Xujintaw kona inqilabiy baza largha tawap qilish arqiliq küch toplap sotsi'alistik yéngi yéza quralamdu?

Xitay hökümiti béyjingda échilghan ikki chong yighinda déhqanlargha qarita 'sotsi'alistik yéngi yéza qurush' dégen siyasetni qaytidin otturigha qoydi. Shuningdin kéyin xitay mesilisige köngül bölidighan kishiler arisida erkin asiya radi'osi arqiliq, mexsus mushu mesile üstide qaytidin munazire bashlidi.

Xitay kommunist hökümiti yéqinqi 20 nechche yil ichide 8 qétim 1 ‏-numurluq höjjet chüshürüp, gerche yéza mesilisini hel qilishqa köp urunup baqqan bolsimu, emma yéza mesilisi téxiche hel bolmidi. Ehwal shundaq bolsimu, xitay hökümiti yéqinda yene yéza mesilisini hel qilish üchün 'sotsi'alistik yéngi yéza qurush' dégen siyasetni otturigha qoydi. Emdi yéza mesilisi buning bilen hel bolamdu? emma hazir buninggha nisbeten xitay ziyaliéliri ümidwar emes.

Yéngi yéza qurimen dése, aldi bilen déhqanlar bilen sheherliklerni teng -barawer qilishi kérek

Xitay uchur merkizining 'közitish zhurnili' da élan qilin'ghan mulahizilerde gung shéngli ependi 'xitay hökümiti yéza mesilisni hel qilimen dése, aldi bilen yer-zémin hoquqi, nopus tüzümi, meblegh menbesi, yéza hökümetlirining maliye tüzümi we hazirqi qizil reqem mesilisi qatarliq besh jehettiki xataliqni tüzitishi kérek' dep körsetken. Yéza mesililirige ehmiyet birip kéliwatqan hazir kanadada turushluq du jzhfu ependining mulahize qilishiche, yuqarqi besh mesilining ichide yéza hökümetlirining maliyisidiki qizil reqem mesilisi eng chong mesile. Eger xitay hökümiti 'yéngi yéza qurimen dése, aldi bilen déhqanlar bilen sheherliklerni teng -barawer qilishi kérek, qisqisi déhqanlarni xuddi sheherliklerge oxshash herxil sughurtilardin behriman bolalaydighan qilish kérek. Bundaq qilish üchün köp meblegh kétidu. Bu pul nedin kélidu? hazir déhqanlargha quruq gepning lazimi yoq, hökümet özining tedbirlirini konkrét otturigha qoyushi kérek.

Du ependining bayan qilishiche, normal döletlerde sheherlerdiki dölet puqralirining menpe'eti öy-zémin'gha bolghan igilik hoquqidin kélidu. Yézilarda bolsa dölet puqralirining menpe'eti yer - zémin'gha bolghan igilik hoquqidin kélidu. Emma xitayda undaq emes. Yézilarda déhqanlar özi tériydighan yerge özi igidarchiliq qilalmaydu. Shunglashqa uningdin kelgen paydigha déhqan ige bolalmaywatidu. Yéza mesilisni hel qilish üchün aldi bilen déhqanni yer-zémin'gha ige qilish kérek yaki pütünley yer-zémindin ayrip, ularni tamamen sheher ahalisige aylandurush kérek. Buninggha xitaydiki hazirqi nopus tüzümi tosalghu bolidu. Qisqisi, bir dölette hoquqi, hemme sughurtisi bar puqra we hoquqi, sughurtisi yoq puqradin ibaret ikki xil puqra bolsa, bundaq döletni bir normal dölet dégili bolmaydu.

Xitayda hazir 2860 nahiyining we uning qarimiqidiki yéza hökümetlirining hemmisining maliyiside qizil reqem bar. Ularning texminen 250 milyon yu'en qerzi bar. Hökümet buni qandaq hel qilidu? yéngi yéza qurushqa qaysi mebleghni salidu? yézilarda ma'arip, dawalash we bashqa sughurta tüzümini néme bilen tikleydu? bu jehette hökümet özining konkrét tedbir ini xelqqe éytishi kérek.

Xu jintaw könglide némini oylighanliqini xelqqe éytmidi

Béyjing uniwérsitétining sabiq proféssori jaw gobyaw ependi xitay rehberlirining yéqindin buyan kona 'inqilabiy baza' dep atilip kéliwatqan rayonlargha tawap qilish arqiliq eqil we küch toplap, shu arqiliq 'sotsi'alistik yéngi yéza' qurush koyida boluwatqanliqini tenqid qilip bir obzor yazghan.

‏-Dölet re'isi xu jintaw chaghan bayrimini yen'ende ötküzdi, u könglide némini oylighanliqini xelqqe éytmidi,‏- dep obzorini bashlaydu jaw gobyaw ependi, ‏-‏ eger re'is xu jintaw yen'enni kommunistik partiyining muqeddes makani, uninggha tawap qilip, uning rohini chaqirish kérek , dep oylighan bolsa xata qilghini. Jang keyshi ependi meghlup boluwatqanda özining muqeddes yurti bolghan jéjyangdiki zishi dégen jayni bir nechche qétim tawap qilghan bolsimu, emma buning bilen meghlubiyi'itini qutquzup qalalmighan idi. Eysinkolomu manju sulalisi meghlup boluwatqan waqitta, özining aqtagh-qarasu dégen yurtigha bérip tawap qilip, manjuriye dégen döletni öz yurtida qaytidin qurghan bolsimu, u yenila meghlubiyitini qutquzup qalalmighan idi. Chin shixu'ang padishamu özining yurti bolghan gherbi chin dölitidin néri ketmey tawap qilip turghan bolsimu, yenila aghdurup tashlan'ghan idi. Xu jushi kona 'inqilabiy bazilar' dégen jaylardiki hazirqi xelqni chüshenmise kérek. Men ruyjinggha bérip keldim. 30 ‏- Yillardiki 'yer igilirini yuqitish, yer teqsim qilish' dégen shu'arlar bu jayda téxiche tamlarda turuptu. Emma yerlik xelq hazir eyni waqitta shuni qilghan kommunistik partiyini eng yaman til bilen tillaydiken. Ularning hazirqi kommunistik partiyige bolghan nepritimu eng küchlük.

- Men u jayda téxiche yil buyi ishlep namratliship béli ya dek mükchiyip ketken nahayiti köp ademni kördüm. ‏- Dep mulahizisini dawamlashturidu jaw ependi, ‏-‏ xitaydiki 1 milyard 300 milyon ademning ichide 'wetenning chong birliki' dégen idiyige warsliq qilish arqiliq özini qanunluq orun'gha qoymaqchi boluwatqan ademler peqet özlirini 'dölet rehberliri' dep atawatqan hazirqi shu bir nechchila ademdinla ibaret bolsa kérek. Eger qan sürüshtürse, 'inqilabi baza'largha warsliq qilish heqqi bar ademlerdin maw yu'enshin, déng bufang, jang myenxéng dégenler warsliq qilsa bolatti. Emma hazir ular özini chetke éliwatqanda, xu jintawni uninggha warsliq qilishqa kim qoyuptu? ehwaldin qarighanda, hazir kommunistik partiyini qutquzush üchün xu jushining eqli yetmeywatsa kérek. Rastini éytsaq, kommunistik partiyini qutquzidighan 'el tutush ürnekliri' hazir shu kona 'inqilabiy baza'lardin tépilmaydu. Eyni waqittiki 'inqilabiy baza'lardiki hazirqi roh bilen buningdin kéyin xitayda sotsi'alistik yéngi yéza qurushmu esla mumkin emes. (Weli)