Arxip
2010-07-26
Xelq'ara adalet mehkimisi kosowa musteqilliqining xelq'ara qanunlargha xilap emesliki heqqidiki hökümini élan qilghandin kéyin, mesilige yéqindin yaki uzaqtin alaqidar tereplerde oxshimighan inkaslarni peyda qildi. Séribiye adalet mehkimisining hökümini inkar qilidighanliqini bildürse, kosowa parlaménti adalet mehkimisining hökümini alqishlash bilen bille, hazirgha qeder kosowani téxi étirap qilmighan döletlerni,kosowani étirap qilishqa chaqirdi.
2010-07-26
Ammiwi alaqe tor békiti Facebook, dunyada kishiler arisida eng köp qolliniliwatqan we qollan'ghuchilar sani 500 milyon'gha yetken éntérnét tor meydanliridin biri hésablinidu, bu tor békiti herqaysi metbu'at we kishilik hoquq teshkilatlirining tor sehipilirini körüsh, dunya weziyitige da'ir mesililer heqqide munazire élip bérish shuningdek yashlarning medeniyet alaqilirini ornitish pa'aliyet meydani bolmaqta. Mana mushundaq, nöwette kishiler eng köp qiziqiwatqan bu tor békiti, Uyghur ilidikilerning behrimen bolushidin cheklen'gen.
2010-07-26
Uyghurlar yawropa döletliridiki teshkilatlinish xizmitining qedimini tézlitip, yawropa döletliridiki teshkilatlarni kücheytishke tirishmaqta. Bu munasiwet bilen en'gliye Uyghur jem'iyiti 7 - ayning 17 - ,18 - künliri londonda yighin chaqirip, yéngidin ijra'iye komitéti ezalirini saylap chiqti. Yighin'gha d u q mu'awin re'isi esqer jan bilen bash katipi dolqun eysa qatnashti. Yighinning 1 - küni en'gliye Uyghur jem'iyitining xizmet doklati oqup ötülgendin bashqa, teshkilatning qolgha keltürgen netijiliri we saqlan'ghan mesililer heqqide muzakire élip bérildi.
2010-07-26
Türkler Uyghurlarni özlirining ejdadliri, Uyghur diyarini ejdadlirimiz yashighan ata makan dep qaraydu. Dunyadiki bashqa döletlerge qarighanda, Uyghurlargha yéterlik bolmisimu, yéqindin köngül bölüwatqan dölet türkiye jumhuriyiti. Biz yéqinda istanbul shehirining kochilirini aylinip yürüp türklerning Uyghurlar heqqidiki köz qarashlirini igiliduq. Töwende diqqitinglar bu heqtiki programmimizda bolsun.
2010-07-26
Yéqinda torontoda chiqidighan toronto quyashi gézitide: " kanada xitay munasiwetliride yéngilip qaldi" serlewhilik bir parche maqale élan qilindi. Maqalide, kanada bash ministiri stéwén xarpérning yéngidin kanadagha bash ministir bolghan 2006 - yilidiki xitaygha tutqan qattiq qol pozitsiyisi bilen, kanadadiki lébiral partiyisining bashliqi maykil égnatifning bundin 4 yil burunqi xitaygha tutqan pozitsiyiside hazir köp yumshash körülgenlikini tilgha élip, bu ikki siyasetchini kanada - xitay munasiwetliride quruq sepsete satquchilar, ikki yüzlimichil siyasitini bazargha salghuchilar dep eyibligen.
2010-07-23
Uyghurbiz torining xewer qilishiche, Uyghur aptonom rayonluq qanun organliri, bügün 23 - iyul küni ürümchi waqti chüshtin burun, bultur 1 - öktebir küni "dölet bixeterlikige ziyan yetküzgen" dégen jinayet bilen qolgha élin'ghan, shinjang iqtisad gézitining muxbiri gheyret niyaz délosi üstidin yipiq sot échip, uninggha 15 yilliq qamaq jazasi höküm qilghan.
2010-07-23
Qarimayda Uyghurlar olturaqlashqan ikki mehellining tarqaqlashturuluwatqanliqi ashkarilan'ghandin kéyin, muxbirimiz qarimaydin heydiliwatqan bu Uyghurlarning kimliki, ularning qandaqlarche qarimaygha tehdit bolup qalghanliqi heqqide melumat élishqa tirishti. Da'iriler bu weqe heqqide artuqche izahat bérishtin özini tartsa, bezi ahaliler, öz ismini ashkarilmasliq sherti astida melumat berdi.
