Teywenning mu'awin prézidénti lü shyulyen, ikki qirghaq munasiwiti heqqide toxtaldi
2005.08.04
Teywen memuriy palatasining bashliqi shé changtingning, kelgüside teywen ayropilanlirining jonggo hawa térritoriyisige uchup kirishi heqqidiki qarishi taralghandin kéyin, teywen hawa yoli shirket xadimlirining qizghin qollishi hemde yaxshi bahasigha érishken idi.
Buning bilen metbu'atlarning bu xil yéngi bashlinish kelgüside ikki qirghaq yoluchi ayropilanlirining biwaste ikki terep térritoriyisige erkin qonushi üchün shara'it hazirlamdu? dégen su'aligha jawab qayturghan lü shyulyen, "teywen hökümitining bu herikiti, énirgiyini téjep qilishni chiqish nuqtisi qilghan asasta, teywen hawa yoli ayropilanlirining biwaste jonggo zéminige qonushi arqiliq, waqit we énirgiyini téjep qilishni meqset qilghan. Teywen hökümiti bu xil bashlinishni qizghin qollap quwwetleydu" dep jawab berdi.
Bu ish teywen terepningla térishchanliqi bilen emelge ashmaydu
Lékin, lü shyuliyen amérika awazi radi'osining ziyaritini qobul qilghanda yalghuz teywen terepning aktipliqi bilen bu ishning emelge ashmaydighanliqini alahide tekitlep mundaq dédi:
"Yalghuz teywen hawa yollirini échish bilen jonggo hawa térritoriyisini teywen hawa yolliri shirketlirige échip bérish, tamamen bir - birge oxshimaydighan ikki xil mesile. Eger béyjing rehberliri "bolmaydu" dése, yalghuz bizning körsetken tirishchanliqimizning ehmiyiti bolmaydu, shunga biz jonggo rehberlirining bu heqte dostane mu'amile qilishini kütimiz".
Teywen terep, chén shuybyenning asiya - ténch okyan iqtisadiy hemkarliq teshkilatigha eza döletliri bashliqlirining yighin'gha qatnishalmighanliqigha naraziliq bildürdi
Bu xitay hökümitining bésimidin bolghan
Teywen prézidénti chén shuybyen, izchil türde bu yil 11 - ayda koriyide ötküzülgen asiya - ténch okyan iqtisadiy hemkarliq teshkilatigha eza döletlerning ali derijilik bashliqlirining yighin'gha qatnishishni arzu qilghan bolsimu, biraq koriye hökümitining ret qilishigha duch kelgen idi. Lü shyulyen bu heqte toxtilip yene mundaq dédi:
"Asiya - ténch okyan iqtisadiy hemkarliq teshkilatigha eza döletlerning yighini, eslide eza döletlerning rehberliri üchün di'alog élip bérish sehnisi hazirlashtin ibaret. Teywenning asiya - ténch okyandiki iqtisadiy küchige sel qarighili bolmaydu, shuning üchün teywen prézidéntining bu yighin'gha qatnishalmasliqi, asiya - ténch okyan iqtisadiy hemkarliq teshkilati üchün bir nomus, hemde jonggo hökümitining yolsiz bésimidin ibaret. Bu xil adilsizliq heriketliri tézdin ayaqlishishi kérek".
Lü shyuliyen : "bizning prézidéntimizning bu yighin'gha qatnishalmasliqi, bizning nomusimiz emes belki asiya - ténch okyan iqtisadiy hemkarliq teshkilatining nomusi, uzundin béri bu teshkilat yighinining ehmiyiti burmilandi, bu béyjing da'irilirining perde arqisida turup qomandanliq qilishi netijisidin kélip chiqqan".
Bu xitay terepke baghliq
Lü shyuliyen, béyjing da'irilirining teywen rehberlirige tutqan soghuq pozitsiysini eyiplidi. Mu'awin teywen prézidénti lü shyülyenning 5 yildin buyan élip barghan közitishtin, qarighanda, gerche béyjing rehberliri teywen bilen bolghan munasiwetni yaxshilash ipadisini bildürüp kelgen bolsimu, amma ularning bu jehette héchqandaq emeliy herikiti bolmighan, eksiche teywen hökümiti bilen zitliship, arqa - arqidin teywendiki öktichi partiye rehberlirini rehberlirini béyjingge teklip qilip, ulargha hökümet rehberliridin ela mu'amile tutup, heqiqi teywen rehberlirige bolsa qattiq mu'amilide boldi. Shunga ikki qirghaq rehberlirining bir - biri bilen körüshüsh yaki körüshelmesliki peqet jonggo terepkila baghliq iken, özige nisbeten élip éytqanda, yeni jonggo bilen munasiwet qurush mesiliside u hazirgha qeder héchnerse oylashmighan bolup, amma purset bolsa unimu qoldin chiqarmaydighanliqini bildürdi.
Lü shyuliyen yene ikki qirghaq munasiwitidiki eng muhim nuqtilardin bolghan herbiy istratégiye heqqidimu toxtaldi.
Amérika bilen yaponiyining yéqinda, ikki qirghaqning herbiy tengpungluq küchi heqqide élan qilghan mexsus doklati heqqide toxtalghan lü shyuliyen : "teywen bilen xitayning herbiy küchini sélishturushning ehmiyiti chong emes, méningche démokratiyini we tinchliqni yaqlaydighan barliq döletler, tinchliq we démokratiyige tehdit élip kélidighan zorawan küchlerge ortaq taqabil turushni xalaydu, chünki jonggoning herbiy jehette küchiyishi, pütün dunya üchün tehdit hésablinidu. (Eqide)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay hökümiti, teywenni musteqilliq mesiliside yene agahlandurdi
- Teywen xitayning hujumigha taqabil turush sheklide herbiy manéwir ötküzdi
- Chin shüybyen xitay rehberlirini teywen hökümiti bilen biwaste munasiwet ornitishqa chaqirdi
- Chén shüybyen teywenning xitaygha bolghan qizghinliqining peseygenlikini bildürdi
- Xu jintaw bilen teywen öktichi partiyisining rehbiri sung chuyü körüshti
- Démokratiye tereqqiyat partiyisi, song chüyüyni teywen'ge "xiyanet" qilish bilen eyiplidi