Xelq'ara jem'iyet shimali koriye krizisini diplomatiye arqiliq hel qilish üchün tirishmaqta

Shimali koriye özining yerlik waqti buyiche 7 ‏- ayning 5 ‏-‏ küni uda 7 qétim bashqurulidighan bomba sinaq qilghanliqi üchün etrapidiki döletlerning qattiq eyiplishigha uchridi. Bügünki xewerlerde melum bolushiche, shimali koriyining bashqurulidighan bomba sinaq qilish mesilisi üstide yaponiyining bash ministiri junishiro koyzumi amérika prézidénti jorji bush bilen téléfon arqiliq sözleshken. Jenubiy koriyining bash ministiri lu wushu'en we xitayning re'isi xujintawmu amérika prézidénti jorji bush bilen téléfon arqiliq sözleshken. Yaponiyining we amérikining birleshken döletler teshkilatida da'im turushluq wekilliri birleshken döletler teshkilatining bixeterlik kéngishige shimali koriyini jazalash heqqide teklip bergen. Emma birleshken döletler teshkilatining bixeterlik kéngishidiki 5 chong döletning bu heqte pikri birek emes.

Birleshme agéntliqining tokyodin xewer qilishiche, yaponiyining bash ministiri junishiro koyzumi amérika prézidénti jorji bush bilen téléfon arqiliq sözliship shimali koriyige keskin tedbir qollinish jehette hemkarlishishqa, birleshken döletler teshkilatigha shimali koriyini jazalash heqqide teklip qoyushqa kélishken.

Amérika awazining xewer qilishiche, jenubiy koriyining prézidénti lu wushu'en amérika prézidénti jorji bush bilen téléfon arqiliq körüshkende, her ikki terep shimali koriyining bir kün ichide uda bir nechche qétim bashqurulidighan bomba sinaq qilghanliqini éghir derijidiki ighwagerchilik, dep qarighan. Shundaqla mesilini diplomatiye arqiliq hel qilish yolida choqum hemkerlishidighanliqini bildürgen.

B b s ning xewer qilishiche, 7 ‏- ayning 6 ‏- küni xitay re'isi xujintaw amérika prézidénti jorji bush bilen téléfon arqiliq körüshken. Jorji bush amérikining hazir koriye yérim arili weziyitidin endishe qiliwatqanliqini, koriye yérim arilini yadro qoralliridin xali qilish hemme terepning ortaq nishani ikenlikini, amérika bu mesilini diplomatiye yoli bilen hel qilishta ching turup kéliwatqanliqini bayan qilghan. Xujintaw bolsa sözide, xitayning shimali koriye yérim arilida tinchliq we muqimliqni saqlash üchün bashtin axir tiriship kéliwatqanliqini we koriye yérim arilida jiddiylik peyda qilidighan her qandaq heriketke qarshi turup kéliwatqanliqini bayan qilghan. Shundaqla hazirqi bundaq murekkep weziyette her terep özini tutuwélip, hazirqi jiddiy weziyetni öz-ara söhbetlishish arqiliq hel qilish muhimliqini bayan qilghan.

Birleshme agéntliqining béyjingdin xewer qilishiche, xitay tashqi ishlar ministirlikining bayanatchisi jyang yüy xitayning shimali koriyining bashqurulidighan bomba sinaq qilish mesilisi buyiche pinyonggha chigish mesililerni hel qilidighan diplomat ewetmekchi boliwatqanliqini bayan qilghan. Shundaqla u yene, shimali koriye xitayning dosti ikenlikini, mesilini hel qilishta uning bilen di'alog tüzüsh lazimliqini tekitligen.

Amérika awazining xewer qilishiche, amérikining birleshken döletler teshkilatida turushluq wekili bordun ependi "birleshken döletler teshkilati bixeterlik kéngishining da'imiy ezaliridin en'giliye, fransiye we amérika shimali koriyining bashqurulidighan bomba sinaq qilghanliqigha qarshi turidu, yaponiyining pinyongni jazalash teklipini qollaydu, birleshken döletler teshkilatigha eza döletlerning héchqaysi shimali koriyining bashqurulidighan bomba sinaq qilishni qollimaydu" dégen. Xewerde bayan qilinishiche yene, emma birleshken döletler teshkilatning bixeterlik kéngishide ret qilish hoquqi bar döletlerdin rusiye bilen xitay shimali koriye heqqide bir qarar maqullashqa qarshi turidighanliqini ipadiligen. Rusiye wekili 1989 ‏- yili shimali koriye sinaq qilghan dapudong belgilik uzun musapiliq bashqurulidighan bomba yaponiyining shimalidiki hawa boshluqidin ötüp tinch okyan'gha chüshüp ketkende, b d t ning bixeterlik kéngishi peqet " re'is bayanati" élan qilish bilenla cheklen'gen idi, dep eskertken.

Birleshme agéntliqining si'oldin bayan qilishiche, shimali koriye peyshenbe küni özining merkizi uchur agéntliqi arqiliq xewer élan qilip "bashqurulidighan bomba sinaq qilish öz-özimizni qoghdashning bir qismi, eger démokratik koriye zörür dep qarisa, téximu küchlük heriket qollinidu" dégen. Roytrs agéntliqining bayan qilishiche, 7 ‏- ayning 6 ‏- küni amérika prézidénti jorji bush téléfon arqiliq xitay re'isi xujintaw we rusiye prézidénti wiladimir putin'gha shimali koriyining bashqurulidighan bomba sinaq qilishigha qarita birlikte jawap bérishke chaqirghan.

Amérika prézidénti jorji bush bügün aqsarayda kanadaning bash ministiri xarpir ependige qilghan sözide " men koriye xelqini oylawatimen, shimali koriyide acharchiliqtin ölüwatqan xelqni, balilarni oylisam könglüm buzulidu. Biz koriye xelqning hayatini qoghdishimiz kérek. Men bu mesilini hel qilish heqqide wiladimir putin bilen sözleshtim.