2010-07-23
5 - Iyul ürümchi weqesidin kéyin, Uyghur aptonom rayonining partkom sékritarliq wezipisige olturghan jang chünshen" ilmiy tereqqiyat nuqti'ineziri bilen shinjangning her jehettiki tereqqiyatini ilgiri sürüsh " namida bir qatar isitratégiyilik charilerni qollanmaqta. Uyghur élining ichi hem sirtidiki hetta chet'ellerdiki ixtisas igilirini xitaygha, Uyghur élige qiziqturushmu mezkur istratégiyining muhim bir qismi süpitide xitay teshwiqatliridin orun almaqta.
2010-07-23
Xitay hökümiti 60 yildin béri "gherbiy shimal rayonni échish", "shinjyangni échish" shinjyangni güllendürüsh" dégen'ge oxshash shu'arlar bilen Uyghur diyarigha qarita bir yürüsh siyasetlerni tüzgen bolsimu, mutexessislerning déyishiche, bu siyasetning Uyghurlargha héchqandaq paydisi bolmighan. 5 - Iyul ürümchi weqesidin kéyin, xitay merkizi hökümiti arqa - arqidin yighin chaqirip "shinjyangni tereqqiy qildurush" nami astida bir yürüsh siyasetler belgilimekte. Hetta, Uyghurlar yashawatqan döletlerge toxtimay hey'et ewetip, ularni xitay üchün ishleshke chaqirmaqta.
2010-07-23
Kanada bixeterlik axbarat idarisining emeldari richard faddén, kanadadiki xitaylar merkezliship olturaqlashqan, ontari'o we british kolumbiye shitatliridiki bezi siyasetchilerning chet'el hökümetlirining, bolupmu xitay hökümitining kontrolliqigha chüshüp qéliwatqanliqini ashkarilighandin kéyin, bu weqe kanada jama'iti ichide küchlük inkas qozghidi we metbu'atlarda bu heqte munazire yenila dawamlashmaqta. Kanada jasusluq orgining emeldarining bu bayanati, yene kanadadiki xitaygha mayil bezi siyasetchiler we xitay jem'iyetliriningmu naraziliqini keltürüp chiqarghan bolup,ular richard faddénning kechürüm sorishini we uning istipa bérishni telep qilmaqta.
2010-07-23
Qirghizistan ötkünchi hökümiti yéqinda réfirandum élip bérip, yéngi asasiy qanun maqullighan idi. Yéngi asasiy qanun boyiche qirghizistan prézidéntliq tüzümdiki döletttin parlamént tüzümidiki döletke özgergen. Qirghizistanda kimning hakimiyet soraydighanliqi, bu yil 10 - aydiki parlamént saylimida melum bolidu.
2010-07-22
Dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanimning qizi rahile abduréhim teywenni ziyaret qilip, rabiye xanim heqqidiki höjjetlik filim "muhebbetning 10 sherti"ning dvd sini tarqitish munasiwiti bilen uyushturulghan bezi pa'aliyetlerge qatnashqan idi. Xitay metbu'atlirida peyshenbe küni bash maqale élan qilinip, rahilening ziyariti tenqid qilin'ghan. Lékin rabiye xanim yaki rahilening ziyaritini qollaydighan teywenlik pa'aliyetchi we bezi xitay öktichi ziyaliylar teywendiki ma yingjyu hökümitining pozitsiyisi we béyjing axbarat wastilirining tenqidini eyiblidi.
2010-07-22
Dunya Uyghur qurultéyining re'isi rabiye xanim bügün, xitayning hazir chet'ellerde élip bériwatqan shinjangni dunyagha teshwiq qilish dégen herikiti heqqide toxtaldi.
2010-07-22
5 - Iyul ürümchi weqesidin kéyin, xitay hökümitining Uyghur élige, bolupmu Uyghurlargha qaratqan qattiq basturushi shundaqla xitaylar bilen Uyghurlar otturisidiki étnik ziddiyetning ötkürlishishige oxshash sewebler tüpeyli, Uyghur diyari weziyiti hélihem jiddiy halette. Gerche toluq statistika bolmisimu, emma yéngidin chet'ellerge chiqiwatqan Uyghurlarning bildürüshige qarighanda, ushbu jiddiy weziyettin qutulush üchün chet'ellerge kétishke urunuwatqan hem shundaq oylawatqan kishiler barghanche köpeymekte. Uyghurlardiki mejburlinish seweblik bu xil chet'ellerge éqish mesilisining Uyghur jem'iyitige körsitidighan ijabiy hemde selbiy tesirliri Uyghur ziyaliylirini oylandurmaqta.
2010-07-22
14 - Mart lasa weqesi heqqide 22 - iyul élan qilin'ghan doklatta, xitay eskerlirining namayishchilargha qaritip oq chiqarghanliqi we namayishchilarni urup zexmilendürgenliki ashkarilandi. Weqe jeryanini öz közi bilen körgen 203 neper shahit teminligen uchurlargha asasen teyyarlan'ghan doklatning qisqiche mezmunini anglaysiler.
