Rusiyining tajikistandiki bazisida ré'aktip ayropilanlirini köpeytishtiki istratégiyilik meqsiti néme?

• Muxbirimiz jümening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Rusiye we tajikistan tashqi ishlar ministérliri 9 - iyulda bishkektiki shangxey guruhi yighinida. Russian Foreign Minister Sergei Lavrov (L) and Tajik Foreign Minister Zarifi Hamrohon talk to each ohter in Bishkek, 09 July 2007, during the meeting of foreign ministers of Shanghai Cooperation Organisation (SCO). AFP PHOTO/ VYACHESLAV OSELEDKO

17- Iyul tajikistan tashqi ishlar ministirliki, rusiyining tajikistanning paytexti düshenbe etrapigha jaylashqan herbiy bazisigha ré'aktip küreshchi ayropilanlirini yötkesh pilanigha qoshulushi mumkin ikenlikini bildürgen. Mezkur kélishim rusiyining tajikistan paytexti düshenbe etrapigha jaylashqan eyni herbiy bazisidiki 201 - matorlashqan déwiziyisige awi'atsiye yardimi bérishni öz ichige alidighan bolup,2008- yilgha qeder, rusiye bu bazidiki küreshchi ayropilanlirining sanini 25 ke yetküzidiken.

Hazirche rusiye bu bazigha töt dane SU-25 tipliq ré'aktip qirghuchi ayropilan, töt dane Mi-24 we töt dane Mi-8 tipliq küreshchi tik'ucharlarni ewetishni pilanlawatqan bolup, melum bolushiche, bundaq qilish moskwaning rusiyining qirghizistanning qent herbiy bazisidiki mewjutluqini melum jehettin kücheytish istiratégiyisi iken.

Bu heqte hazir teywendiki chingyün uniwérsitétida ottura asiya tetqiqati bilen shughulliniwatqan istratégiye tetqiqatchisi doktur erkin ekrem ependi, rusiyining tajikistanning herbiy bazisigha ré'aktip küreshchi ayropilanlirini yötkesh pilanining istratégiye jehettin rusiye üchün intayin muhim ehmiyetke ige ikenlikini körsetti we buni tarixi nuqtidin ispatlap ötti.

Tajikistan hindi'istan bilenmu yéqin

Shuning bilen bir waqitta, 17 - iyul hindistan waqti gézitide hindistan mudapi'e ministirlikining Mi-17 tipliq tik uchurlar éskadronini we kran meshiq ayropilanini eyni hawa bazisigha ewetidighanliqini otturigha qoyghanliqi toghrisida xewer bérildi. Emma, tajikistan mu'awin mudapi'e ministiri tahmina xeyrullayéwa tajikistanning hindistan bilen bundaq kélishim imzalighanliqini ret qilghan.

Emma yawro'asiya közetchisi zhurnilining 26- iyuldiki 4- sanida hazir hindistanning tajikistandiki herbiy bazining qurulush ishlirigha qatnishiwatqanliqi körsitilgen.

Erkin ekrem ependi yene, rosiyining ottura asiyadiki énérgiye bixeterlikini qoghdash üchün, rosiye ottura asiyada herbi mewjutluqini kücheytishke tirishiwatqan iken.

Tehlilchiler: rosiyening tajikistandiki herbi tesirini kücheytishi, amérikining herby tesirni cheklesh

Yawro'asiya közetchisi zhurnilining 26- iyuldiki 4- sanida tehlil qilinishiche, tajikistan téléwizorlirida rusiye prézidénti wiladimir putin bilen tajikistan prézidénti émam'eli rahmanof arisida ötküzülgen téléfon söhbiti, we tajikistan rehberlirining hindistan bilen dostluq munasiwetke ige shara'itta hindistanning tajikistan'gha esker yötkesh heqqidiki sözlerni chetke qéqishi qatarliqlardin, tajikistan hökümitining moskwani renjitip qoyushtin bek éhtiyat qilghanliqini körüwalghili bolidighanliqi otturigha qoyulghan.

Uningdin bashqa, tajikistanning qorghantöpe rayonidiki herbiy teptish emeldarining bildürüshiche, xatlan rayonidiki eskerlikke qobul qilghan erlerning 46 pirsentining beden sapasi herbiy ölchemge toshmighan. Sawatsizliq we yash ölchimi qatarliqlarmu asasliq seweblerning birsi bolup, peqet 2 pirsent erlerla aliy melumatliq iken.

Tajikistan bixeterlik qisimliridiki bu xil ajizliq moskwagha menpe'et élip kélidighan bolup, bu moskwaning esker yötkesh pilanini asas bilen temin étidiken.

Tehlil qilinishiche, moskwaning tajikistan'gha esker yötkesh pilanining qarimaqqa siyasiy muddi'a asasta meydan'gha kelgenliki, bolupmu amérikining tajikistanda ulghiyiwatqan herbiy mewjutliqining aldini élish üchün ikenliki körsitilgen. (Jüme)