Wetende héyt hem ghem

• Muxbirimiz gülchéhrening bu heqtiki melumati
• Download story audio

Héyt xoshalliqi. Bu héytta héytgah meschitige namazgha kelgenler 20 mingdin ashqan.

Eziz héyt ehli, pütün dunya musulmanliri ulugh qurban héyt tentenisige chömgen bu bextiyar künlerde, jümlidin Uyghur élidiki musulmanlarmu öz weziyiti, qurbigha yarisha qurban héytini tebriklimekte elwette.

Yéqindin buyan Uyghur élide yüz bériwatqan her xil tebi'i apet hemde xitay hökümitining musulmanlargha qaratqan namuwapiq siyasetliri, Uyghur éli musulmanlirining xatirjem bayram qilishigha qandaq tesirlerni élip kéliwatqanliqi namelum. Bu wejidin biz Uyghur élidiki musulman ammidin qurban héyt munasiwiti bilen hal sorash hemde munasiwetlik ehwallardin xewerdar bolush üchün, Uyghur élining apetke uchrighan rayon hem bezi namrat yéziliridin ta chong sheherlirigiche téléfon qilip ehwal igiliduq.

Héytgahdiki sama

Qeshqer diyaridiki héytgah meschiti Uyghur élidiki eng chong meschit, bolupmu mushundaq héyt künliri héytgahqa nechche on ming Uyghur musulmanliri yighilip héyt namizini tamamlighandin kéyin, yangraq naghra sunaygha jör bolushup qaynaq samagha chüshüdu. Mestanilerche samagha chüshken Uyghurlar, bir waqitta oxshash usul heriketliri bilen xuddi ortaq tileklirini tilewatqandek, bezide nale qilghandek, harghinliqliridin azat boluwatqandek, hetta bir güzel tuyghudin hozurliniwatqandek körünidu. Shundaqla bu Uyghurlarning qurban héyt bayram medeniyitining bir körünishi süpitide tarixtin buyan saqlinip, héytgahning bayramliq alahidiliki bolup kelmekte.

Bu yil héytgah meschitide héyt pa'aliyiti qandaq boldi? héytgah meschitidiki imamlarning biri ziyaritimizni qobul qilip, héyt namizining sa'et sekkiz yérimda bashlan'ghanliqi, 20 mingdek ammining héyt namizigha qatnashqanliqi we ammining namazdin kéyin samagha chüshkenlikini éytti. U yene kichik balilar we partiye ezalirining namzgha kelmigenliki hem buninggha yol qoyulmaydighanliqini otturigha qoydi.

Elwette qurban héyt musulmanlarning eng chong bayrimi, u elwette allagha bolghan ibadet yeni héyt namizidin bashlinidu, biraq musulmanlar héyt namizinimu erkin oquyalmisa, bu jayda dinniy erkinliktin qandaqmu söz échish mumkin bolsun.

Qar apiti gösh bahasini örletti

Hökümetning xizmitini qilidighanlar, eng töwini daduyjanglardin tartip, oqughuchi, ittipaq ezaliri we partiye ezalirining namaz oqush pa'aliyetliri tosqunluqqa uchraydu. Hetta héyt namazlirighimu kirgüzmeydu.

Qurbi yetken musulmanlarning qurbanliq qilishi, qurban héytining muhim mezmuni, emma yéqindin buyan Uyghur élining altay qatarliq jayliridiki charwichiliq meydanlirida yüz bergen qar apiti musulmanlarning qurbanliq qilishigha tesir körsettimu ? buninggha jawab élish üchün ürümchidiki qushxanidiki bir Uyghur qassaptin jawab alduq. U altay tereplerdiki qar apitining gösh bahasigha chong tesir körsetmigenlikini éytti:

Bir qanche kün ilgiri altay teweside qattiq qar yéghip apet yüz bergen idi, apet waqtinche tizginlen'gen bolsimu, nöwettiki hawarayi ehwali, qazaq musulmanlirining qurban héyit ötküzishige qandaq tesirlerni körsetti? bu heqte altay shehride olturushluq bir qazaq kishi bilen sözleshtuq, u kishi taghliq rayonlarda bir métirche qar yéghip apet éghir bolghan bolsimu emma sheherge unche tesir körsetmigenlikini peqet gösh bahasining örligenlikini bildürdi.

Namratliq we diniy bésim

Uyghur élida Uyghur musulmanliridin bashqa yene qazaq tunggan we bashqa musulmanlarmu oxshashla bu qurban héytni bille tebriklimekte. Sanjidiki bir tunggan kishi, qurban héyt bayrimining anche bayashatchiliqta ötmeywatqanliqi, ma'ashi töwen bolghachqa ayali we balilirigha héytliq élip bérelmigenlikini bildürüp "xenzularning bayramlirida hökümet ulargha her xil mukapatlarni béridu'o bir nechche ming hetta on ming yu'en béridighan waqitliri bar , lékin biz az sanliq milletlertning bayramlirida héchnime yoq" dep aghrindi.

Uyghurlarning köp sandikisdi yenila namrat yézilarda olturushluq, shunga biz Uyghurlar topliship olturaqlashqan qeshqerning melum yézisigha télifon urup bu jaydiki ammining qurban héytni qandaq ötküziwatqanliqi heqqide melumat alduq. Ziyaritimizni qobul qilghan bir kishi, hemme kishining qurbanliq qilalmaydighanliqini, hökümet xizmitini qilidighan kishilerning héyt namizigha kirgüzülmeydighanliqini, 18 yashtin töwenlerning namazgha kirgüzülmeydighanliqi, meschitke kirgen bir qisim kishilerning tizimlitilidighanliqini éytti. (Gülchéhre)