Xitayda qosh zukimi dawamliq halda bayqalmaqta


2005.10.25
CHINA-BIRD-FLU-200.jpg
25-Öktebir küni ichki mongghulning kökxot sheherlik sehiye xadimliri qush zukimi bayqalghan férmida. AFP

Ötken heptining axiri yeni 19 - öktebir küni xitay hökümiti H5N1 tipliq qush zukimi wirusining ichki mongghulning kökxot shehiri etrapidiki bir férmida bayqanlghanliqini étrap qilghan idi. 25 - Öktebir küni, xitay yéza igilik ministirliqining emeldari we dunya haywanatlar sehiye teshkilati birlikte H5N1 tipliq qush zukimi wirusining enxüy we xunen ölkiliridimu mewjut ikenlikini ispatlidi.

En'giliye b b s radi'o téléwiziye shirkitining xewerler tor bétide élan qilin'ghan melumatta körsitilishiche, xitay yéza igilik ministirliqi H5N1 tipliq qush zukimi wirusining enxüy bilen xunende bayqalghanliqini étrap qilghini bilen, mezkür késel wirusining qachan we qaysi jayda qandaq tarqalghanliqi heqqide tepsili melumat bermigen.

B d t: asasiy küchni asiya döletlirige serp qilish kérek

Bu yildin buyan dunya sehiye teshkilati qush zukimi heqqide köp qétim agahlandurush bergen bolup, H5N1 tipliq qush zukimining dunya xelqighe zor tehdit élip kéliwatqanliqini tekitlimekte. Gerche H5N1 tipliq qush zukimi rusiye, rominiye, fransiye, türkiye qatarliq qatarliq yawrupa döletliridimu bayqalghan bolsimu, dunya sehiye teshkilati yenila xitayni öz ichige alghan bir qisim asiya döletliridin qattiq endishe qilmaqta.

Birleshken döletler teshkilatining yuqiri derijilik emeldari "H5N1 tipliq qush zukimining tarqilip kétishining aldini élishta, aldi bilen asasi küchni asiya döletlirige serp qilish kérek. " Dep tekitlimekte.

Munasiwetlik melumatlarda körsitilishiche, ötken ikki yildin buyan, sherqiy jenubiy asiyada, H5N1 tipliq wirus tüpeylidin öltürülgen öy qushliri 140 milyon'gha yetken hemde buningdin kélip chiqqan iqtisadiy ziyan 10 milyart amérika dolliridin ashqan.

Ademlergimu yuqqan

H5N1 Tipliq qush zukimi wirusi peqet qushlardila bolup qalmay, ademgimu yuqqan. Hazirgha qeder mezkur késel tüpeylidin ölgen ademler sani 61 ge yetken.

Köpligen yawrupa döletliri qush zukimining aldini élishta, jiddi heriketke kélip, ünümlük chare - tedbirlerni qollanmaqta. Mesilen gérmaniye we italiye qatarliq döletler öy qushlirini import qilishni pütünley toxtatqan hetta ademler bérip kélip turidighan ochuq rayonlarda, béqimchiliq bilen shughullinishni pütünley chekligen.

Xitay ormanchiliq idarisining bayanatchisi chaw chin yaw peyshenbe küni échilghan axbarat yighinida, xitaydiki yawayi haywanlar arisida hazirgha qeder téxi qush zukimi wirusining bayqalmighanliqini melum qilghan.

Xitay sehiye ministirlikining yuqiri derijilik emeldari "eger xitayda H5N1 tipliq qush zukimi wirusining ademge yuqqanliqi guman qilinidiken, biz uni derhal ayrip dawalaymiz. Eger bu xil wirusning ademdin -ademge yuqidighanliqi bayqilidiken, chégrini étiwétimiz" dep bildürgen.

Hazirghiche ünümlük dora yoq

Amérika dölet sehiye tetqiqat institutining tetqiqatchisi xu zungyining bildürüshiche, hazirgha qeder téxi H5N1 tipliq qush zukimi dawalaydighan dora bolmighanliqtin, ayrip dawalash we chégrini étish dégendek charilar mezkur késelge taqabil turushtiki birdin - bir amal bolup qalghan.

Yuqumluq késelliklerning aldini élish mutexessisi, amérika méditsina institutining proféssori fing lilimu "chégrini étiwétish herqaysi döletlerning H5N1 tipliq qush zukimigha taqabil turush we uning yamrap kétishining aldini élishtiki birdin - bir amal" dep körsetken. U yene "hazirqi bu xil ehwal ademni heqiqeten jiddileshturidu, chünki tarqilishchan késellikler normalda 25 yilda yaki 100 yilda bir tarqilidu. 1918 - Yili ispaniyide yuqumluq zukam yeni yuqumluq qush zukimi tarqalghan. Hazir 100 yilgha yétip qaldi. " Dep bildürdi:

H5N1 Tipliq qush zukimi tarqilish xaraktirdiki zukam bolup, yéqinqi ikki yildin buyan, köpligen asiya döletlirida bayqalghan hemde ademlerge yuqush ehwalimu körülgen.

Mesilen wéytnam we malayshiya qatarliq döletlerde jemi 60 adem mezkur késellik tüpeylidin ölgen. Proféssor fing lilining éytishiche, xitay hökümiti H5N1 tipliq qush zukimining deslepte qingxey ölkiside bayqalghanliqini yoshurmaqchi bolghan bolsimu, lékin "pen we téxnika" namliq zornalda bu heqte ilmi maqale élan qilin'ghandin kéyin, yoshuralmay qalghan. U sözide " xitay hökümiti chingxeyde yüz bergen weqedin toluq xewerdar bolghuchining yoqap kétishini keltürüp chiqarghan. Démek ularning mezkur késel bilen munasiwetlik bolghan uchurlarni yoshurmaqchi bolghanliqi nahayiti éniq" dep körsetken.

Yéqinda asiya tinch okyan iqtisadiy hemkarliq teshkilati xitay hökümitidin H5N1 tipliq qush zukimining tarqilish jeryanidiki heqiqi ehwallarni dawamliq halda melum qilip turishini telep qilghan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.