Qazaqistan asasiy qanunigha özgertish kirgüzdi


2007.05.25

Charshenbe küni, qazaqistan dölet parlaménti qarar maqullap qazaqistan asasiy qanunigha özgertish kirgüzgen. Bu qanun islahatigha qarita, amérika tashqi ishlar ministirliqi bu qanun islahatining qazaqistanni " toghra yüzlinishke" élip mangidighanliqini körsetti.

Amérika tashqi ishlar ministirliqi bayanatchisi sé'an mkkormakk: "qazaqistan biz zor ümid kütüwatqan dölet shundaqla biz qazaqistan bilen yéqindin hemkarliship xizmet qiliwatimiz. Ularda intayin mol yoshurun kuch bar. Ularning démokratik siyasiy islahatni zörür dep bilgenliki intayin muhim" deydu.

Özgirishlerning négizlik terepliri

Özgirishler töwendiki tereplerde négizlik ipadilinidighan bolup, bular asasen: bundin kiyin saylinidighan prézidéntlarning wezipe ötesh mudditi 5 yil bolush, parlamintqa prézidéntning hoquq da'irisini cheklep turush hoquqi bérish, qazaqistan dölet mejlisidiki wekillerning sani eslidiki 77 din 107 ge köpeytish, dölet mejliside az sanliq milletlerning birdin wekili bolush, rayon, wilayet we nahiyilik hökümetlerning re'is, wali‏, hakimlirini shu rayondiki xelq saylap chiqish qatarliqlar.

Qanun islahati qazaqistandiki az sanliq milletlerning siyasiy hoquqini kapaletke ige qilidu

Melum bolushiche, asasy qanundiki yuqiriqi özgirishler qazaqistandiki az sanliq milletlerge jümlidin qazaqistandiki 5 - chong millet Uyghurlarnimu munasip siyasiy hoquq bilen teminleydiken.

Bu heqte hazir qazaqistanda istiqamet qiliwatqan dunya Uyghur qurultiyining ottura asiyadiki wekili, qehriman ghojamberdi oz pikirlirini mundaq bayan qildi.

Uning bildürüshiche, asasiy qanun'gha kirgüzülgen bu bir qatar özgirishler qazaqistanning ottura asiyadiki eng démokratik dölet bolup qurulushini mustehkem asas bilen temin étipla qalmastin, belki yene, Uyghurlarning démokratik heriketlirining qazaqistanda erkin qanat yéyishinimu qanuniy kapaletke ige qilidiken.

Qazaqistandiki öktichi teshkilatlar yenila narazi

Halbuki, seyshenbe küni qazaqistan prézidénti nursultan nezerbayif özini menggülük prézidént dep élan qilghan idi.

Roytérs agéntliqining 23 - may küni qazaqistandiki öktichi teshkilat rehberlirining sözliridin neqil keltürüshiche, bolat abilow " hetta padishahlardimu bunche hoquq yoq" dep nur sultan nezerbayifning siyasitini eyibligen.

Qazaqistandiki öktichi teshkilat sotsiyal démokratlar partiyisining bashliqi jarmaxan tuyabay, "bu özgirishler xelqqe peqet 10 pirsent démokratiye élip kélidu" dédi.

Hazir qazaqistandiki bashqa öktichiler asasiy qanun özgertishige qarshi kéler hepte namayish qilishni pilanlimaqta iken.

Emma, nezerbayifni qollighuchilar, ötken yili iqtisadning yene 10 pirsent örligenlikini misal qiliship nezerbayifning uzun mezgil hoquq tutushini qarshi alidighanliqini bildürgen (jüme)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.