Shwétsiye metbu'atida Uyghur éli ziyariti(1)

• Ixtiyari muxbirimiz yalqunning bu heqtiki melumati
• Download story audio

Shwétsiye döletlik radi'osi p1 qanili muxbiri Hanna sahlberg yéqinda Uyghur élige bérip, ürümchi we qeshqerlerde ziyaretlerde bolup, Uyghurlar heqqide neq meydandin xewer tarqatqan. U ürümchide ishligen programmisida mexsus Uyghurlarning ishsizliq mesilisi heqqide toxtilip, ali mektepni püttürgen Uyghur uqughuchilarning ishqa orunlishishta barliq xizmet orunlirini kontrol qilghan xitay emeldarlar teripidin chetke qéqilip, jem'iyette ishsiz qéliwatqanliqini, uning eksiche bolsa xitay köchmenliri Uyghur élige köplep éqip kirip, ish orunlirigha ige boliwatqanliqini tekitligen.

Muxbir radi'o programmisida mundaq deydu: "siyasi jehette nahayti sezgür bolghan shinjang rayoni xitay hökümitini néfit bilen teminlewatidu, emma bu Uyghurlarning musteqilliq heriketlirining küchiyishini keltürüp chiqiriwatidu. Xitay hökümiti bolsa bölgünchilikni shinjangning bixeterlikige we kündilik turmushigha xewip ekiliwatqan eng chong amil dep qarap kelmekte. Esli shinjang xitayning eng chong ölkilirining biri bolusumu u yerdiki asasliq xelq özlirini xitay bilen bir dep qarimaydu. Xitay kommunistik partiyisi 1949-yili hoquqni qolgha alghandin biri eslidiki musteqil sherqi türkistan shinjang ölkisi dep atilip kelmekte. Xitay hökümitining shinjangning mol nifit we gazlirini xitay ölkilirige yötkishi nurghun Uyghurlarni özlirini yölenchüksiz, yitim hés qildurmaqta".

Muxbir ürümchide xéli köp Uyghurlarni ziyaret qilghan bolup, ali mektep oqughuchiliri asasliq ziyaret qilish obyékti bolghan. Muxbirning ziyariti qobul qilghan Uyghur oqughuchilar uqush püttürgendin kiyin xizmet tépishta türlük tosalghulargha uchurawatqanliqini bayan qilghan.

Muxbir mundaq deydu: "nurghun Uyghur oqughuchilarning én'gliz tili sewiysi yaxshi bolsimu, emma xitay tili mesilisi ular ning eng chong qiyinchiliqi bolup qiliwétiptu. Adem ishlitishke mohtaj bolghan orunlar da'im Uyghur oqughuchilarni ishqa almaydighanliqni eskertip turidiken. Uning eksiche adem ishletküchilerge tildash bolghan xitay uqughuchilar anche qiynalmayla yaxshi xizmetlerge érisheleydiken. Ziyaritimni qobul qilghan bir oqughuchi adem ishletküchilerge bolghan achchiqini we özning intayin bi'aram boluwatqanliqini ipadilidi.

Muxbir ürümchidiki ziyaritini axirlashturghandin kiyin qeshqerge yürüp ketken. Muxbirning qeshqer ziyaritige da'ir programmisini kéyinki anglitish dawamida diqqitinglargha sunimiz. (Yalqun)