Rabiye xanim we pa'aliyetchiler xitayning alim abduréhimni qolgha alghanliqigha naraziliq bildürdi

• Muxbirimiz eqidening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Rabiye qadir xanimning perzentliri. Arqa ret soldin: ablikim abduréhim, alim abduréhim. Aldi ret soldin: qahar abduréhim, roshen'gül abduréhim.

Dunya Uyghur qurultiyining re'isi, Uyghurlarning meniwiy anisi rabiye qadir xanimning perzentlirining, ürümchi sheherlik ottura sot mehkimisi teripidin oxshash bolmighan iqtisadiy jaza bilen jazalinishi bolupmu rabiye qadir xanimning oghli alim abduréhimning 7 yilliq qamaq jazasi bilen türmige tashlinishi, yalghuz Uyghur jama'etchilikining naraziliqini qozghapla qalmay, xelq'ara kishilik hoquq teshkilatliriningmu naraziliqlirini meydan'gha keltürmekte.

Merkizi nyuyorktiki kishilik hoquqni közitish teshkilatining tetqiqatchisi nkulas béklin, bu qilmishning, rabiye qadir xanimning Uyghur dawasi qiliwatqanliqidin öch élish ikenlikini éniq otturigha qoyup, muxbirlargha "biz sotning adil bolghanliqidin yéterlik derijide gumanlinimiz, shundaqla eyiblen'güchiler qanuniy wakaletchilikke érishelmidi, dep qaraymiz" dédi.

Dunya Uyghur qurultiyi teshkilatining re'islik wezipisini yéngila tapshurup alghan rabiye qadir xanim, bir qanche kündin béri gérmaniyining myunxén shehiride 15 dölettin kelgen Uyghur wekilliri bilen birlikte, mezkur teshkilatning yéngi rehberlik séstimisi we xizmet pilanlirini tüzüp chiqqandin kéyin, gérmaniyidin ayrilip, 28 ‏- noyabir küni bélgiyide yawropa parlaméntining mu'awin re'isi bashchiliqidiki hökümet emeldarliri bilen körüshüp, ulargha Uyghurlarning weziyitini anglatqan. Bélgiyidin téléfun ziyaritimizni qobul qilghan rabiye qadir xanim, xitay sotining perzentliri üstidin chiqarghan hökümige qattiq naraziliq bildürdi.

Amérika démokratiyini ilgiri sürüsh teshkilati, sherqiy asiya bölümining diréktori Louisa Greve xanim, xitay hökümitining rabiye qadir xanim we uning a'ilisi üstidin siyasiy basturmichiliq qilmishi yürgüziwatqanlqini bildürdi.

"Méning bu mesilige inkasim shuki, men tolimu bi'aram boldum, xitay hökümitining rabiye qadirgha we uning a'ilisige bir qanche aylardin béri séliwatqan ochuq - ashkara tehditi axiri netijisini körsetti, xitay hökümiti peqet nomus qilmidi. Rabiye qadirning perzentlirini qolgha élishtin bashlan'ghan bu öch élish herikiti, axiri alim abduréhimni uzun waqit qamaqqa tashlash bilen ayaqlashti. Biraq xitay hökümiti shuni éniq este tutushi kérekki, olimpik tek xelq'ara derijilik murasimning sahipxanliqini öz üstige alghan bir chong dölet, dunya ölchimige uyghun heriketlerni élip bérishi kérek, bolupmu kishilik hoquq pa'aliyetchisini heqsiz jazalash herikitidin özini tartishi kérek".

Uyghurlarning meniwiy anisi rabiye qadir xanim sözide yene, xitay hökümitining olimpik "murasimining sahipi bolush süpiti bilen perzentliri üstidin chiqarghan hökümni yaxshi oylinip bir terep qilishni telep qildi.

Dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi memet toxti, xitay hökümitining bu herikitining, rabiye qadir xanimni Uyghur dawasidin toxtitish üchün élip bériwatqan tehdit ikenlikini bildürdi.