Xeliq'ara jemiyetning ablikim abduréhimgha bérilgen qamaq jazasigha inkasliri

• Muxbirimiz omer qanatning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Rabiye qadir xanimning oghli ablikim abduréhim (Uyghur amérika birleshmisi teminligen)

Xitay edliye tarmaqlirining, Uyghur milliy herikitining rehbiri we dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanimning oghli ablikim abduréhimni, éntérnét torida bölgünchilikni terghip qilidighan maqalilarni tarqatqan, ammini xitay hökümitige qarshi heriket qilishqa qutratqan, xitayning kishilik hoquq we azsanliq milletler siyasitini burmilaydighan maqalilarni yazghan, dégen jinayetler bilen eyiblep, 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qilghanliqi, dunya metbu'atning diqqitini qozghidi.

Ablikim abdurihim 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qilin'ghan

Xitay sot mehkimisining seyshenbe küni, Uyghur milli herikitining rehbiri we dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye xanimning oghli ablikim abduréhimini 9‏ yilliq qamaq jazasigha höküm qilghanliqi xelq'ara metbu'atning alahide diqqitini qozghidi. Dunyadiki barliq agéntliqlar we chong gézitler, urumchi ottura sot mehkimisining ablikim abduréhimni, "intérnet torbétide bölgünchilikini terghib qilidighan maqalilarni tarqatqan, ammini xitay hökümitige qarshi heriket qilishiqa qutratqan, xitayning kishilik hoquq we azsanliq miletler siyasitini burmilaydighan maqalilarni yazghan" dégen jinayetler bilen eyibleb, 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qilghanliqini alahide xewer qilip bergen.

Gérmaniyining d p a agéntliqi, " xitay hökümiti Uyghur kishilik hoquq pa'aliyetchisining oghligha 9 yilliq qamaq jazasi berdi" dégen témida bergen xewiride mundaq deydu": urumchi sheherlik ottura xelq sot mehkimisi, ataqliq Uyghur siyasiy pa'aliyetchisi rabiye qadirning oghli ablikim abduréhimni, éntérnétte bölgünchilikni terghib qilidighan maqalilar tarqatqan, xelqni hökümetke qarshi heriketke qutratqan, xitayning kishilik hoquq we azsanliq milletler siyasitini burmilaydighan maqalilar yazghan dep eyiblep, 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qildi.

Dunya jama'étining inkasi

Xelq'ara kechürüm teshkilati, rabiye qadirning perzentlirige qaritilghan eyibleshlerni, xitay hökümitining rabiye qadirdin üch élish herikiti dep qaraydighanliqini bildürdi".

D p a agéntliqining xewiride yene mundaq déyilgen" yéqinqi yilardin buyan xitay kompartiyisi, shinjangda musteqil bir dölet qurush üchün küresh qiliwatqan Uyghurlargha qaratqan bésimini kücheytip, ulargha qaratqan idé'ologiyilik kürishini tézletti. Chet'ellerdiki Uyghur kishilik hoquq pa'aliyetchiliri, 2001‏- yili 11‏- sintebir küni amérikida élip bérilghan térrorluq hujumlridin kéyin bashlan'ghan xelq'ara térrorchiliqqa qarshi urush, Uyghurlarni siyasiy we diniy jehettin basturush üchün xitay hökümitige purset yaritip bergenlikini, bayan qilmaqta ".

Amérika birleshme agéntliqi, "amérikidiki dangliq kishilik hoquq pa'aliyetchisining oghli 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qilindi" dégen témida bergen xewiride mundaq deydu ": shinxwa agéntliqi, ablikim abduréhimning bölgünchilik pa'aliyetlirige qatnashqanliqini étirap qilghandin kéyin, urumchide 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qilghanliqini bildürdi.

Uyghur teshkilatlirining inkasi

Merkizi washin'gtondiki amérika-Uyghur birleshmisi noyabir iyida ablikim abduréhimning türmide qattiq ten jazasigha uchrighan bolushi mumkinliqini xewer qilghan idi. Rabiye qadir sot jeryanini qattiq tenqid qilip, xitay hökümitining oghli ablikim abduréhimgha özini aqlash pursiti bermigenlikini bildürdi. Xitay hökümiti, Uyghurlar teripidin sherqiy türkistan dep atalghan shinjangda elqa'ide qatarliq térrorluq teshkilatliri bilen chétishliqi bolghan bölgünchi islami bir heriketke qarshi küresh qiliwatqanliqini ilgiri sürmekte. Emma xitaydiki chet'elllik diplomatlar we gherblik mutexessisler xitayning bu eyibleshlirige guman bilen qarimaqta".

Xitay sot mehkimisining ablikim abduréhimni 9 yilliq qamaq jazasi'igha höküm qilghanliqi heqqide erkin tibet tor bétide élan qilin'ghan bir maqalide,"xitay da'iriliri ablikim abduréhimning bölgünchilik pa'aliyetlirige qatnashqanliqini, ammini hökümetke qarshi heriketke qutratqanliqini étirap qilghanliqini ilgiri sürmekte. Xitay hökümitining bu sözlirige ishinish mumkin emes. Bu türmide ablikimge qaritilghan qéyin-qistaqning bir netijisi we heqiqetlerning burmilinish qilishimidin ibaret xalas " déyilgen.

Maqalide yene mundaq déyilgen" ablikim abduréhim rabiye qadir xanimning oghli bolghanliqi üchün xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan basturush siyasitining qurbani bolghanliqi éniq shundaqla uninggha bérilgen qamaq jazasi, xitay hökümitining ishghali astidiki sherqiy türkistan, tibet we jenubiy mongghuliyide hakimiyitini dawamlashturush üchün élip bériwatqan siyasitining janliq bir misali hésablinidu." (Omer qanat)