Сабиқ сиясий мәһбус, бу һөкүмәтниң зулумидин дәрт тартиватқан адәмлиримиз күрмиң

Сиясий җинайәт билән әйиблинип, бирнәччә қетим хитай түрмисидә йетип чиққан бирәйлән, нөвәттә һөкүмәт даирилириниң сиясий җинайәтчиләргә болған бесимни барғанчә күчәйткәнликини билдүрди вә хәлқара җәмийәтниң уйғур елидә тәкшүрүш елип беришини мураҗиәт қилди.
Мухбиримиз миһрибан
2010.09.24
Uyghur-Siyasi-mehbus-hayati-305.jpg Уйғур сиясий мәһбус көләңгиси.
File

"Бу һөкүмәтниң зулумидин дәрт тартиватқан адәмлиримиз күрмиң. Һөкүмәтниң өзини пәрдазлап көрситиши билән, дуня әллири бу йәрдики нурғун паҗиәләрдин хәвәрсиз қалмақта. Бизниң урушмай туруп өлгән адәмлиримизниң сани йоқ. Нурғун яшлиримиз түрмиләргә пүтүн кирип кетип, өлүкиму йоқ; тирикиму йоқ йоқап кәтти. Һазир һәммә вилайәт наһийиләрдә сиясий паалийәтләргә қатнашқанлиқи сәвәбидин муддәтсиз қамақ җазаси, 2 йил кечиктүрүп өлүм җазаси дегәндәк еғир җазалар берилип, түрмидә өлүп кәткән яшлиримиз нурғун. Буларниң әһвалини дуняға билдүрүш керәк. Мана биз бу әһвалларни дуняға йәткүзүшкә тәйяр."

Мана бу, хитай қанун даирилири тәрипидин сиясий җинайәт билән әйиблинип, көп қетим хитай түрмилиридә ятқан бир уйғурниң йүрәк сөзи. У, радиомиз уйғур бөлүмигә телефон қилип, өз кәчүрмишлирини баян қилди.

Униң баян қилишичә, у 1989 - йилдики "барин вәқәси"дә сиясий җинайәт билән әйиблинип түрмигә қамалған. 1997 - Йилдики "5 - феврал ғулҗа вәқәси"дин кейин, вәқәгә мунасивәтлик дәп әйиблинип, қайта түрмигә соланған. Униң инилириму сиясий җинайәт билән әйиблинип, түрмидә ятқанлиқи сәвәбидин улар аилә бойичә қаттиқ назарәт астиға елинип, тәкшүрүш обйекти қилинған.

3 Йил илгири җаза муддити тошуп түрмидин қоюп берилгәндин кейинму, һәр қетим районда бирәр қаршилиқ һәрикәтлири йүз бәрсила сақчи даирилири уни өйидин елип кетип, сорақ қилишни адәт қиливалған. Бултур үрүмчидә йүз бәргән "5 - июл үрүмчи вәқәси"дин кейин, йезилиқ сақчихана вә наһийилик сақчи идариси униң өйини назарәт қилиш үчүн мәхсус адәм тәйинлигән. Униң башқа шәһәрләргә бериши чәклинипла қалмастин, һәтта вилайәт тәвәсидики башқа наһийиләргә беришиму чәкләнгән икән.
 
У, өз наһийисидики нөвәттики вәзийитини тәсвирләп мундақ деди: "қараң һазир доқмуш - доқмушта сақчи һәр күни 20 - 30 сақчи машиниси ишиклиримиз алдида күндә - дегүдәк чарлап йүрүйду. Бу һөкүмәт еғизида мәтбуат әркинлики бар дәйду, әмма әркин асия радиосини бу йәрдә аңлиялмаймиз, радио долқунлириға һәр хил кашилиларни пәйда қилғандин башқа, интернетниму контрол қилиду. Һазир һәммә йәрдә алдамчилиқ сиясити қоллиниватиду. Бу һөкүмәт бир җәһәттин бастуруш елип барса йәнә бир җәһәттин кишиләргә анчә -мунчә пул берип алдаш, тәһдит селиш һәтта қорқутуш васитилирини қоллинип, кишиләрни биз билән мунасивәт қилмаслиққа үндәп,  өзимизни өзимизгә селиватиду. Һазир бу һөкүмәт түрлүк рәзил васитиләрни қоллинип милләтни иккигә бөлүвәтти. Җәмийәттә бизгә охшаш  сиясий җинайәт билән әйиблинип түрмидә йетип чиқиватқанлардин қачидиған, бизгә охшашларни кәмситидиған һәтта яман көридиған кәйпиятму шәкиллиниватиду."

Биз униңдин радио аңлиғучиларға қандақ йүрәк сөзи барлиқини сориғинимизда, у уйғурларни хитай һөкүмитиниң уйғурларға қаратқан сияситиниң һәқиқи маһийитини тонуп йетип, өз һәқ - һоқуқлирини қоғдашқа чақиридиғанлиқини билдүрди. Хәлқара җәмийәтни болса хитайниң алдамчилиқ нәйрәңлирини тонуп йетип, һазир уйғурлар учраватқан бастурушниң әмили әһвалини ениқлашқа районға мәхсус тәкшүрүш өмики әвәтишни мураҗиәт қилидиғанлиқини билдүрди.

Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.

 
Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.