Ашкариланған сирлар ‏- йәркәндин хитай өлкилиригә йөткәлгән қизларниң һәқиқий әһвали (2)

• Мухбиримиз әркинниң бу һәқтики толуқ мәлумати
• Download story audio

Уйғур аптоном райониниң йәкән наһийисидин ичкиригә йөткәлгән бәзи уйғур қизлар йеқинда сәндуңдики әмгәккә селиниватқан завуттин қечип чиқип, "һүнәр өгиниш" вә иқтисади җәһәттә "қәддини көтириш" тәшвиқатиниң түрткисидә ичкиригә барған уйғур қизлар дуч келиватқан әһвалларни паш қилди. Биз йәрлик даириләрниң уйғур қизларни мәҗбурий һалда иҗтимаий параванлиқи, мааш вә җисманий бихәтәрлик капалити шундақла хизмәт орни мәлум болмиған җайларға әвәтишкә тәвәккүлчилик қилиштики сәвәблирини ениқлаш мәқсидидә, асаси қатлам кадирлирини вә йәрлик деһқанларни из қоғлап зиярәт қиливатимиз. Қечип чиққан уйғур қизлар немә үчүн юртиға баралмайватиду ?

Йәрлик кадирлар қечип чиққан қизларниң ата - анисидин өч еливатқанлиқини рәт қилса, йәрлик диһқанлар исянчи қизларниң ата - аниси һашарға тутулғанлиқини билдүрмәктә.

"Силәрни бизгә өткүзүп бәргән кишигә пулуңларни берип болған, силәргә мааш берилмәйду"

Йәкән наһийиси бу йил 3 - айда 213 нәпәр уйғур қизни хитай өлкилиридә " һүнәр өгиниш " кә сәпәрвәрлик қилғанда, йәкән наһийиси качуң йезисиниң 8 - кәнти мәзкур кәнттики қизларни бу сәпкә қошқан болуп, бу 13 қизниң ичидики қурбанниса нурмәмәт техи толуқсиз оттурини пүттүрмигән, рисаләт турдимәт болса әмдила 15 яштики секиләк қизлар иди. Қечип чиққан қизларниң уйғур аптоном районидики тор бәтлиридә елан қилинған зиярәт хатирилиридә, йәрлик даириләр қизларни ичкиригә "өгиниш басқучида һәр ейиға 500 йүән, кейинчә 900 йүәндин 1100 йүәнгичә иш һәққи беримиз вә маашиңлар һәр айда дәл вақтида берилиду " дегән вәдиләр билән йолға салғанлиқини паш қилмақта. Лекин сәндуңдики йәркәнлик қизлар ишләйдиған фабрика, қизларниң дәсләпки маашини улар 5 - айниң 28 - күни қечип чиққанға қәдәр бәрмигән.

Қечип чиққанлар ичидики 8 - кәнтлик патигүл юнус, "биз уларға маашимизниң гепини қилсақ, биз силәрни бизгә өткүзүп бәргән кишигә пулуңларни берип болған, силәргә мааш берилмәйду" дегән җавап алғанлиқини билдүрди.

Айнисаниң тағиси: " һөкүмәтниң бир тәрәп қилишини күтиватимиз "

Қечип чиққан қизларниң истиқбали нөвәттә йәркәнлик қизларниң тәқдиригә көңүл бөлгүчиләрни қизиқтуруватқан мәсилиләрниң бири. Биз қечип чиққан қизлар нимишқа юртиға қайталмайду ? дегән мәсилини сүрүштүрүш мәқситидә йәкән наһийиси качуң йезисиниң 8- кәнтигә телефон қилғинимизда, кәнт башлиқи турсун барат суаллиримизға җаваб бәрди.

Биз ичкиридин қачқан қизларниң ата - аниси нимишқа һашарға тутулғанлиқини ениқлаш мәқситидә качуң йезисиниң су кадири әхәд һошурға телефон қилип, ата - аниларни һашарға тутушниң қачқан қизлардин өч елиш һәрикити яки әмәсликини сориған болсақму, лекин у, суалимизға җаваб берәлмәйдиғанлиқини билдүрди.

Айниса тохти, "һүнәр өгиниш," мәқситидә ичкиригә йөткәлгән 8 - кәнтлик қизларниң бири. У, йеқинда качуңдики ата - анисиға телефон қилип, кесәл болуп қалғанлиқини уқтурғандин бери, тохтахунлар аилиси қизиниң әһвалидин наһайити қайғуруватқан болсиму, лекин қизини қайтуруп келишкә җүрәт қилалмайватқан аилиләрдиндур. Айнисаниң тағиси бу һәқтики зияритимизни қобул қилғанда " һөкүмәтниң бир тәрәп қилишини күтиватимиз " дәйду.

Райондики уйғурчә тор бәтлиридә ичкиридики ишләмчи қизларниң әһвали кишиләрниң көңлини ғәш қилидиған хәвәрләр билән толғанлиқини бәс муназирә қиливатқан бир пәйттә, хитай һөкүмитиниң райондики рәсмий мәтбуатлири ичкиридики уйғур қизларниң ата - бовилириға охшаш яшашни халимайдиғанлиқини вә бу, уларниң ичкиригә келиштики мәқсиди икәнликини илгири сүрди. Бу мәтбуатлар уйғур қизларни ишлитиватқан бәзи фабрикиларниң өчкә союп синалғуға алғанлиқини, қизларни "бизгә яхши қараватиду" дегүзгәнлики, лекин гөшни қизларға бәрмигәнликтәк көз боямчилиқлар йүз бәргәнликидин хәвәрсиздәк қилатти. (Әркин)