Xitay hökümitining Uyghur oqughuchilargha qaratqan " bölgünchilik" ke qarshi terbiyisi heqiqi rolini jari qilduralamdu?


2007.06.12

Xitay axbarat wastiliri, xitay hökümitining Uyghur éligha békitken re'isi, yeni aptonom rayon partkomining mu'awin sékritari isma'il tiliwaldining ‏ " 13 ‏-qararliq ottura bashlan'ghuch mektep, exlaq terbiyisi tayanch küchlirini terbiyilesh kursi" da qilghan sözlirini neqil keltürüp, milliy ottura mekteplerning idiyiwi terbiye xizmitide bezi ajiz halqilarning saqliniwatqanliqini, shuning bilen birge Uyghur aptonom rayonida, düshmen küchlirining her xil shekillerdin paydilinip, yash ösmürlerni qaymuqturiwatqanliqini tekitlidi.

Isma'il tiliwaldi: "mana emdi shinjangni tereqqi qildurush dewri yétip keldi " dégen

Isma'il tiliwaldi, sözide yene nuqtiliq halda wetenning birlikini we milletler ittipaqliqini qoghdash qatarliqlarni alahide tilgha élish bilen birge, yuqirida éytqan sözlirige qarmu ‏- qarshi halda yene " nöwette, aptonom rayonimizning tereqqiyat sür'iti kündin - kün'ge tézleshmekte, tereqqiyattin meydan'gha kelgen yéngiliqlarmu kündin - kün'ge yaxshilanmaqta, séliniwatqan mebleghlerning kölimimu kündin - kün'ge chongaymaqta, her millet ammisi érishiwatqan menpe'etlermu kündin - kün'ge ashmaqta, jem'iyet kündin - kün'ge muqim bolmaqta, mana emdi shinjangni tereqqi qildurush dewri yétip keldi " dégen.

U yene : " pütün oqutquchi we exlaq terbiyisi élip barghuchi xizmetchilerning, idiyiwi terbiye xizmitining muhimliqini teltöküs tonup yétishini, oqughuchilarning emeliy qiyinchiliqlirini toluq hel qilishini, muqimliq xizmitini kücheytishini shuningdek mektepning normal oqutush tertipige kapaletlik qilishini "telep qilghan.

Dunya Uyghur qurultiyining bash katipi dolqun eysa isma'il tiliwaldining bir tereptin, jem'iyet muqim, tereqqiyat zor dep teshwiq qilishi yene bir tereptin, milliy ottura mekteplerde bezi ajiz halqilarning saqliniwatqanliqini eskertishini tenqid qildi.

Xitay bolmighan millet oqughuchiliri 57.4 Pirsentni teshkil qilidiken

Xitay axbarat wastilirining " 13‏- qararliq ottura bashlan'ghuch mektep, exlaq terbiyisi tayanch küchlirini terbiyilesh kursi" heqqide élan qilghan xewiride bérilgen istatistikiliq melumattin qarighanda, hazir Uyghur élida her derijilik mekteplerning sani 8345, oqughuchilarning sani 4 milyon 465 ming neper bolup, buning ichide xitay bolmighan millet oqughuchiliri 57.4 Pirsentni teshkil qilidiken.

Uyghur élida xitaylar nopusining alahide salmaqni igiliwatqan bir peytte, Uyghur élidiki her derijilik mekteplerde, xitay bolmighan milletler oqughuchilirining 57.4 Pirsentni teshkil qilishi bir tereptin xushallinarliq xewer bolsimu, emma xitay hökümitining "ma'aripni xitaychilashturush" we " exlaq terbiyisini kücheytish" ke oxshash her xil wasitiler bilen Uyghurlarni asas qilghan xitay bolmighan millet perzentlirining hemde oqutquchilarning, ma'arip we siyasiy jehette zor bésimlargha duch kéliwatqanliqini tekitligen, ilgiri Uyghur élida oqutquchiliq qilghan süreyye xanim xitayning tüp meqsitining Uyghurlarning milliy medeniyiti we milliy kimlikini yoqitish ikenlikini tekitlidi. (Eqide)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.