Rusiye armiyisidiki wehshiyane qilmishlar


2006.01.30

Rusiye dunyadiki qudretlik herbiy küchi we yuqiri herbiy téxnikigha ige dölet bolup, sabiq sowét ittipaqi dewride moskwa rehberliri dölet xamchotining zor bir qisimini herbiy xirajetke ishlitip, sowét ittipaqini dunyadiki eng qudretlik herbiy döletlerning birige aylandurghan idi. Sowét ittipaqining yimirilishi bilen rusiye fédératsiyisi moskwaning en'enisige warisliq qilishqa tiriship, ilghar herbiy téxnika sapasini hem qismen herbiy qudritini saqlap qalghan bolsimu, lékin rusiye armiyisining herbiy intizam ,herbiy tertip we sapa jehettin köp chüshüp ketkenliki bildürülmekte.

Téxi yéqinda rusiye armiyiside yüz bergen bir yéngi eskerning bir top kona eskerler we ofitsérlar teripidin wehshiyane urush, qiynash hetta basqunchiliqqa uchrap, aqiwette hayatining xewpke duch kélishi hemde uning ikki putining késiwétilish weqesi pütün rusiyini zil-zilige saldi.

Weqe qandaq yüz berdi?

Xelq'ara jemiyetning diqqitini tartqan , rusiye metbu'atlirining we jama'etchilikining ghul-ghulisini qozghighan mezkur weqening jeryanida mundaq, rusiyidiki www.newsru.com Namliq intérnét uchur sehipisidiki melumatlargha asaslan'ghanda, bu weqe rusiyining chéliyabinsk tanka mektipide yüz bergen bolup, bir top haraq ichiwalghan kona eskerler we ofitsérlar téxi yéngidin herbiyge kirgen andréy sichéw isimlik 19 yashliq eskerni bozek qilip, uni kolléktip halda urghan we haqaretligen ,buni az dep mezkur bir top lükchek eskerler bu yéngi eskerni kariwatqa baghlap qoyup, uninggha nöwetliship basqunchiliq qilghan. Bu esker haywanlarche haqaretke duch kelgen we éghir jismani zerbige uchrighan bolsimu, emma uning aqiwiti herbiy mektep rehberliki teripidin mexpiy tutulghan hemde kéchikip doxturgha körsitilgen. Doxturlarning uning hayatining xewpke duch kelgenliki hemde yiringdap ketken ikki putini késiwétish kéreklikini éytip, derhal moskwagha yötkep dawalighan, rusiye armiyiside yüz bergen mezkur nomus qilarliq weqe axiri muxbirlar teripidin jemiyetke ashkarilan'ghandin kéyin, ezeldin armiyining sapasi we intizamidin seskinip, perzentlirini armiyige ewetishni xalimaywatqan jama'etning ghul-ghulisini qozghighan. Rusiye quruqluq qisimlirining bash qomandani bu weqeni anglap," men ömrümde armiye ichidiki nurghun intizamsizliqlarni körgen, lékin buningdek wehshiyane, qilmishni tesewwur qilip baqmighan idim" dep jinayetchilerni eniqlighandin kéyin eng qattiq chare köridighanliqini bildürgen iken.

Xelq dölet mudapi'e ministirining istipa bérishini telep qildi

Rusiye jama'etchilikide kötürülgen rusiye herbiy tüzümi heqqidiki naraziliqlar tereqqi qilish netijiside , rusiye xewerler agéntliqining uchur bérishiche, 28-yanwar küni 200 din artuq adem moskwadiki rusiye dölet mudapi'e ministirliqi binasi aldida naraziliq namayishi ötküzüp. Dölet mudapi'e ministirining wezipisidin istipa bérishini telep qilghan hetta kishiler " eger heqiqiy herbiy qomandani, bundaq ehwal astida özüni étiwalidu" déyiship, armiyidiki mezkur weqedin dölet mudapi'e ministirini nomus qilishqa chaqirghan. www.newsru.com Diki xewerlerdin qarighanda, kishilerning ghezeplen'gen teripi dölet mudapi'e ministiri hésablan'ghan sérgéy iwanopning rusiye armiyisidiki lükcheklikler we intizamsizliqlarni inkar qilghanliqi shuningdek hetta uning mezkur andrey sichéw weqesige étibar bermigenliki iken.

