Xitay hökümitining shehwaniy ün - sin mehsulatlirini tertipke sélish herikitining Uyghur yurtlirida ijra qilinishi özgiche


2008.01.08

Xitayning uchur - eshriyat mehkimisi 1 ‏- ayning 4 ‏- küni uqturush chiqirip 'shehwaniy ün-sin mehsulatlirini tertipke sélish' dep atalghan üch ayliq heriket bashlaydighanliqini élan qilghan idi.

B b s ning bayan qilinishiche, emeliyette xitay hökümiti pütün memlikette bundaq bir heriket qozghash heqqidiki uqturushini 2007 ‏- yili 12 ‏- ayning 25 ‏- küni tarqatqan iken. Xitay hökümiti yéngi yilda qozghighan bu heriketni üch basquchqa bölüp élip bérishni, yeni 1 ‏- ayning 15 ‏- künigiche peskesh shehwaniy ün-sin mehsulatlirini tekshürüshni؛ 1 ‏- ayning 31 ‏- künigiche tekshürülgen ehwalni merkezge yollashni؛ 2 ‏- ayning 1 ‏- künidin 3 ‏- ayning 10 ‏- künigiche bolsa tekshürüp tépilghan peskesh ün-sin mehsulatlirini ishlepchiqarghan kishilerni we orunlarni jazalashni orunlashturghan.

Uyghurlarning inkas qilishiche, xitay hökümiti hazir élip bériwatqan 'shehwaniy ün-sin mehsulatlirini tertipke sélish' dégen heriketning Uyghur yurtlirida ijra qilinishi qur'an we bashqa diniy kitablarni yighish, qarshiliq bildürgen kishilerni tutup jazalash, shundaqla Uyghurche milliy en'enilerni chekleshtin ibaret bolmaqta.

Hazir norwigiyide turuwatqan ömer hajimning bayan qilishiche, toqsu nahiyiside qurban héytining aldi -keynide, xitay hökümiti yézilargha ewetken 'onbéshi', 'yüz béshi', 'ming béshi' dep atilidighan 'yéngi emeldarlar' Uyghurlarning öyliridin qur'an we din'gha a'it kitablarni yighip kétishke, narazliq bildürgenlerni tutup kétishke bashlighan.

Norwigiyide turuwatqan ömer hajimning bayan qilishiche, xitay hökümiti 'onbéshi', 'yüz béshi', 'ming béshi' dep yézilargha ewetken 'yéngi emeldarlar' Uyghurlargha héytlashmasliq, jama'et bolup toplashmasliq, milliyche toy murasimi ötküzmeslikni jakarlighan.

Norwigiyide turuwatqan ömer hajimning bayan qilishiche, mushu heriket bashlan'ghandin kéyin, türmide yétiwatqan Uyghur mehbuslarmu qattiq ten jazasigha uchrighan.

Hazir norwigiyide turuwatqan ömer hajimning bayan qilishiche, xitay hökümiti Uyghur qizlirini ichkirige yötkesh heqqidimu yéza kadirlirigha yene téximu konkrit we éghir wezipe qoyghan. (Weli)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.