Qirghizistan parlamént saylimi xelq'arada her xil bahagha érishmekte
Muxbirimiz eqide
2010.10.13
2010.10.13

AFP Photo
Qirghizistanda 10 - öktebir yekshenbe küni ötküzülgen parlamént saylimi, hazirqi waqitliq hökümet prézidénti roza otunbayéwa teripidin qizghin alqishlandi, u bu heqte toxtilip, "bu qétimqi saylamda puqralar özliri xalighan partiyilerge bésimsiz we buyruqisiz awaz berdi" dédi.
Otunbayéwaning neziride saylam, ochuq - ashkara, démokratik we erkin halette élip bérilghandin sirt, qirghizistanning ilgiriki saxta saylam en'enisige xatime bergen.
Yawrupa bixeterlik we hemkarliq teshkilatining saylam közetküchiliri, saylam jeryanigha ijabiy baha bergen bolup, norwégiyilik députad martin, saylamning erkinlik, ittipaqliq we pikir bildürüsh hoquqlirigha boysun'ghan asasta élip bérilghanliqini tekitligen hemde mundaq dégen: "bir qanche yillardin béri ottura asiyada élip bérilghan bir qatar saylamlarni közettim, qirghizistanning bu qétimqi saylimini, xelq öz iradisini ipade qilalighan bir saylam boldi dep qaraymen."
Amérika prézidénti barak obamamu, saylamning muweppeqiyetlik bolghanliqigha baha bérip, qirghizistan waqitliq hökümitini tebriklidi hemde qirghizistandiki saylam qatnashquchilirining tarixi peytte, hakimiyetni tinch we démokratik shekilde yéngilash üchün hesse qoshqanliqini tebrikleydighanliqini bildürdi.
Bu qétimqi parlamént saylimi, 500 ge yéqin xelq'ara közetküchi teripidin nazaret qilin'ghan, gerche saylam jeryani muhim shexsler teripidin yuqiriqidek ijabiy bahalargha érishken bolsimu, lékin nurghun tenqidlerge hem uchrighan.
Saylamda parlaméntqa kirelmigen "qirghizistan birlik partiyisi" we bashqa bir qanche partiyilerning 1000 din artuq qollighuchisi 12 - öktebir küni béshkek, osh, jalal'abad qatarliq sheherlerde keng kölemlik naraziliq namayishi qozghap, saylam bélitini qayta sanap chiqishni telep qilghan we béshkek bilen oshtiki qatnash yollirini qamal qiliwalghan.
Saylamda 84. 4 Pisent awazgha ériship, nahayiti az nisbet bilen parlaméntqa kirelmigenlikini ipadiligen "qirghizistan birlik partiyisi" yene, waqitliq hökümetning, birlik partiyisining rusiye küchliri bilen ittipaq tüzüp, bu arqiliq parlaménttiki ornining küchiyip kétishidin endishe qilghanliqini shu seweblik qesten mezkür partiyining awazgha érishish nisbitini töwenlitip qoyghanliqini bildürgen.
Rusiye istratégiye mesililiri tetqiqat merkizi ottura asiya bölümining mutexessisi ku'értufning bildürüshiche, saylamda yéngilgen siyasiy küchler, hergiz meghlubiyetni undaq asan qobul qilmaydiken. Uning mölchirige qarighanda, qirghizistanda téximu köp siyasiy naraziliqlar meydan'gha kélidiken.
Ku'értuf bu heqte yene: "méning qarishimche, bu qétimqi saylam héchqandaq yaxshi bir netije élip kelmeydu, qirghizistan yenila shangxey hemkarliq teshkilati, xitay we rusiyining hemde bashqa qoshna döletlerning bash aghritidighan nuqtiliq mesilisi bolup qalidu " deydu.
Qirghizistanning parlamént saylimi, buningdin kéyinki siyasiy weziyiti, bolupmu shangxey hemkarliq teshkilatida tutqan orni mesilisi qatarliqlar üstide toxtalghan amérikidiki George Washington uniwérsitétining doktor aspiranti perhad bilgin ependi, qirghizistan omumiy weziyiti we uning xelq'aradiki tesiri heqqidiki qarashlirini bildürdi.
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.