Ramizandiki fitir sediqisi


2007.10.09

Fitir sediqisi- ramizanning sewebi bilen péqirlargha bérish belgilen'gen sediqe démektur. Fitir sediqisi hijriyening ikkinchi yili ramizan rozisi periz bolghandin kéyin, zakat periz bolushtin burun belgilen'gen.

Fitir sediqisini bérish her qandaq musulmanning üstige wajibtur. Yeni chong-kichik, er- ayal, eqilliq- eqilsiz her qandaq musulmanning öz éhtiyajidin tashqiri bolghan mal- dunyasidin bérilidu. Wajibni ada qilish perzge oxshash zörürdur.

Fitir sediqisining buyrulushining hékmetliri

Fitir sediqisining wajip bolup buyrulushining hékmetliridin shuki, fitir sediqisi rozining nuqsanlirini toluqlash we péqirlargha éhsan qilish arqiliq ularnimu bu roza héyt künide xoshal qilishtin ibarettur.

Ibni jerrah bu heqte mundaq dégen:" ramizan üchün fitir sediqisi, namaz üchün sewenlik sejdisige oxshashtur. Sejde namazning nuqsanlirini toluqlighandek, fitir sediqisimu rozining nuqsanlirini toluqlaydu ". Peyghember eleyhissalam mundaq dégen:" bu künde (yeni héyt künide) péqirlarni nerse sorashtin béhajet qilinglar "(daraqutni we hakim riwayiti).

Fitir sediqisi qachan bérilidu?

Fitir sediqisi héyt küni bamdat namizidin kéyin we héyt namizini uqushtin burun bérilidu. Fitir sediqisini héyt künidin burun bérish ja'iz bolghandek, uni héyt künidin kéyin bérishmu ja'izdur. Emma eng ewzel waqit héyt küni héyt namizini uqushtin burun bérishtur.

Fitir sediqisining süpiti we miqdari

Se'udi erebistanining medine munewwere shehiridiki muhemmed niyaz hajim fitir sediqisi heqqide mundaq dédi: " fitir sediqisining süpiti we miqdari fitir sediqisi henepiy mezhipige köre, töt nersining biridin bérilidu. Ular: bughday, arpa , xorma, quruq üzüm qatarliqlar. Fitir sediqisining miqdari bughdaydin yérim sa, arpa, xorma we quruq üzümdin bir sadur. Emma shafiy, henbeliy we maliki mezheplirige köre, fitir sediqisi ashliq, zira'etlerdin we yémek ornida qollinilghan xormigha oxshash méwilerdin bérilidu. Uning miqdari bir sadur. Yeni fitir sediqisining miqdari iraq kemchekliri bilen bir sadur. Peyghember eleyhissalamning dewride bérilidighan fitir sediqisining miqdari bu idi. Buning miqdari künimizde 2751 gram, henefiy mezhipige köre, 3800 gramdur.

Fitir sediqisini ada qilishta ashliq, zira'et we méwilerning qaysi biridin bérish durus bolghinidek, bermekchi bolghan nersilerni pulgha hésablap qimmitini bérishmu ja'izdur. Chünki fitir sediqisining wajip bolghanliqining sewebimu péqirlargha yardem qilish we ularning hajetlirini rawa qilish üchün bolghachqa, ulargha ashliq yaki méwe bergendin köre bularning pulini bérish téximu yaxshidur. "

Fitir sediqisi kimlerge bérilidu?

Muhemmed niyaz hajim fitir sediqisining kimlerge bérilidighanliqi heqqide mundaq dédi:" fitir sediqisi zakat élishi durus bolghan kishilerge bérilidu. Chünki fitir sediqisimu iqtisadi ibadet bolghanliqtin, umu zakatqa oxshashtur."

Allah ta'ala qur'an kerimde zakat bérilidighan kishilerni bayan qilip mundaq deydu: " zakat péqirlargha (zakat bérelmeydighan kembeghellerge), miskinlerge (héch nersisi yoq, ajiz yoqsullargha), zakat xadimlirigha, dillirini islamgha mayil qilish közde tutulghanlargha, qullarni azat qilishqa, qerzdarlargha, allah ta'alaning yoligha, yolda qalghan pulsiz musapirlargha bérilidu (tewbe sürisi 60- ayet)."(Ömerjan)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.