Wladimir putin arilishishqa mejbur bolghan

Rusiye armiyisidiki dehshetlik weqe axiri rusiye qoralliq küchlirining aliy qomandani hésablinidighan prézidént putining quliqigha yetken. www.newsru.comdiki Melumatlardin qarighanda. Putin dölet mudapi'e ministirliqi we bash herbiy teptishke bu déloni toluq éniqlap, jinayetchilerni qanun boyiche jazalash buyruqi bergen shuningdek bu eskerni eng yuqiri sewiyide dawalash hemde uninggha moskwa shehiridin öy teqdim qilishqa buyrighan. Lékin, prézidéntning bundaq yaxshiliqliri beribir jemiyet xaraktérliq naraziliqlar we armiye intizami hem sapasini islah qilish telipi hetta xelqning dölet mudapi'e ministiridin tartip, barliq herbiy qomandanlarning wezipiliridin istipa bérishni telep qilish xa'ishlirini toxtitip qalalmighan.

Rusiye armiyisining sapasi künsayin töwenlimekte

Herbiy közetküchiler rusiye armiyisining sapasining töwenlep kétiwatqanliqini bildürmekte.Xelq'ara insan hoquqini közitish teshkilatimu rusiye armiyisining ehwali heqqide mexsus doklat élan qilghan bolup, bu doklatqa asaslan'ghanda, rusiye armiyiside kona eskerlerning yéngi eskerlerni bozek qilish ishliri ewji alghan. Qoshun ichidiki zaghra til bilen "bowa" dep atalghan kona eskerlerning yéngidin qoshun'gha kirgenlerni xarlash, urush –tillash we öz xizmetlirige sélish qatarliq xususiy jazalash qilmishliri künsayin küchiyip ketken bolup, bu ehwal cheklenmigen. Netijide, yéngi eskerlerning özini öltürüwélish, qoshundin qéchish ehwali köpeygen. Insan hoquqini közitish teshkilatining doklatida yézilishiche, mezkur doklatning teyyarlinish basquchidiki qisqa waqit ichidila 29 esker ene shundaq kona eskerler yeni "bowilar" teripidin bozek qilinip öltürilgen,109 esker özini öltürüwalghan. Rusiyining intérfakis agéntliqining xewiridin qarighanda ötken yili rusiye dölet mejlisi rusiye armiyisi heqqide doklat élan qilghan bolup, mezkur doklatida körsitilishiche, besh yil ichide rusiye armiyiside 10799 adem urush bolmighan ehwal astida ölgen . Rusiyidiki "eskerler anisi" dep atalghan ammiwi teshkilatning ispatlishiche, rusiye armiyisining türlük saheliride yéngidin herbiy xizmetke qobul qilin'ghan jengchilerning qéchish ehwalimu éghirlashqan bolup, mezkur jemiyetning ashkarilishiche, yiligha 40 ming jengchi qoshundin qéchip kétidiken. Buningdiki sewebler asasliqi qoshundiki intizamsizliq we qanunsizliq qilmishliri bolup hésablinidiken.

Rusiyining www.newsru.com Namliq intérnet sehipisining uchurigha qarighanda, rusiyide her yili, 350 mingdin artuq yéshi 18din 27 yashqiche bolghan yashlar ikki yilliq möhlet bilen mejburi herbiy xizmetke qobul qilinidiken. Emma, 90٪ adem herbiy xizmet öteshtin bash tartidiken. Bu sewebtin peqet kembeghellerning perzentlirila herbiy xizmetke élinidiken. Lékin, rusiye herbiy da'iriliri bu xil tenqidlerni hem uchurlarni inkar qilghan bolup ,ular rusiye armiyisidiki mesilining unchiwala éghir emeslikini bildürmekte. (Ümidwar)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.