Xitay rabiye qadirning perzentlirini sotlashni kéchiktürdi
2006.07.27

Junggo da'iriliri esli rabiye qadirning qahar abduréhim we alim abduréhim isimlik 2 oghlini "bölgünchilik" we "baj oghrilash" jinayiti bilen eyiblep, 28 - iyulda resmiy sotlimaqchi idi. Lékin sot échilishqa 3 kün qalghanda, ürümchi sheherlik tengritagh sot mehkimisi we teptish da'iriliri sot künini muddetsiz kéchiktürgen.
Eyibleshtiki "bölgünchilik" chiqiriwétilgen
Sot mehkimisi rabiye qadirning ürümchidiki tughqanliri we qahar bilen alimning adwokatigha peyshenbe küni sotning kéchiktürülgenlikini tuyuqsiz uqturghan bolsimu, lékin sotning qachan'gha kéchiktürülgenliki we néme üchün kéchiktürülgenlikini chüshendürmigen.
Rabiye qadir a'ile - tawabatining eskertishiche, xitay teptish da'irilirining qahar we alimlar üstidin teyyarlighan eyibnamiside dirammatik özgirish bolmaqta. Eyibnamida jawabkarlarni "dölet hakimiyitini aghdurushqa urun'ghan", "kishilerni milliy bölgünchilikke qutratqan" deydighan eyibleshler chiqirip tashlan'ghan bolup, peqet "baj oghrilidi" dégen eyibleshni saqlap qalghan. Rabiye qadirning yoldishi sidiqhaji rozi bolsa bu eyibleshni ret qilmaqta. U, perzentlirini shirketning qanuni wekili bolmisa, "ularni jawabkarliqqa tartishning qanuniy asasi néme" deydu.
Ablikim abduréhimning iz dérikini téxiche yoq
Rabiye qadirning a'ile tawabati perzentliri qolgha élin'ghan az kem 2 aydin béri 2 - oghli ablikim abduréhimning iz dérikini, yéqinda bir saqchi ularning a'ilisige kélip ablikimni dawalitishqa 1000 yü'en bérishni telep qilghanning sirtida hazirghiche alalmighan.
Ablikim abduréhim alim abduréhimning qatarida "dölet hakimiyitini aghdurush" milliy bölgünchilikke qutratquluq qilish" we "baj oghrilash" bilen sotlanmaqchi idi. Junggo hökümiti ilgiri rabiye qadir we uning perzentlirini 1992 -yildin taki hazirghiche 8 milyon yü'en "baj oghrilighan" dep eyibligen bolsimu, lékin tengritagh teptish mehkimisi teyyarlighan yéngi eyibnamisida qahar abduréhimni 2 milyon yü'en, alim abduréhimni 200 ming yü'en baj oghrilighan, dep erz qilghan.
Qaharning adwokati exmet sadir sotning kéchiktürülgenlikini étirap qildi. U, sot mehkimisining sot küni kéchiktürülgenliki heqqidiki uqturushini peyshenbe küni tapshuruwalghan. Sotning kéchiktürülüshining sewebini bilmeydighanliqini tekitligen adwokat," éniqlaydighan ishlar bar, deydighu" dédi.
Biz tengritagh sot mehkimisi we teptish da'irilirige téléfon qilghan bolsaqmu, lékin téléfonimizni alidighanlar chiqmidi.
Amérika da'iriliri yéqindin köngül bölüp kelgen
Alim we qahar abduréhimlar 1 - iyunda qolgha élin'ghandin kéyin, bu weqe amérika tashqi ishlar ministirliqining diqqitini qozghighan we amérikining béyjingdiki elchixanisi weqeni sürüshtürgen idi.
