Xitayda ishlepchiqirilghan yémeklikler kishiler arisida endishe peyda qilmaqta(2)
2005.10.13
Xitayda ishlepchiqiriliwatqan saxta haraq, saxta süt parishogi, saxta köktat, saxta gürüch, saxta un, saxta may qatarliq türlük yémeklikler peqet xitay ölkiliridila emes belki Uyghur ilidimu künséri köpeygen bolup, bu xil yémeklikler yerlik xelqni qattiq endishige qoyush bilen bir waqitta, ularning hökümetke bolghan naraziliqini qozghimaqta.
Yéqinda ziyaritimizni qobul qilghan ürümchidiki bir qisim istimalchilar mezkur jaydiki saxta mehsulatlarning kündin - kün'ge köpiyiwatqanliqini, istimalchilarning bazardin yüreklik halda yémek - ichmek alalmas bolup qalghanliqini hemde hökümet orunlirining bu xil ehwalni körüp turup, shekilwazliq qilishtin bashqa héchqandaq ünümlük chare - tedbir qollanmaywatqanliqini melum qilghan.
Öz menpe'eti üchün yol qoyush éghir
Ziyaritimizni qobul qilghan bu ayal söhbet jeryanida yene, hazir ürümchide nurghunlighan yer asti shexsi yémekliklerni ishlepchiqirish zawutlirining mewjut ikenlikini, lékin hökümetning nazaret organliri bu jaylarni tekshürgen halettimu, qarshi terep eger ulargha azraq payda bérip, arqa ishik qilsila, körmeske sélip, öz meylige qoyup béridighanliqini ashkarilighan.
Ziyaritimizni qobul qilghan yene bir qisim istimalchilar "hazir Uyghur élidiki saxta yémekliklerning barghanséri yamrap kétishidiki seweb, hökümet orunlirining ünümlük chare -tedbirlerni qollinish bir yaqta tursun, eksiche öz menpe'eti üchün bir qisim yer asti yémekliklerni ishlepchiqirish zawutliri bilen til biriktürüp, ularning qanunsiz qilmishlirigha yol qoyiwatqanliqidin" dep bildürgen.
Hökümetning bashqurushta ching emes
Ziyaritimizni qobul qilghan bu kishi, hazir ürümchide saxta yémeklilerning hemmila yerde mewjut ikenlikini hemde özining bu xil ehwaldin qattiq nepretlinidighanliqini bildürüp, özining bu heqte jiddiy chare -tedbirlerni qollanmaywatqan qanun organlirigha bolghan naraziliqini mundaq ipadilidi. U mundaq dédi:
"Saxta mehsulatlar hemmila yerde mewjut bolup turmaqta. Men buningdin bekmu nepretlinimen. Chünki bu xil ehwalning dawamlishishi köpligen qanun organlirining ular bilen shérikliship, qanunsiz qilmishlargha yol qoyiwatqanliqidin kélip chiqqan. Eger ichki jehette ularni yöleydighanlar bolmisa, saxta, nachar süpetlik yémekliklerning bu derijide köpiyip kétishi mumkin emes. Shunga menche, qanunni közge ilmay saxta mal ishlepchiqiriwatqanlarning choqum arqa tériki bar. Ular bir qisim hoquqdarlar bilen til biriktürüp, emeldarlargha payda bérish arqiliq, öz sodisini yürgüzmekte. Emeldarlar bolsa, paydini körgendin kéyin, ularning qanunsiz qilmishlirini körsimu körmeske sélip, peqet weziyet bir qeder jiddiyleshkendila, anche - munche jerimane qoyup, shekilwazliq qilidu. Uzun ötmey bu haramzadiler yene bash kötirip, özining bilginini qilidu ".
Axbarat organliri muhim rol oynishi kérek
Ziyaritimizni qobul qilghan bu kishi sözining axirida yene, saxta yémekliklerning yamrap kétishining aldini élish üchün, hazirqi bir din - bir amal, metbu'at orunliri shundaqla muxbirlar bu heqte téximu köplep melumat bérip turushi hemde saxta yémeklikler tüpeylidin kélip chiqqan weqeliklerni toxtimay ashkarilap turushi kéreklikini telep qildi.
Xitayda ishlepchiqiriliwatqan saxta yémeklikler peqet xitay bazarliridila emes, belki chet'ellerdimu yamrashqa bashlighan. Gérmaniyide turushluq bir Uyghur ayal mezkur jaydiki Uyghurlarning meyli yémek - ichmek bolsun yaki kiyim -kéchek bolsun, asasiy jehettin xitayda ishlepchiqirilghanliri bolsila almay, qimmet bolsimu gérmaniyining özide ishlepchiqirilghan mehsulatlarni sétiwalidighanliqini bildürdi.
Xitayning süpetsiz malliri chet'eldimu ewj almaqta
Nyu-yorkta turushluq xitay démokrati shöwéy ependi, xitayda ishlepchiqirilghan saxta mehsulatlarning amérika baziridimu künséri yamrap kétiwatqanliqini hemde özining xitayda ishlepchiqirilghan mehsulatlargha yoluqup qélishitin intayin qorqidighanliqini melum qilip mundaq dédi:
"Hazir amérika bazarlirida, bolupmu xitayda ishlepchiqirilghan quwetlendurgüchi dorilar we yémeklikler shundaqla girim buyumliri dégendekler bekmu köp, kishiler bolsa xitayda ishlepchiqirilghan bu türdiki saxta mehsulatlargha yoluqup qélishitin bekmu qorqidighan bolup qaldi. Chünki saxta girim buyumlirini ishletken haman ademning yüzige hürrek chiqip hetta yüzni yara qiliwétidu. Quwetlendurgüchi dorilar we yémekliklerningmu héchqandaq roli bolmighan. Men ötkende niwyorukta zukam bolup qélip, bazargha bérip xitayda ishlepchiqirilghan bir xil zukam dorisini alghan idim. Bu xil zukam dorisi nahayiti erzan bolup, burunlarda ichsem derhal payda qilatti, lékin u qétim héchqandaq ünümi bolmidi. Men deslepte zukimim bek éghir oxshaydu dep oylaptimen, kéyin bashqilar arqiliq mezkur zukam dorisini ximiyilik usulda tekshürtküzsem, uning ichide zukamgha payda qilidighan terkipning bolushi biryaqta tursun, pütünley reng bérilgen qonaq unida yasalghan dora iken"
Ziyaritimizni qobul qilghan xitay démokrati shö wéy ependi "xitayda mewjut bolup turiwatqan saxta mehsulatlar mesilisini hazirche pütünley bir terep qilish imkaniyiti yoq, bu mesililer peqet, xitayning siyasi qurulmisida az - tola özgirish bolup, kishilerde exlaq jehette bir qeder ilgirilesh bolghandila, andin bir terep qilinishi mumkin" dep bildürdi.
Munasiwetlik maqalilar
- Xitayda ishlepchiqirilghan yémeklikler kishiler arisida endishe peyda qilmaqta(1)
- Xitayda ishlepchiqirilghan saqta mallar heqqide
- Xitay, hindonéziyige waqti ötken yimekliklerni yardem hésabida bergenlikini inkar qildi
- Xitay we Uyghur élide saxta zira'et uruqi yamrimaqta
- Xitay hökümiti saxta süt parishogi weqesige chitishliq emeldarlarni jazalimaqchi