Qosh tilliq ma'aripmu? xitay tilliq ma'aripmu?
2007.01.16
Xitayning shinxu'a agéntliqining xewer qilishiche, xitay démokratiye ittipaqi dep atalghan bir teshkilatning "shinjang rayonluq komitétining" mu'awin mudiri, "shinjang pédagogika uniwérsitéti" ning proféssori shüy jéng démokratiye ittipaqi "shinjang shöbisi ma'arip komitétining katipi bilen birliship, qosh tilliq ma'aripni zor derijide kücheytish heqqide teklip layihisi sun'ghan.
Proféssor shüy jéng "az sanliq milletlerning xenzu tilini öginishi hazirqi zaman jemiyitining éhtiyaji, bu ularning öginish iqtisadiy ashurup, tereqqi qilghan rayonlarda öz talantlirini namayen qilidighan sehnidur" degen.
Démokratiye ittipaqi "shinjang rayonluq komitéti" yene xitay tili xadimlirini terbiyileshni téximu kücheytip, uzun muddetlik ma'arip, radi'o-téléwiziye ma'arip, xitay tili oqutush qatarliqlardin ünümlük paydilinish hemde qosh tilliq oqushluqlarni neshir qilish qatarliq zamaniwi ma'arip usulidin paydilinip, xitay tili ma'aripini uzun muddet we keng omumlashturushni otturigha qoyghan.
Uchurlardin qarighanda, Uyghur aptonom rayonluq partkom mu'awin sékritari nur bekri xitay tilida oqutush élip bérishni kücheytishni bashlan'ghuch mektepning birinchi yilliqidin hetta yeslidin bashlap yürgüzüshni telep qilghan.
Uyghur élide yürgüzülüwatqan qosh tilliq ma'arip siyasiy heqqide Uyghurlarning türlük inkasliri dawamlashmaqta. Hetta, bir qisim Uyghurche intérnet torliridimu bu mesile munazire qilinip, nöwette, Uyghur tilining hökümet we pen-téxnika orunlirida emeldin qaldurulushtin ma'arip orunliridimu istimaldin yoq qilinishqa yüzlendüriliwatqanliqi bildürülmekte.
Qazaqistanliq Uyghur tilshunas doktor dilnur qasimowa bilen amérikida yashawatqan tilshunas doktor qahar barat xitay dewatqan qosh tilliq ma'aripning emeliyette xitay tili ma'aripi bolush bilen Uyghur ma'aripini yoq qilish kelgüsi meqset qiliniwatqanliqini tekitlidi. (Ümidwar)
Munasiwetlik maqalilar
- Uyghur élide xitay tilida sözlesh teshwiqati téximu kücheytilmekte
- Xitay ölkiliride oqughan Uyghur oqughuchilar öz millitige qandaq menpe'et we ziyanlarni élip kélidu?
- Uyghurlar milliy ma'aripta jiddiy xewpke duch kelmekte
- Xitay hökümiti xitay ölkiliride oquydighan Uyghur oqughuchilar sanini hessilep köpeytmekchi
- Qosh tilliq ma'aripmu yaki bir tilliq ma'aripmu?
- Ékisaq höseyniye mektipining tarixi we bügün
- 120 Yilliq Uyghur mektipimu xitaychilashturuldi
- Uyghur ma'aripi yéngi oqush mewsumide
- Qazaqistan Uyghurliri xitayning qosh til siyasitige naraziliq bildürmekte