Gherb elliri, birleshken döletler teshkilatining süriyige qaratqan qararini qollaydighanliqini bildürmekte

Amérika da'iriliri, liwanning sabiq bash ministiri refiq xaririning 14 - féwral süyqest bilen öltürülgenlikini qattiq eyiblesh bilen birge, süriyining birleshken döletler teshkilatining özliri üstidin chiqarghan qararigha hörmet bildürishini telep qildi.

Refiq xariri, ilgiri puldar sodiger bolup, kéyin bir siyasetchige aylan'ghan. U urushtin kéyinki liwanning qurulushigha chong hesse qoshupla qalmastin, süriyining liwan'gha körsitiwatqan ghayet zor bésim küchige qarimastin, liwanning musteqil siyasitini yürgüzüshte öz meydanini bildürüp kelgen, washin'gton bolsa uning bu xil iradisini qollap kelgen idi.

Aq sarayning bayanatchisi skat maklé'in, nöwette amérikining birleshken döletler teshkilatining ezaliri bilen, qandaq qilghanda yat elning bashqilarning ziminini bésiwilish qilmishini ayaqlashturup, liwanning musteqilliqini qolgha keltürgili bolidu dégen mesile üstide muzakire élip bériwatqanliqini ashkarilidi.

Bu arida amérika tashqi ishlar bayanatchisi richard bawchérmu, süriyini agahlandurup, süriyining, birleshken döletler teshkilatining 15 - 59 - nomurluq qararlirini orunlash mezgilining yétip kelgenlikini, mezkur qararda otturigha qoyulghan "iwandiki süriye eskerlirini derhal chékindürüsh we barliq xelq eskerlirining qolliridiki qorallarni yighiwélish shuningdek liwanning siyasiy musteqilliqige arilashmasliq" qatarliq belgilimilerni ijra qilishni telep qildi. Mezkur bayanatchi sözide yene "liwan xelqi öz siyasiy hoquqini choqum héchqandaq tehditke uchrimighan asasta qolgha keltürüshi kérek" dep körsetti.

Refiq xariri süyqest bilen öltürülgen mezgilde, amérika bilen süriyining munasiwitide jiddiylik meydan'gha keldi. Amérika yene süriyini saddam hakimyitining bir qisim ezalirini süriyide yoshurghanliq qilmishliri bilen eyiplidi.

Amérika hökümiti 2003 -yili, süriye hökümitige qarita jaza yürgüzüp, ular bilen bolghan barliq soda alaqisini bikar qilghan idi.

Oxshashla, refiq xaririning süyqest bilen öltürülgenlik weqesige küchlük naraziliq bildürgen fransiye we ispaniye, mezkur weqe üstidin xelq'araliq tekshürüsh élip bérishni telep qildi.

Fransiye prézidénti jak shirak bu heqte mexsus bayanat élan qilip, süyqest bilen élip bérilghan partlash weqesining tégi - tektini we mezkur paji'ening mes'uliyitini sürüshtürüshni hemde jinayet sadir qilghuchilarni qattiq jazalashni tekitlidi.

Ispaniye hökümitimu bu heqte bayanat élan qilip, refiq xaririni wetenperwer zat, ispaniye xelqining yéqin dosti dep teriplesh bilen birge uninggha yene rayonning bixeterliki, tinchliqi we hemkarliqini ilgiri sürgüchi uluq dahi dégen yuqiri unwanni berdi.

Yawrupa ittipaqigha eza döletlerdin , italiye, en'giliye qatarliq döletlermu arqa - arqidin bayanat élan qilip, refiq xaririning süyqest bilen öltürülüsh weqesini choqum aydinglashturushni otturigha qoydi.

1990 -Yili liwanning ichki urushi axirlashqandin kéyin, refiq xariri uzun muddet ministirliq wezipisini ötigen bolup, bu qétim yüz bergen mezkur partlash weqesi, 15 yildin béri yüz bergen eng chong qest qilish weqesi hésablinidu. (Eqide)