Bir neper Uyghur xelq qurultiyi wekili béyjingda pichaq sélip öltürüldi
2004.09.27
" Uluq ira" gézitining béyjingda turushluq muxbirining shenbe küni bergen xewiride, Uyghur élidin béyjinggha erz sunushqa barghan xelq qurultiyining bir neper Uyghur wekili jüme küni kechte, béyjing jenubiy tömür yol istansisining jiyéshin güllidiki chöplükte namelum kishiler teripidin 10 nechche yérige pichaq sélip öltürülgenliki xewer qilin'ghan.
" Uluq iraq géziti" ning xewiride körsitilishiche, ziyankeshlikke uchrighan bu kishining isim familisi téxi éniqlanmighan bolsimu, lékin uning Uyghur aptonom rayonluq xelq wekiller qurultiyining bir neper kadiri ikenliki hemde ilgiri köp qétim béyjinggha bérip, memliketlik xelq wekiller qurultiyining yighinlirigha qatnashqanliqi we merkez rehberliri bilen köp qétim körüshken kishi ikenliki melum bolghan.
Mezkür kishining bu qétim béyjinggha kélishi, Uyghur élide ziyankeshlikke uchrawatqan az sanliq milletlerge wakaliten, partiye merkizi komitéti, dölet kabinti we merkezdiki her derijilik organlargha, Uyghur élidiki chirikleshken emeldarlarning dölet bayliqini yütüwélishi, shexsiy mal-mülüklerni éliwélish ehwalliri shundaqla chirikleshken edliye emeldarlirining hoquqidin qalaymiqan paydilinish hetta yalghan délolarni turghuzush qilmishliri hemde jama'et xewpsizlik xadimlirining xelqni wehshilerche basturushi qatarliq Uyghur élide yüz bériwatqan naheqchiliklerni yetküzüshni meqset qilghan iken.
Xewerde ilgiri sürilishiche, xitayning -1öktebir dölet bayrimi harpisida, xitayning herqaysi jayliridin bir qisim kishiler béyjinggha erz sunushqa barghan bolup, bularning arisida Uyghur élidin barghan kishilermu bar iken. Shundaqla ular eslidiki pilani boyiche yéqinqi bir nechche kün ichide jongnenxey aldida namayish ötküzmekchi iken.
Xewerde yene bu kishining ziyankeshlikke uchrash jeryani tepsiliy yézilghan. Uningda teswirlinishiche, bu Uyghur kishi -24séntebir küni kech jyéshin güllükining chöplikide uxlawatqan bolup, yol boyida nöwetchilik qiliwatqan tömür yol xadimi kéche sa'et 2 etrapida bir er kishining " qutquzunglar" dep towlighan awazini anglighan. Hemde u awaz chiqqan terepke aldirap kelginide, on nechche yérige pichaq sélin'ghan bir kishining qan'gha chilinip yatqanliqini bayqighan. Hemde shu zaman saqchigha melum qilghan. Emma xéli bir waqit ötkendin kéyin, andin 6-7 dane saqchi mashinisi neq meydanda peyda bolghan.
Gerche saqchilar ziyankeshlikke uchrighan bu kishini béyjing" shu'enwu doxturxanisi" gha aparghan bolsimu, lékin qan köp chiqip ketkenlik sewebidin qutquzush ünüm bermey -25 séntebir küni chüshtin kéyin qaza qilghan.
" Uluq ira géziti" ning xewiride yene, béyjinggha erz sunushqa kelgen kishilerning bu xewerdin tolimu ghezeplen'genliki hemde Uyghur élidin kelgen erz sun'ghuchilarning yigha-zare qilip, qatilni we bu süyqestni perde arqisida pilanlighan kishini qattiq jazalap bérishni telep qilghanliqi yézilghan. Shundaqla ular buning, hökümet etrapliq pilanlighan bir qétimliq siyasiy süyqest bolup, buninggha qara jem'iyetning ademlirini ishqa salghanliqini ilgiri sürmekte.
Biz bu weqe toghrisida téximu ilgirligen uchurlargha ige bolush üchün béyjingdiki munasiwetlik orunlargha télifon achtuq. Béyjing sheherlik jama'et xewpsizlik idarisi, béyjing tömür yoli qarashliq chongwén rayonluq saqchixana we jinayi ishlar saqchi etretlirige télifon qilghinimizda, ular hemmisi buningdin özlirini qachurup beziliri bu weqedin xewiri yoqlighini bildürse, yene beziliri bu heqte bir nime diyelmeydighanliqini bildürdi.
Biz yene ziyankeshlikke uchrighan kishini aparghan " shu'enwu doxturxanisi" ning jiddiy qutquzush bölümi we dawalash ishxanisigha télifon qilduq. Her ikkila terep, bu weqeni anglighanliqini hemde saqchilarning doxturxanigha pichaq sélin'ghan bir kishini ekelgenlikini étirap qildi. Lékin bu kishining ismini bilmigechke uning ehwalini tepsiliy izdeshke imkansiz bolidighanliqini éytti.
Biz yene bu kishining salahiyitini éniqlash üchün Uyghur aptonom rayonluq hökümetning béyjingda turushluq ish béjirish ornigha télifon qilduq. Gerche waqit perqi tüpeylidin nurghun ishxanilarda adem bolmismu, emma télifonimiz ulan'ghan bir kishi özining buningdin xewersiz ikenlikini bildürdi.
Biz ziyankeshlikke uchrighan bu kishining éniq salahiti we weqening tepsilati toghrisida téximu köp melumatqa ige bolush üchün dawamliq tirishiwatimiz. " Uluq ira géziti" ning xewiride melum bolishiche yene, -25 séntebir küni chüshtin kéyin, xitayning liyawning, jiyangshi we xubéy qatarliq jayliridin kelgen 30 nechche erzdar, merkezning yuqiri derijilik emeldarliri olturidighan " jongnenxey" qorusi aldida namayish ötküzüsh jeryanida, bu yerdiki posta turghuchi saqchilar bilen toqunushup qalghan. Hemde saqchilar bu kishilerni derhal qolgha élip saqchi mashinilirigha sélip élip ketken. (Peride )