Xéféy topchi qisimlar inistitotida yüz bergen oqughuchilar herikitining nishani saxta unwan'gha qarshi turush


2007.11.30

RiotPolice200.jpg
Xitayning isyanni basturush saqchiliri. AFP Photo

Xitay xelq azadliq armiyisining xéféy shehiridiki topchi qisimlar inistitotida 27 ‏- noyabir küni, oqughuchilar ichide keng kölemlik naraziliq heriketliri partlighan. 28 ‏- Noyabir küni bu weqening da'irisi mezkur herbiy inistitottiki 8000 oqughuchigha kéngeygen. Ulaning hemmisi özi xalighan shekil bilen inkas qayturghan. Oqush toxtighan. Mektep muhitini ensizlik, qalaymiqanchiliq qaplighan. Bu mektepning hemme yéride mushwazliq bashlan'ghan, qan tökülgen. Mektep esliheliri buzup tashlan'ghan.

15 Qewetlik oqughuchilar yataq binasidiki oqughuchilarning hemmisi nenjin herbiy rayonining esker ewetip qoralliq basturushidin endishe qilip, yataqni tashlap chiqip ketken. Bina qewetliridiki ishikler chiqilghan. Oqutush binasi we yataqlardiki nerse- kérekler sirtqa chöriwétilgen. Mektepke kirgen saqchi aptomobilliri pachaqlan'ghan. Bundaq bir jiddiy weqeni shinxu'a agéntliqi téxiche xewer qilmighan. Xéféy shehiridiki topchi qisimlar inistitotida yüz bergen weqening körünüshni mushu herbiy mektepning péng famililik bir oqughuchisi radi'omizning xongkongdiki muxbirigha étip berdi.

Bu herbiy mektepte yalghan unwan alghanlar nahayiti köp

Muxbirimizning igilishiche, xitay xelq azadliq armiyisining xéféy shehiridiki topchi qisimlar inistitotida üch xil oqughuchi bar. Bir xili muntizim herbi. Ikkinchi xildikisi yerliktin kélip oquwatqan herbiy bolmighan aliy mektep oqughuchiliri. Üchinchi xildikiliri terbiyilep bérishke hawale qilin'ghan oqughuchilar, buxildiki oqughuchilar oqush rasxotini özi kötüridu, ularning sani 8000.

'Hawale qilin'ghan oqughuchi' dep atalghan oqughuchilar ning töt yilda töleydighan oqush puli 80 ming yu'endin töwen emes. Yéqinda bu xildiki oqughuchilarning 4 ‏- yilliq siniptikiliri oqush püttürgen. Emma ularning ünwanini döletmu, herbiy qisimlarmu étirap qilmaydiken. Bu mesile 8000 oqughuchining qattiq ghezipini qozghighan.

Xitay xelq azadliq armiyisining xéféy shehiridiki topchi qisimlar inistitotidiki oqughuchilarning muxbirimizgha éytip bérishiche, bu mektepte yalghan unwan alghanlar nahayiti köp. Bu mesile oqughuchilarning ghezipini qozghighan. Herbiy qisimlar kélip oqughuchilarni urup mekteptin qoghlighan, mektep ichide jiddiy mushwazliq bolup ketken:

Birkündin kéyin mektep da'iriliri weqe yüz bergenlikidin téniwaldi

27 ‏- Noyabir küni bu herbiy mektepning melum bir xizmetchisi muxbirimizgha mezkur herbiy mektepte weqe yüz bergenlikini, weqe 6 ‏- pakoltéttin partlighanliqini éytqan idi.

Emma 28 ‏- noyabir küni, özini mu'ellim, dep atighan bir mektep xizmetchisi, bu herbiy mektepte bérer weqe yüz bergenlikidin téniwaldi. U sözide 'bezi oqughuchilar yaxshi oqumaydu, ularning bashqa muddi'asi bar, bundaq kishler qattiq jazalinidu' dédi we muxbirimizni 'herbiylerning ishigha arilashma' dep ret qildi.

Bu hebiy mektep pilanidin srt oqughuchi qubul qilip pul tépishqa kirishken, hazir unwan bérish tes kelgen

Xitay xelq azadliq armiyisining xéféy shehiridiki topchi qisimlar inistitotida yüz bergen oqughuchilarning keng kölemlik qarshiliq heriketliri hazirmu dawamlishiwatidu, xitay herbiy qisimliri bu qarshiliq heriketlerni basturuwatidu. Xitay hökümiti bolsa bu herbiy mektepke da'ir weqelerni bayan qilghan inténét tor betlirini taqidi.

Xitaydiki herbiy mekteplerning ehwalini pishshq bilidighan xongkongdiki herbiy mutexessis xu'ang dung ependining muxbirimizgha éytip bérishiche, bu herbiy mektep gerche xitayda béyjing uniwérsitéti, chingxu'a uniwérsitétidek bolmisimu, emma xéli tesiri bar mektep idi. Yéqinqi yillarda, bu hebiy mektepte chiriklishish éghir bolghan, ular mektepning pilanidin sirt xelq ichidin oqughuchi qubul qilip pul tépishqa kirishken. Hazir déplom -unwan bérish tes kelgen. (Weli)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.