Hilariy klinton türkiye tashqi ishlar ministiri bilen süriye mesilisi toghrisida muzakire élip bardi
Amérika tashqi ishlar ministiri hilariy klinton xanim türkiye tashqi ishlar ministiri exmet dawut'oghili ependi bilen axbarat yighinida. 2012-Yili 11-awghust, istanbul.
Hilariy klinton xanim hemrahliqidiki hey'et bilen washin'gtondin mexsus ayropilan bilen istanbul atatürk ayrodromigha chüshkende, istanbul waliysi hüseyin awni mutlu bilen amérikining istanbulda turushluq bash konsulxanisining mes'ulliri qarshi aldi.
Hilariy klinton, türkiye tashqi ishlar ministiri exmet dawut'oghlu bilen istanbuldiki konrad méhmanxanida uchrashti we süriyide yüz bériwatqan ichki urush toghrisida muzakire élip bardi.
Bu uchrishishta ikki terep, “Muxaliplarning qattiq qolluqni toxtitish, tirishchanliqini qollash. Amérikining muxaliplargha qoral-yaraqni öz ichige almighan insanperwerlik yardem ewetish. Süriyide démokratik bir hakimiyetning qurulushini qolgha keltürüsh” tin ibaret 3 muhim nuqtida muzakire élip bardi.
Uchrishish netijiside, esed hakimiyitining yimirilishini tézleshtürüsh üchün ikki dölet ortaq hemkarliqni kücheytishni, köchmenlerge yardem bérish, ikki dölet otturisida ortaq bir xizmet ishlesh guruppisi qurush qarar qilindi, hilariy kilinton xanim, türkiyige qarshi heriket qiliwatqan p.K. K teshkilatigha qarshi türkiyining yénida ikenlikini ipadilidi.
Uchrishishtin kéyin exmet dawut'oghlu bilen hilariy klinton xanim birlikte muxbirlarni kütüwélish yighini uyushturdi we muxbirlarning so'allirigha jawab berdi.
Aldi bilen türkiye tashqi ishlar ministiri exmet dawut'oghlu ikki terepning élip barghan muzakiriliri toghrisida söz qilip mundaq dédi: “Süriyide yüz bériwatqan tragédiyilik paji'elerge xatime bérish üchün mezmut qedemlerni bésish asasiy arzu-armanlirimizdur. Yéqindin buyanqi helepte yüz bériwatqan weqeler hemmimizni qayghulanduridu, helepte öy-makanlargha hawa armiyisi bilen élip bériliwatqan hujumlar hem chong bir insani qetli'amigha, hem chong bir tarix qetli'amigha yol échiwatidu, xelq'ara jama'et emdi bu qetli'amgha ochuq we éniq bir shekilde ‛toxta!‚ deydighan qedemlerni bésishi kérek. Kilinton bilen bu heqte bésishqa tégishlik qedemler toghrisida keng türde muzakire élip barduq”.
Exmet dawut'oghlu sözide ene mundaq dédi: “Süriyide weqelerge eng qisqa muddet ichide xatime bérilishi we bu jeryanda her qandaq bir küchning pursetpereslik qilishigha yol qoymasliq toghrisida oxshash qarashqa kelduq. Süriye weziyitining boshluqidin paydilinishni meqset qilghan deslepte p.Ki.Ki. Qatarliq térrorluq teshkilatlargha qarshi her türlük tedbir élishimiz kérekliki toghrisida oxshash chüshenchige ige bolduq.”
Amérika tashqi ishlar ministiri hilariy klinton, süriye mesiliside türkiye bilen birlikte néme qilish kérekliki toghrisida muzakire élip barghanliqini ipadilep mundaq dédi: “Süriyide birinchi bolup muxaliplarning pütkül tirishchanliqlirini qollap, qattiq qolluqni toxtitish kérek, esed bolmighan démokratik bir süriyige érishish. Amérikining süriye muxaliplirigha qoral-yaraqni öz ichige almighan iqtisadiy yardem bérishni dawam qilish, oxshash waqitta her türlük yardemlirimizni dawam qiliwatimiz.”
Hilariy kilinton xanim süriye xelqige yardem bériwatqanliqini, buningdin kéyinmu yardem qilishni dawamlashturidighanliqini ipadilep mundaq dédi: “Birleshken döletler teshkilati aliy komitéti wasitisi arqiliq 5 milyon dollar qoshumche yardem puli, xelq'ara köchmen idarisining wasitisi arqiliq 500 ming dollar türkiyige köchüp yerleshken süriyiliklerge yardem bérishni nishan qilduq. Bu yardem bilen birge amérikining, yémek-ichmek, saghliq, yotqan-körpige oxshash éhtiyajlar üchün teminligen yardem puli 82 milyon dollargha yetken boldi.”
Muxbirlarni kütüwélish yighinida amérika tashqi ishlar ministiri hilariy kilinton muxbirlarning so'aligha jawab bérip, b d t, süriye ichide 2 milyon insanning yardemge éhtiyaji barliqini, 140 mingdin artuq kishining süriyige qoshna döletlerge qachqanliqini texmin qilghanliqini ipadilidi we bulardin 55 ming kishining türkiyige yerleshkenlikini we téximu köp insanning türkiyige kélidighanliqini texmin qilghanliqini bildürdi.
Klinton xanim erdughan bilen uchrashti
Türkiye bash ministiri rejep tayyip erdughan istanbul dolmabaghche sariyidiki ishxanisida hilariy kilinton xanimni qobul qildi. Erdughan bilen hilariy klintonning uchrishishi bir yérim sa'et dawam qildi. Bu uchrishish muxbirlardin mexpiy ötküzülgen bolup, néme toghrisida söhbetleshkenliki bildürülmidi. Uchrishishtin kéyin türkiye bash ministirliqidin, bu uchrishish toghrisida bir sin'alghu körünüshi muxbirlargha tarqitildi.
Amérika tashqi ishlar ministiri hilariy klinton xanim erdughan bilen uchriship bolghandin kéyin, türkiye jumhuriyiti re'isi abdullah gül bilen istanbul tarabiyediki habér sariyida uchrashti. Muxbirlarning kirishi ruxset qilinmighan bu uchrishish 2 sa'et dawam qildi.
S n n türk téléwiziyisining bu heqte tarqatqan xewirige qarighanda, abdullah gül, klinton xanim bilen uchrashqanda süriyide éghir paji'elerning yüz bérishige yol échilmasliqi we yéngidin qurulidighan hakimiyette pütkül milletlerning wekili bolushining ehmiyitini tilgha alghan we süriyining bölünmesliki, zémin pütünlükini qoghdashqa ehmiyet bérish kéreklikini ipadiligen.
Amérika tashqi ishlar ministiri hilariy klinton xanim, abdullah gül bilen uchrashqandin kéyin, mexsus ayropilan bilen amérikigha qaytti.
- Bextiyar böre: “Men Uyghur, men térrorchi emes, irqiy qirghinchiliqni toxtat”
- Amérika Uyghur akadémiyesining 3-nöwetlik saylimida aldinqi xizmetler xulasilinip yéngi pilanlar otturigha qoyuldi
- Gülistan eziz: “Ikkinchi wetinim-yaponiyeni xitay tehtididin agahlandurush we qoghdash méning burchum”
- D u q pütün dunyadiki Uyghurlarni “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi” ning 13 yilliqini xatirileshke chaqirdi
- Türkiye bilen qazaqistanning b d t kishilik hoquq aliy kéngishining 50-qétimliq yighinida Uyghur mesilisini tilgha élishi némidin bisharet béridu?
