Xitayning 2010 - yilliq qattiq zerbe bérish herikiti

Süret, 7 - iyul künidiki ayallar we balilar namayishida tutqun qilinghan yash ösmürlerdin birining xitay saqchiliri teripidin tutup élip kétiliwatqan körünüsh.

Xitay jama'et xewpsizlik ministirliqi mu'awin ministiri jang shinfing bu qétimqi yighinda söz qilip, pütün memliket miqyasida élip bérilidighan bu qétimqi herikette nöwettiki murekkep siyasiy weziyetke taqabil turush üchün, barliq jama'et xewpsizlik organlirining qattiq zerbe bérish meydanida mustehkem turushi, omumyüzlük  tüzesh, tertipke sélish pa'aliyitini téximu chungqurlashturup qanat yaydurushi,  herxil jinayi heriketlerge qattiq zerbe bérip, omumyüzlük muqimliqni uzun mezgillik emelge ashurush, bu arqiliq shangxey dunya yermenkisi hem gu'angjuda ötküzilidighan asiya tenheriket yighini üchün yaxshi muhit yaritishni otturigha qoyghan.
 
Bu qétimqi yighin'gha pütün xitaydiki j x organliri qatnashqan bolup, 2010 - yilliq qattiq zerbe bérish herikiti  da'iriside ijtima'iy, iqtisadiy jinayetlerge zerbe bérishtin bekrek, siyasiy jinayetlerge zerbe bérish belgilik salmaqni igiligen.
 
Uyghur siyasiy pa'aliyetchilirining qarishiche,  Uyghur wetinide 2009 - yili 7 - ayning 5 - küni yüz bergen "5 - iyul weqesi" din buyan, "qattiq zerbe bérish" herikiti izchil dawamliship kéliwatqan bolup, xitay bixeterlik ministirliqining bu qétimqi chaqiriqi bu rayunning weziyitini téximu murekkepleshtürüshi mumkin iken.
 
D u q  bash katipi dolqun eysa ependi, xitay hökümitining 2010 - yilliq qattiq zerbe bérish herikitining sherqiy türkistanda téximu dehshetlik bir rewishte ijra qilinidighanliqini, "5 - iyul weqesi" din buyan onminglighan Uyghurlarning qolgha élin'ghanliqini, bu xil naheq qolgha élish, jazalash heriketlirining sherqiy türkistanda bir künmu toxtap qalmighanliqini tilgha élip ötti. U yene, xitay hökümitining bir tereptin "shinjanggha yardem bérish" shu'ari astida sherqiy türkistanda yenimu ilgiriligen talan - taraj siyasitini yolgha qoysa, yene bir tereptin "qosh tilliq ma'arip" chaqiriqi astidiki xitay ma'aripini rawajlandurush üchün köplep meblegh ajritip, assimiliyatsiye qedimini tizlitiwatqanliqini, buninggha qarshi idiyidiki kishilerni her xil bahane - sewebler bilen yoqitiwatqanliqini tekitlidi.

D u q ning mu'awin bash teptishi nurmuhemmed rozaxun ependi, xitayning 2010 - yilliq qattiq zerbe bérish herikitining Uyghur milliti üchün téximu zor bextsizlik élip kélidighanliqini éyitti.

Mu'awin ministir jang shinfingning sözige asasen éyitqanda, 2010 - yilliq qattiq zerbe bérish herikiti pütün xitay teweside birla waqitta qanat yaydurilidighan bolup, bu heriket merkezning qomandanliqida teshkillen'gen guruppilarning ortaq küch chiqirishi bilen ijra qilinidiken.

Asasliq zerbe nishani partiye - hökümetke qarshi weqeler, topilanglar, jem'iyetke tesiri intayin yaman bolghan zorawanliq heriketliri, xelq ammisigha tehdit keltürüwatqan hadisiler, zorawanliq guruhliri qatarliqlar bolidighanliqi tilgha élin'ghan.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.