Pakistan armiyisi qizil meschitning kontrolliqini pütünley qolgha alghan

• Muxbirimiz ömer qanatning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Pakistan ayal parlament ezaliri, weqe ölgenlerge we weqening téchliq bilen hel bolushini tilep du'a qilghan. Pakistani female legislators of the hardline Muttahida Majlis-e-Amal (MMA) pray for religious students who were killed in the ongoing gun battle during a demonstration near the Red Mosque in Islamabad, 09 July 2007 / AFP PHOTO/Asif HASSAN

Pakistan hökümiti charshenbe küni, pakistan armiyisining qizil meschitning kontrolliqini pütünley qolgha alghanliqini we bixeterlik qisimlirining meschit ichide yoshurun'ghan militanlarni tazilashqa bashlighanliqini bildürdi. Lékin paksitan hökümiti hazirghiche, meschit ichide militanlar teripidin qalqan qilip tutup turulghan, yüzligen ayal we kichik balilarning aqiwiti heqqide melumat bermidi.

Bu weqe pakistandiki diniy guruppilarning xitaygha bolghan üchmenlikni kücheytishi mumkin

Analizchilar, qizil meschitte yüz bergen weqelerning, pakistan hökümiti bilen bu dölettiki diniy guruppilar otturisidiki ziddiyetni téximu kücheytidighanliqini bildürmekte. Qizil meschit weqesining, qizil meschit oqughuchilirining xitay puqralirini görüge élishi we xitay hökümitining pakistan hökümitidin görüge élish weqesige qatnashqanlarni jazalash telipining arqisida yüz bergenlikige diqqet qilghan bezi analizchilar, bu weqe pakistandiki diniy guruppilarning xitaygha bolghan üchmenlikni kücheytishi mumkin,déyishmekte.

Gerche pakistan hökümiti, qizil meschittiki tazilash herikitining axirqi basquchqa kirgenlikini jakarlighan bolsimu, gherb axbarat wastiliri, hélimu meschit ichidin, meschit etrapidiki pakistan herbiy qisimlirigha oq étiliwatqanliqini bildürmekte.

Pakistan prézidénti perwiz musherrep, qizil meschitning imamiy ghazi abdulreshit bilen hökümet wekilliri otturisda mesilini bir terep qilish üchün élip bérilghan ikki künlük söhbet netijisiz axirlashqandin kéyin, pakistan alahide qisimlirigha meschitke hujum qilish toghrisida buyruq chüshürgen idi. Xewerlerge qarighanda, pakistan herbiy qisimliri militanlarning qarshiliq herikitidin heyran bolghan.

Qizil meschit weqesini qan tökmey bir terep qilishqa tirishqan

Igileshlerge qarighanda, pakistan prézidénti perwiz musherrep, pakistandiki diniy guruppilarning ghezipini qozghimasliq üchün, qizil meschit weqesini qan tökmey bir terep qilishqa tirishqan. Shuning üchün pakistan herbiy qisimlirining meschitge hujumini kichiktürgen. Lékin xewerlerge qarighanda, prézidént musherrepning qizil meschit mesiliside tutqan pozitsiyisi alliqachan pakistandiki radikal diniy guruppilarning qattiq naraziliqini qozghashqa bashlighan. Bu weqe shundaqla pakistandiki siyasiy öktichi heriketning perwiz musherrep hakimiyitini aghdurush üchün yéngi bir ittipaq qurushigha seweb bolghan.

Washin'gton waqti gézitining muxbiri grif witning islam abattin xewer qilishiche, pakistanning gherbiy shimal ölkiside qoralliq guruppilar, rayondiki asasliq tash yolni torap, bu yoldiki qatnashni toxtatqan. Diniy rehberler xelqni hökümetning qizil meschitge qarita élip barghan hujumigha naraziliq bildürüsh üchün namayishqa chaqirghan hemde bezi kishiler rayondiki ikki xelq'araliq yardem teshkilatining ishxanilirini bulang-talash qilghan.

Pakistandiki 30 etrapida siyasiy öktichi partiye rehberliri, sabiq bash minsitir nawaz sherip rehberlikide bir ittipaq qurghan

Fransiye axbarat agéntliqining xewer qilishiche, qizil meschit weqesi, pakistandiki radikal diniy guruppilardin sirt, siyasiy öktichi heriketningmu perwiz musherrep hakimiyitini aghdurush üchün yéngi bir teshebbus bashlitishigha seweb bolghan. Dégendek pakistandiki 30 etrapida siyasiy öktichi partiye rehberliri, sekkiz yil burun perwiz musherrep teripidin hakimiyettin chüshürülgen, sabiq bash minsitir nawaz sherip rehberlikide bir ittipaq qurghan.

Bezi siyasiy analizchilar, qizil meschit weqesi, pakistandiki diniy guruppilarning xitaygha bolghan öchmenlikini téximu köpeytishi mumkin dep, perez qilishmaqta. Qizil meschittiki toqunushlarning 7 xitay puqrasining qizil meschittiki diniy oqughuchilar teripidin görüge élinishi bilen bashlighanliqini tekitligen analizchilar, qizil meschitte toqunushlar dawamlishiwatqan bir mezgilde, pakistanning gherbiy shimal rayonigha jaylashqan peshawer shehiri yéqinda üch xitay puqrasining namelum kishler teripidin öltürülgenlikini buning bir bishariti dep körsetmekte.

Pakistan saqchi da'iriliri, peshawerdiki xitay puqralirining, qizil meschittiki radikal militanlar bilen munasiwiti bolghan kishiler teripidin meqsetlik öltürülgenlikini bayan qilmaqta.

Fransiye agéntliqining obzorchisi mezhar abbas qatarliq analizchilar, pakistandiki diniy guruppilarning xitaygha bolghan üchmenlikining xilila burun bashlan'ghanliqini we xitay puqralirining qizil meschit oqughuchiliri teripidin görüge élinishining, pakistandiki radikal diniy guruppilarning, prézidént musherrep hökümiti bilen xitay munasiwetlirini yirikleshtürüsh herikitining bir qisimi dep körsetmekte.

Xewerlerge qarighanda, 7 xitay puqrasining görüge élinish weqesidin kéyin, xitay -pakistan munasiwetliri jiddiyleshken bolup, xitay hökümiti bolupmu üch xitay puqrasinng ölümidin kéyin, pakistandiki 5000 etrapida xitay puqrasini qoghdash üchün tedbir élishi toghrisida pakistan prézidénti perwiz musherrepke bésim ishlitishke bashlighan. (Ömer qanat)