Se'udi erebistan hökümet metbe'eside bésilghan tunji Uyghurche kitab


2007.12.31

Kitap-150.jpg
2007- Yili noyabirda se'udi erebistan hökümitining ruxsiti bilen hökümet metbe'eside bésilghan " namaz we uning ehkamliri" namliq hazirqi zaman Uyghur tilida yézilghan kitab. RFA Photo / Omerjan Tohti

Yérim esirdin köprek waqittin béri se'udi erebistanda Uyghur muhajirliri özlirining dini we milliy mesililirige a'it eserlirini se'udi erebistanning herqaysi jaylirida ereb we chaghatay tillirida neshir qildurup kelgen iken. Kéyinki waqitlarda, xususen 80- yillardin kéyin hazirqi zaman Uyghur tilida yézilghan bezi eserlermu misir, pakistan, türkiye, süriye qatarliq döletlerde neshir qilinishqa bashlidi.

Kitabning tonushturulushi

2007- Yili noyabirda se'udi erebistan hökümitining ruxsiti bilen hökümet metbe'eside bésilghan " namaz we uning ehkamliri" namliq hazirqi zaman Uyghur tilida yézilghan bu kitab se'udi erebistanning hökümet metbe'eside bésilghan tunji Uyghurche kitab hésablinidu. Bu kitabni bésip tarqitish ishlirini se'udi erebistanning medine munewwer shehiridiki xoten weqip öyining mes'uli ustaz abdulla dölet üstige alghan bolup, hökümet teripidin kitabni basturush ruxsitini élish we basturush ishlirini biwaste özi orundighan.

Se'udi erebistanining medine munewwere shehiride turushluq yash alim muhemmed niyaz hajim bu namaz kitabini tonushturup mundaq dédi:" bu kitab Uyghur élide musulman xelq ming yildin köprek waqittin biri qobul qilip kelgen imam ezemning mezhipi boyiche yézilghan bolup, Uyghurlar dawam qildurup kelgen ibadet sistémilirigha tamamen muwapiq halda hazirlan'ghan. Uyghurlargha yat mezheplerning qarashliri we ixtilapliq mesililerdin yiraq bolghan. Bu kitabta namazning perzlikidin bashlap, uning buyrulushining hékmetliri, meqset, ghayiliri, sir - esrarliri, paydiliri, namaz oqushning qa'ide - tertipliri we namazlarning türliri nahayiti chüshinishlik shekilde izahlap bérilgen. Kitabta yene taharet élish, teyemmum qilish we namaz oqush usulliri resimler bilen körsitip bérilgen. Hejmi 500 betke yéqinlishidu."

Aptorning muqeddimisi

Muhemmed niyaz hajim yene mundaq dédi: " kitabining muqeddimiside: 'hörmetlik kitabxan! qolingizdiki bu kitab namaz heqqide tepsili yézilghan hemmige ammibab eser bolup, sizning namaz heqqidiki bilimlerge bolghan barliq éhtiyajingizni qanduridu, bilmeydighanlargha ögitidu, bilidighanlarning bilimini ashuridu, mukemmelleshtüridu we ularni namaz heqqidiki nurghun sir - esrarlargha ige qilidu. Bu kitab peyghembirimiz hezriti muhemmed eleyhissalamning namaz heqqide ögetken we körsetken eng ishenchlik hedislirige yölen'gen we imam ezem ebu henifening mezhipini asas qilghan halda yézildi. Kitabtiki sheri'et ehkamlirining hemmisi mezhep mötiwerlirining we bashqa katta ölimalarning eng toghra we eng ilghar qarashliridin tallap élindi,' dep yézilghan."

Mezkur kitab "turghun hajim wexpisi"ning maddiy yardimi bilen 8000 nusxa bésilghan bolup, hazir Uyghur élidin hejge kelgen Uyghurlargha mekke we medine sheherliride heqsiz tarqitilmaqta iken. (Ömerjan)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.