Rabiye qadir xanimgha rafto mukapati bérish murasimi ötküzüldi

• Muxbirimiz peridening bu heqtiki tepsili xewiri
• Download story audio

Rabiye qadirning xelq'ara rafto mukapatini a'ilisidikilerge teqdim qilish munasiwiti bilen, 26 - yanwar küni kechte washin'gtondiki amérika dölet mejlisining réybén sariyi, norwigiyidiki rafto fondi jem'iyitining wekilliri, amérika tashqi ishlar ministirliqi we dölet mejlisidiki kishilik hoquq, jümlidin Uyghur mesilisige köngül bölidighan yuqiri derijilik emeldarlar, amérikida yashaydighan Uyghurlar hemde Uyghur dawasigha qiziqidighan chet'ellikler bilen toldi. Yighin zalida yene, rabiye qadirning süriti chüshürülgen teshwiq waraqliri bilen Uyghurlarning kishilik hoquq ehwaligha da'ir matiriyallar qatnashquchilargha tarqitildi.

Bu, men wekillik qilidighan bu hökümetning wedisi

Mezkür murasimgha qatnashqan amérika tashqi ishlar ministirliqining sherqiy asiya ishlirigha mes'ul mu'awin yardemchi tashqi ishlar ministiri randal shraywér (Randall Schriver) amérika hökümitining rabiye qadir mesilisige yéqindin köngül bölidighanliqini hemde bu heqte xitay hökümitige bésim ishlitidighanliqini bildürdi. U sözide yene, özining amérika hökümitige wakaliten, bundaq qilishlarning hergizmu xitayning achchighini keltürüshni meqset qilmighanliqini eskertip mundaq dédi:

Men bügünki bu murasimda otturigha qoyulghan, bizning mezkur mesilini xitay hökümitige qayta qoyushimiz kérekliki toghrisidiki teleplerge jiddiy qaraymen. Hemde bizmu shundaq qilimiz. Bu, men wekillik qilidighan bu hökümetning wedisi

"Biz bularni xitayning achchighini keltürüsh üchün yaki bizning xitay bilen bolghan munasiwitimizni yirikleshtürüsh üchün qilmaywatimiz. Biz peqet birinchidin, buning bir toghra ish bolghanliqi üchün, ikkinchidin, dunyada mushuninggha oxshash kishilik hoquq mesililirige yéqindin köngül bölidighanliqimiz üchün mushundaq qiliwatimiz."

Randal shraywér sözide yene, özining amérika hökümitige wakaliten bu murasimgha qatnashqanliqidin tolimu pexirlinidighanliqini, shundaqla bu yerde otturigha qoyulghan pikir-teleplerge jiddiy mu'amile qilidighanliqini bildürdi:

"Men bügünki bu murasimda otturigha qoyulghan, bizning mezkur mesilini xitay hökümitige qayta qoyushimiz kérekliki toghrisidiki teleplerge jiddiy qaraymen. Hemde bizmu shundaq qilimiz. Bu, men wekillik qilidighan bu hökümetning wedisi".

Dawamliq xet yézinglar

Murasimgha qedem teshrip qilghan amérika dölet mejlisi kishilik hoquq komitétining re'isi we dölet mejlisi ezasi frenk wolf (Frank Wolf) rabiye qadirning xelq'ara rafto mukapatigha érishkenlikini tebriklesh bilen birge, amérikining xitaydiki wekilining Uyghur élige bérip, türmide yétiwatqan rabiye qadirni yoqlishini telep qilish kéreklikini otturigha qoydi:

"Bu mesilige köngül bölidighanlarning hemmisi, xitay hökümitige we amérikining xitaydiki bash elchisi klark rend (Clark T. Randt) Ke dawamliq xet yézip, uning bu heqte téximu köp küch chiqirishini telep qilishi kérek. Shundaqla men bu mesilini yéngidin teyinlen'gen amérika tashqi ishlar ministiri kondoliza raysqa sunimen. Hemde silermu shundaq qilishinglar kérek. Siler rabiye qadirning mesilisini bush hökümitige dawamliq sun'ghandila, andin bush hökümiti xitaygha bu heqte bésim ishliteleydu".

Siler rabiye qadirning mesilisini bush hökümitige dawamliq sun'ghandila, andin bush hökümiti xitaygha bu heqte bésim ishliteleydu

Frenk wolf yene, xitaygha baridighan her qaysi amérika hökümet emeldarlirining bu mesilini xitay hökümitining aldigha qoyishi kéreklikini, hemde shu seweptin her qaysi teshkilatlarningmu bu mesilide bush hökümitige qayta-qayta xet yollap turushi kéreklikini tekitlidi.