Amérika tashqi ishlar ministirliqi bayanatchisi eyni chaghda, "rabiye qadir perzentlirining qolgha élin'ghanliqidin ensirawatimiz" dep tekitligen we "ular meyli qandaq sewebtin qolgha élin'ghan bolmisun qoyup bérilishi kérek" dep eskertken idi. Lékin béyjing hökümiti rabiye qadir perzentlirining dilosini sürüshtürgen amérika emeldarlirigha "biz ularni junggo qanunliri boyiche bir terep qilimiz" dep jawab bergen. Bu qétim sotning kéchiktürülgenliki amérika da'irilirining bu dilogha arilashqanliqi bilen munasiwetlik yaki emesliki melum emes.
Sidiq haji: shirketni saqchilar bashqursa alim qandaq baj oghrilaydu?
Adwokat exmet sadirning eskertishiche, teptish mehkimisi jawabkarlarni peqet"baj oghrilash jinayiti"bilenla eyiblimekchi. U, teptish mehkimisi baj miqdarini "qayta békitmekchi oxshaydu" dédi.
Rabiye qadir 1999 - yili qolgha élin'ghandin kéyin eqide shirkitini alim abduréhim 2005 - yili 5 - ayda saqchilar bu shirketke bésip kirip, shirketning pütün toxtam we höjjetlirini élip ketkiche rabiye qadirgha wakaliten bashqurghan. Merkizi washin'gtondiki Uyghur kishilik hoquq programmisi 6 - iyul küni élan qilghan bu heqtiki bayanatida, alim abduréhimning ten jazasi astida mejburiy iqrar qildurulghanliqini we iqrarnamigha imza qoyghanliqini eskertip, "alim abduréhimning salametlik ehwalidin qayghuriwatimiz" dep tekitligen idi.
Sidiqhaji rozi, "saqchilar shirket bashqurghan ehwal astida alim abduréhim qaysi yol bilen baj oghrilighan bolidu" deydu. Alim abduréhim bilen qahar abduréhim hazir tengritagh jama'et xewpsizlik idarisining türmiside tutup turulmaqta. Lékin, rabiye qadir a'ilisi ablikim abduréhimning hazir qeyerde tutup turuluwatqanliqidin we salametlik ehwalidin hazirghiche xewer alalmighan. Saqchilar ablikim abduréhimni bu yil 30 - mayda ulanbayda tosuwélip urghandin kéyin, u doxturxanigha élip bérilghan, lékin saqchi da'iriliri qaysi doxturxanigha élip bérilghanliqini mexpiy tutqan idi. (Erkin)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay hökümiti nime üchün rabiye qadir a'ilisige qaratqan siyasiy hujumini izchil dawamlashturup keldi
- Rabiye qadirning oghli alim xitay teripidin mejburiy iqrar qilduruldi
- Amérika dölet mejlisi ezaliri xu jintawgha xet yézip, rabiye qadirning perzentliri qoyup bérishni telep qildi
- Rabiye qadir xanim perzentlirini millitidin üstün qoyalmidi
- Xitay hökümitining rabiye qadir perzentlirini qolgha alghanliqi munasiwiti bilen namayishlar
- Rabiye qadirning perzentlirining tutqun qilinishi rus tilidiki metbu'atlarda
- Rabiye qadir: xitay hökümiti balilirimni qolgha élish arqiliq pa'aliyetlirimni tosiyalmaydu
- Qirghizistanda muxbirlarni kütüwélish yighini ötküzdi
- Xitay rabiye qadirning 3 oghlini resmiy qolgha aldi
- Norwigiyide Uyghurlarning pa'aliyetliri kücheymekte
- D u q rabiye xanimning perzentliri heqqide chégrisiz insan heqliri teshkilatigha mektup yollidi
- Gérmaniye we norwigiyide xitaygha qarshi namayish ötküzüldi
- Türkiyide xitaygha qarshi namayish
- Qazaqistan Uyghurliri rabiye qadir perzentlirining tutqun qilinishidin narazi bolmaqta
- Shwétsiyidiki Uyghurlar rabiye qadir perzentlirining tutqun qilinishigha naraziliq bildürdi