Abdukérim abduweli 16 yildin béri xitay türmiside yatmaqta
2007.06.25
80 - Yillarning axirida Uyghur élining jenub we shimalida kérem qarim nami bilen dang chiqarghan Uyghur oghlani abdukérim abduwelining xitay türmiside yétiwatqinigha bu yil16 yildin ashti. Uning bilen esra bolghan , u ning her xil tebliq - nutuqlirini anglighan kishiler uning ajayip yitilgen natiq we mol bilimge ige kishi ikenlikini bildürmekte. Undaqta bu kishi kim? u qandaq adem idi, u néme üchün türme mudditi toshqan bolsimu, xitay hökümiti teripidin quyuwitilmey yenila turmide tutup turulidu?
Kérem qarimni yéqindin bilidighanlarning bildürüshche, kérem qarim 80 - yillarning axirida kucha nahyiside chong kölemlik diniy telim -terbiye herkiti élip barghan. U öz öyide yash ewladlargha dinni sawaq bergendin sirt , pütün jama'etke diniy teblix sözlep kishilerni haraq échishtin, tamaka chékishtin tosighan, kishlik munasiwette adil, semimiy bolushqa , allaning insanlargha ata qilghan tebi'iy qedir -qimmitini,izzet-hörmitini qoghdashqa chaqirghan.
U barliq teblighliride insanning bu dunyagha alla teripidin teng qimmette barawer, erkin yaritilidighanliqini, din'gha ishinish allaning bendilirige bergen eng aliy hoquqlirining biri ikenliklirini, bu dunyada hemme insanning erkin yashash hoquqining bolidighanliqini tekitligen.
Kérem qarimning pa'aliyetliridin toluq xewiri bar kishilerning bildürüshche, eyni chaghda pütün kucha da'iriside uning teblighlirini anglimighan kishiler nahayiti az qalghan hetta hökümet xadimlirighiche türkümlep kélishken. Kérem qarimning teblighxanisida kéche - kündüz dégüdek ziyaretchilerning ayighi tinjimighan. Shu chaghlarda kucha da'iriside yashlardin tartip chonglarghiche haraq-tamakidin özlükliridin waz kéchip, ibadet yoligha qarap mangghanlarning, Uyghur milliy en'enisi buyiche toy - tökün, nezir - chiraq qilidighanlarning sani köpeygen.
Kérem qarimning ikki qétimliq héytta élip barghan 40neper qiz we oghulni bir xil chirayliq Uyghurche kiyindürüp topliship héytlishishi kishiler arisida nahayiti chong daghdugha qozghighan.Kérem qarimning türmige élinish sewebi heqqide tehlil qilghuchilar, ¨ gerche kérem qarimning héchqandaq gunahi bolmisimu, kishiler arisida kündin - kün'ge yuqiri kötürülüwatqan abroyi we tesiri xitay hökümiti teripidin tehtid dep qaralghan bolushi mumkin ¨ deydu. Bu heqte abdushkur samsaq ependi mundaq deydu.
Yuqiridiki ulinishtin, ixtiyari muxbirimiz yalqunning bu heqtiki xewirining tepsilatini anglaysiz.
Munasiwetlik maqalilar
- Qirghizistanda ölüm jazasini emeldin qaldurush meslisi otturigha qoyuldi
- Qazaqistan tutqun qiliwatqan Uyghur pa'aliyetchiliri köpeymekte
- Wetendin yéngi chiqqan bir Uyghurning kechürmishliri
- Doktor nowakning doklatini Uyghurlar ispatlimaqta
- Norwigiye kishilik hoquq tekshürüsh ömiki ürümchini ziyaret qildi
- Tamsiz türme (2)
- Tamsiz türme (1)
- B d t xitayda ten jazasi mesilisi boyiche élip barghan tekshürüsh doklatini élan qildi
- Amérika awam palatasi xitay türmiliridiki mejburiy emgekni eyibleydighan qarar maqullidi
- "Sherqiy türkistan azadliq partiyisi" ezasi bilen söhbet
- Ten jazasini tekshürgüchi xadimi, xitayda ten jazasi özlüksiz dawamlishiwatidu, dédi
- B d t ning ten jazasini tekshürüsh boyiche alahide emeldari Uyghur aptonom rayonida tekshürüsh élip bérishqa bashlidi