Siler rabiye qadirning a'ilisige qerzdar

Xelq'ara kechürüm teshkilatining washin'gtondiki shöbisining dériktori t kumar (T. Kumar) Murasimda qilghan sözide, ularning rabiye qadir mesilisige dawamliq köngül bölidighanliqini we xitay hökümitidin ten-salametliki yaxshi bolmaywatqan rabiye qadirni qoyup bérishni küchlük telep qilidighanliqini éytti. U yene bush hökümitini, bu mesilini amérika-xitay munasiwetliride muhim orun'gha qoyushqa chaqirip mundaq deydu:

"Biz yene, prézidént bushning we tashqi ishlar ministiri kondoliza raysning bu mesilige jiddiy qarishini telep qilimiz. Chünki siler rab &# xFBE9;ye qadirning a'ilisige qerzdar. Rabiye amérika dölet mejlisi ezaliri bilen körüshkili kétiwatqanda qolgha élin'ghan. Shunga buningda silerning mes'uliyitinglar bar. Buningdin özenglarni qachurmanglar. Emeliy heriket bilen uni qutuldurmighiche, kishilik hoquq heqqide nutuq sözligenning héchqandaq ehmiyiti bolmaydu".

Bu qétimliq mur &# xFE8D;simni norwigiyidiki rafto f &# xFEEE;ndi jem'iyiti bilen amérika Uyghurliri birleshmisi birlikte uyushturghan bolup, amérika Uyghurliri birleshmisining re'isi nuri türkel rabiye qadir we Uyghur mesilisige yéqindin köngül bölüp kéliwatqan teshkilat we shexslerge teshekkür éytish bilen birge, xitay hökümitining rabiye qadirni derhal we shertsiz qoyup bérishini telep qildi.

Pilanliq tughut boyiche qanun layihe maqullishini telep qilimen

Axirida rabiye qadirning yoldishi sidiq haji rozi ependi rabiye xanimgha wakaliten rafto mukapatini, rafto kishilik hoquq fondi jem'iyitining re'isi arné lin'gard (Arne Lynngard) ning qolidin tapshurup aldi. Shundaqla u murasimda qi &# xFEE0;ghan sözide, rabiye qadir we Uyghurlarning kishilik hoquq mesilisige köngül böliwatqanlargha köp rehmet éytti hemde amérika hökümitining bu m &# xFEEA;silige téximu köngül bölishini telep qildi. U mundaq dédi:

"Men telep qilimen, pilanliq tughut boyiche xitayning Uyghurlargha qaratqan siyasiti toghrisida amérika konggerisining qanun layihe maqullishini telep qilimen. Prézidént bush ependining bu qanun lahiyisini konggerisqa qayturiwetmey, imza qoyushini telep qilimen. Norwigiye xelqi we norwigiye hökümitining Uyghurlarning kishilik hoquqi we xitayning Uyghurlargha qaratqan pilanliq tughut siyasitige dawamliq qattiq köngül bölüshini telep qilimen".

Mezkür murasimgha yene, amérika dölet mejlisi ezaliridin iléna ros-létinén xanim, donald péyn we ilgiri Uyghur élini ziy &# xFE8E;ret qilip kelgen amérika tashqi ishlar ministirliqining démokratiye we kishilik hoquq ishlirigha mes'ul sabiq yardemchi ministiri lorén kréynér qatarliqlarmu qatniship, rabiye qadir we Uyghurlarning kishilik hoquq weziyiti heqqide söz qildi.

Yilda bir tarqitilidighan rafto kishilik hoquq mukapati norwigiyilik ataghliq kishilik hoquq pa'aliyetchisi proféssor sorolf rafto (Thorolf Rafto) ni xatirilesh yüzisidin qurulghan bolup, u 1986 - yili alemdin ötken. Shundaqla rafto mukapati, pütün dunya miqyasidiki, insan heqliri bilen shoghullan'ghan we buninggha zor töhpe qoshqan shexslerge bérilidu. Adette buninggha érishkenlerning köpinchisi arqidinla nobil tinchliq mukapatighimu érishken. (Peride)

• Murasimning neq meydandin élin'ghan toluq jeryanini anglang
• Download story audio