Xitay hökümiti " shinjang " siniplirini barghanche kéngeytmekte
2007.05.08
Uyghur éli ma'arip xewerliridin melum bolushiche, xitay hökümiti nöwette xitay ichi hemde Uyghur élidiki bir qisim xitay ottura mektepliride tesis qilghan "shinjang "toluq ottura hem toluqsiz ottura siniplirining sanini 50 ge yetküzüp, bu siniplarda téximu köp Uyghur perzentlirini pütünley xitay ma'aripida terbiyileshni meqset qilmaqta iken.
Gerche bir qisim Uyghur ziyalyliri xitayning bu xil"shinjang"siniplirini échishi,Uyghurlarni til we medeniyet jehetlerdin assimilatsiye qilish siyasitining bir qismi dep tenqid qiliwatqan bolsimu, eksiche xitay da'iriliri bu siniplargha oqughuchi qobul qilish sanini bulturqi 3990 neperdin, 5000 neperge köpeytken.
Shundaqla barghanche téximu köp Uyghur ata-anilarning perzentlirini shinjang siniplirida oqutush ümidide boluwatqanliqi Uyghur ziyalilirida küchlük mulahizilerni qozghimaqta.
Bu heqte, muxbirimiz gülchéhre, yéqinda Uyghur élidin amérikigha kelgen, ismini ashkarilashni xalimighan bir Uyghur oqutquchi xanim bilen bu heqte söhbet ötküzdi.
Söhbet mezmunlirini yuqiridiki ulinishtin anglighaysiz. (Gülchéhre)
Munasiwetlik maqalilar
- Uyghur aptonum rayoning ma'arip körsetküchi 5 – orunni igilemdu?
- Gérmaniyidiki "erkin aliptékin telim - terbiye merkizi" Uyghur perzentlirini ana tilida terbiyilimekte
- Xitay ölkiliride shinjang toluq ottura sinipi échish - xitayning shinjangning muqimliqini ishqa ashurush istratégiyisining bir qismi
- Xitay hökümiti az sanliq millet balilirini xitayche oqutidighan toluq ottura siniplirini yenimu kéngeytmekte
- Xitay hökümiti Uyghur élida xitayche ma'aripni yenimu kücheytip élip barmaqchi
- Myunxén chet'ellikler mejlisining mu'awin re'isi esqerjan bilen söhbet
- Xitay hökümiti xitay ölkiliride oquydighan Uyghur oqughuchilar sanini hessilep köpeytmekchi
- Ichkiridiki shinjang sinipliri heqqidiki heqsiz liniye söhbiti
Köp körülgen xewerler
RFA
- Shiwéytsariye xitayning shiwéytsariyediki Uyghur we tibetlerge qarita parakendichilik sélishi heqqide doklat élan qildi
- Awstraliye fédératsiye parlaméntida “Partiyeler ara Uyghurlarni qollash guruppisi” resmiy quruldi
- Tayland soti Uyghur musapirlirini qoyup bérish erzini körüp chiqishqa bashlidi
- Myunxénda ötküzülgen “Ana til söygüsi” pa'aliyitide Uyghur tili, tarixi we medeniyiti tonushturuldi
- Amérika yawropadiki urushni ayaghlashturup, diqqetni xitaygha qaratmaqchi bolghan