Arxip
2010-02-26
Dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitétining kéngeytilgen yighini 26 - féwral myunxinda bashlandi. Herqaysi döletlerdin kelgen sherqiy türkistan teshkilatliri wekilliri shundaqla siyasiy erbabliri qatnashqan mezkur yighin, dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanimning doklati bilen bashlandi.
2010-02-26
Dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim, shwétsariyide échilghan` 4 - nöwetlik xelq'araliq dunya ölüm jazasigha qarshi turush` yighinida söz qildi. U yighinda qilghan sözide xitay hökümitining Uyghurlarni ölüm jazasi bérish arqiliq öltürüpla qalmastin, türmilerde, saqchi idarilirida qiynapmu öltürüwatqanliqini éytqan.
2010-02-26
Nöwette xitay hökümitining muqimliqni bahane qilip, Uyghurlargha qaratqan basturush siyasitini kücheytish bilen bille, Uyghur aptonom rayonida élip bériwatqan " 3 xil küchlerge zerbe bérish nemunichiliridin öginish dolquni", " milletler ittipaqliqi terbiyisi" qatarliqlar xelq'araning diqqitini qozghash bilen bille qattiq tenqidlenmekte.
2010-02-26
Xitayda sehiye ministirliqi bilen qurulush ministirliqi su hoquqi üchün köresh qiliwatqili 50 yildin ashti, 20 nechche yildin buyan ichidighan su süpitini yaxshilash heqqide bir nechche qétim yéngi ölchem otturigha qoyuldi, emma héchqaysi ijra qilinmidi. Hazir xitayda, xelq'ara ölchem buyiche éytqanda, adem ichishke layiq pakize su yoq.
2010-02-26
Xitay ijtima'iy penler tetqiqat orni tünügün xitayning qanun tüzüm weziyiti heqqide köktashliq kitab élan qilghan. Kitabta körsitilishiche, ötken yili xitayda jem'iyet bixeterlikige a'it délolar 9 milyon 900 ming qétim yüz bérip, aldinqi yildikidin san jehettin 20% örligen؛ jinayi ishlar délolirining sani bolsa 5 milyon 300minggha yétip, 9% örligen.
2010-02-26
Chet'elge chiqip siyasiy panahliq tiligen bir neper Uyghur yash, muxbirimizning ziyaritini qobul qilip, chet'elge chiqqandin kéyinmu yene xitay jasuslirining özining izigha chüshkenliki, shu jeryanda, soraqlargha we tehditlerge duch kelgenliki, hetta yerlik qazaq saqchi da'iriliri teripidin tutulup, éghir qiyin - qistaqlargha uchrighanliqi qatarliq sergüzeshtilirini bayan qilghan.
2010-02-26
Tarixi menbelerde bildürüshiche, xitaylar hon imipratorluqining hujumliridin qoghdinish üchün seddichin sépilini yasighan iken. Eyni dewrde seddichin sépili honlar bilen xitaylar otturisidiki chégra hésablinidiken.
2010-02-25
Féwralning otturiliridin bashlap ili teweside tuyuqsiz illip ketken hawa, bu yil qish yaqqan pewqul'adde qélin qarni muddettin burun éritip, ili rayonida éghir kelkün apitini keltürgen. Ejeblinerliki shuki, rayondiki déhqanlar qishiche yüz bergen qar apiti hem köz aldidiki kelkünning derdini tartalmay turghinida, ulargha atalmish "milliy bölgünchilerge qarshi awan'gart, munewwer partiye ezasi memet ömerdin öginip, 3 xil bölgünchilerge qarshi turush" alwingi artilghan.
2010-02-25
Béyjingda her yili bir qétim échilidighan ikki chong yighin kéler heptide échilidiken. Kommunist xitay hökümiti bügün bu qétimqi ikki chong yighinda 'tibet we shinjang mesilisi' dégen yéngi téma muhakime qilinidighanliqini ashkarilidi we bu yighindin burun xiyanetchilikke qarshi turush heqqide keng da'irilik teshwiqat bashlidi.
2010-02-25
Amérikidiki eng chong gézit "washin'gton pochtisi géziti" de amérika xelqining, amérika siyasetchiliridin narazi ikenliki toghrisidiki maqaliler köplep élan qilinmaqta. Xelqning hökümetke bolghan naraziliqini ikkilenmestin ashkarilashning, hökümetning siyasitini toghra yönülüshke bashlashta muhim rol oynaydighanliqini bildürgen amérikidiki nuriy türkel ependi, xitayda siyasetchiler üstidin shikayet qilishning imkaniyetsiz ikenlikini otturigha qoydi.
2010-02-25
Bügün dunyaning herqaysi jayliridiki musulmanlar peyghembirimiz hezriti muhemmed eleyhissalamning toghulghan künini xatirilimekte. Muhemmed eleyhissalamning dunyagha kélishi heqiqeten bir yoruq dunyaning tughulushi idi.
2010-02-25
Türkiye bash ministiri rejep tayip erdoghan 2 - ayning 27 - küni chüshte türkiyide pa'aliyet élip bériwatqan türkiy milletler ammiwi teshkilatliri mes'ullirigha ziyapet bermekchi. Ziyapetning sho'ari "nerede bir soydash warsa biz oradayiz" , yeni, "nede bir qérindash türkiy millet bolsa, biz shu yerde" dégen bolup, bu yighin'gha türkiyidiki pütün qérindash milletlerning ammiwi teshkilatliri teklip qilin'ghan.
2010-02-25
2 - Ayning 26 - künidin 3 - ayning 2 - künige qeder gérmaniyining myunxén shehiride chaqirilidighan dunya Uyghur qurultiyi da'imiy komitétning kéngeytilgen yighinigha, amérika, kanada, türkiye, qazaqistan, qirghizistan, gérmaniye, gollandiye, shwétsariye, shwétsiye, norwégiye, fransiye qatarliq 10 din artuq dölettin 60 qa yéqin wekil qatnashmaqchi.
2010-02-25
Xitay sot mehkimiliri 5 - iyul ürümchi weqesi yüz bergendin kéyin weqege munasiwetlik dep qaralghan Uyghurlar üstidin arqa - arqidin sot échip, muddetlik yaki muddetsiz qamaq jazasi we ölüm jazasi bérip ijra qildi.
2010-02-25
1949 - Yili ghuljini merkez qilghan sherqiy türkistan jumhuriyiti tarqitiwétilip, milli armiye xitay xelq azadliq armiyisining 5 - korpusi qilip özgertilgendin kéyin, milliy armiyining bir qisim sabiq ofitsér we jengchiliri herbidin ayrilip, ottura asiyadiki sabiq sowét ittipaqi jumhuriyetlirige chiqip ketken idi.
