‏ 4 ‏- Июн тйәнәнмин анилири баянат елан қилди

• Мухбиримиз меһрибанниң бу һәқтики мәлумати
• Download story audio

4 - Июн тйәнәнмин оқуғучилар һәрикитиниң йүз бәргәнликигә 17 йил болған хатирә күниниң йетип келиши алдида, йәни 28 ‏- май күни хоңкоңда кәң көләмлик демократийә һәрикити намайиши өткүзүлди. Шуниң билән бир вақитта, хитай кишилик һоқуқ тәшкилати хитайдики тйәнәнмин анилириға вакалитән, баянат елан қилип, тйәнәнмин анилириниң 17 йилдин буян давамлишип келиватқан давасини оттуриға қойған.

Мәзкур баянатта тйәнәнмин анилириниң узундин буянқи мәйданини тәкитләш билән бир вақитта, хитай һөкүмитиниң мәзкур тарихий вәқәгә қайтидин баһа бериши йәнә бир қетим тәләп қилинди.

Хитай һөкүмити йиллардин буян тйәнәнмин оқуғучилар һәрикитиниң намини әслигә кәлтүрүшни изчил һалда рәт қилип кәлмәктә. Улар һәтта һәр йили мәзкур вәқәликни хатириләш күниниң йетип келиши алдида, назарәт қилиш даирисини техиму күчәйтип, әйни чағдики тйәнәнмин вәқәсигә қатнашқан оқуғучиларниң аилисидикиләрни мәхпий орунларға йөткәш арқилиқ, уларниң аммивий сорунларда һөкүмәткә қарши пикир баян қилишиниң алдини елишқа урунмақта.

Баянатниң мәзмуни

Тйәнәнмин анилириға вакалитән елан қилинған бу баянат җәмий 3 қисимға бөлүнгән болуп, биринчи қисмида, мәзкур тарихий вәқә қайта әсләнгән һалда, әйни чағда өлгән вә яриланғанларниң ениқ саниниң 250 дин ешип кәткәнлики лекин бу санниң пүтүн вәқәлиқтики санниң наһайити аз бир қисимни игиләйдиғанлиқи оттуриға қоюлған.

Мәзкур баянатниң 2 ‏- қисмида тйәнәнмин анилириниң тәләплири оттуриға қоюлған болуп, буниңда, хитай һөкүмитиниң 4 ‏- июн вәқәсигә қайта баһа бериши керәклики, зиянға учриғанларға төләм һәққи бериши керәклики, әмәлий әһвални дуняға өз әйни бойичә ашкарилаш керәклики қатарлиқ мәзмунлар алаһидә тәкитләнгән.

Мәзкур баянатниң 3 ‏- қисмида, тйәнәнмин анилириниң йеңи мәйдан вә принсипи тәкитләнгән болуп,хитай һөкүмитиниң сиясий мәсилиләрни бир тәрәп қилишта, мәмурий усуллар арқилиқ әмәс, бәлки қануний тәдбирләрни йүргүзүши керәклики оттуриға қоюлған. Йәни һөкүмәт әйни чағда зиянкәшликкә учриғанларниң аилисидикиләргә ярдәм бериштә, уларға сияси җәһәттә шәрт қоймаслиқ керәклики, шәртсиз төләм төлиши керәклики алаһидә оттуриға қоюлған.

"Улар һәқиқәтән һөкүмәтниң ярдимигә муһтаҗ"

Радиомизниң зияритини қобул қилған " тйәнәнмин анилирини тәшкиллигүчи диң зишин ханим бейҗиң һөкүмитиниң, бесимдин қутулуш үчүн 4 - июнда зиянға учриғанларниң аилисидикиләргә иқтисадий җәһәттин ярдәм қилдуқ дәп, уларға түрлүк сиясий шәрт- чәклимиләрни қоюватқанлиқини ашкарилап, әйни чағдики оқуғучилар һәрикитидә зиянға учриғучиларниң бир қисминиң аилисидә һәқиқәтән қийинчилиқ мәвҗут икәнликини, лекин һөкүмәт уларға ярдәм қилимиз дәйдикән, уларға сиясий җәһәттә бесим ишлитип, шәрт - чәклимә қоймаслиқи керәкликини тәкитлиди:

"Зиянға учриғанлар арисида, бир қисим аилиләрниң турмуш әһвали һәқиқәтән наһайити қийин. Улар һәқиқәтән һөкүмәтниң ярдимигә муһтаҗ, лекин һөкүмәтниң уларға қилған ярдими түрлүк сиясий бесим вә шәрт ‏- чәклимиләр арқилиқ елип берилидикән, ундақта биз миң қийинчилиқ һаләттә болсақму, һәргиз қобул қилалмаймиз ".

Хоңкоңда турушлуқ тйәнәнмин анилар һәрикитиниң баянатчиси лю җя йи "әгәр бейҗиң һөкүмити растинла хәлқниң ғемини йәйдикән, қуруқ гәпни қоюп, алди билән 4 ‏- июн оқуғучилар һәрикитидә өлгәнләрниң аилә тәвәлириниң өлгәнләр үчүн очуқ ‏- ашкара, әркин һалда матәм билдүрүшигә йол қоюши керәк" дәп билдүрди. (Меһрибан)