Xitay saqchiliri lxasadiki tebriklesh murasimini basturdi

• Muxbirimiz eqidening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Tibetning lixasa shehiridiki eng chong butxana hésablan'ghan jépung ibadetxanisida , dalay lamaning amérikining altun médalgha érishkenliki munasiwiti bilen élip bérilghan tebriklesh murasimi xitay eskerliri teripidin basturuldi. Töwende muxbirimiz eqide bu heqte tepsiliy toxtilidu.

Xongkongda chiqidighan mingbaw gézitining, tibetning lxasadiki xewirini neqil keltürüshiche, tibetning lxasa shehiridiki eng chong jépung butxanisining muritliri, tibet rohani dahisi dalay lamaning amérikining eng aliy sherep médaligha érishkenlikini tebriklesh munasiwiti bilen pa'aliyet élip barmaqchi bolghanda , shu jaydiki saqchi we qoralliq qisimlar bilen toqunushqan. Bu arida yerlik hökümet da'iriliri köpligen qoralliq qisimlarni ishqa sélip, butxanini qorshiwalghan .

Mingbaw gézitining bu heqte bergen xewirige qarighanda, jépung butxanisining muritliri bilen qoralliq saqchi qisimliri otturisidiki tirkishish peyshenbe küni 4 ‏- künige qedem qoyghan bolup, nöwette 3000 neper qoralliq saqchi butxana etrapini qamal qilip, kishilerning butxanigha kirishini we yaki butxana ichidikilerning sirtqa chiqishini chekligen.

Xewerde éytilishiche, ötken charshenbe küni jépung ibadetxanisining ezaliri dalay lamaning amérikida altun médal bilen mukapatlan'ghanliqidin shatlinip, tibetliklerning örp ‏- aditi buyiche butxana ichidiki tamlarni aqartip bézeshke kirishkende saqchilarning tosqunluqigha uchrighan. Netijide ikki terep otturisida qattiq toqunush yüz bergen.

Lxasa shehirining hemmila yéri qoralliq saqchilar bilen tolup ketken

Xitayning tibet hökümiti, bu tüpeyli tibet muritlirining lxasa shehirige kirip naraziliq bildürüshining aldini élish üchün, sheherning hemmila yérige qoralliq saqchi qisimlirini turghuzghan.

Melumatlargha qarighanda, hazir jépung ibadetxanisida 1100 din köp tibet muxlisi bilen mezkür ibadetxanini tawab qilghili kelgen 10 tibetlik sirtqa chiqalmay solinip qalghan.

Istansimiz muxbirliri weqe heqqide téximu éniq melumatlargha érishish üchün lixasadiki alaqidar orunlargha téléfun urup sürüshtürüsh élip barghan bolsimu , emma qana'etlinerlik bir jawabqa érishelmidi.

Chet'ellerdiki axbarat wastiliri, lxasada yüz bergen toqunush toghrisidiki uchurlarni élan qildi, lékin weqening qandaq yüz bergenliki, basturush jeryanida saqchilarning muritlargha qollan'ghan wastiliri heqqide héchqandaq melumat qolgha kelmidi.

Amérika birleshme agéntliqi lxasa sheherlik hökümetke we saqchi idarisigha téléfun qilip weqelik üstide sürüshtürüsh élip barghanda, yerlik hökümet we saqchi da'iriliri"lxasada héchqandaq weqe yüz bergini yoq"dep, saqchilarning tibet muxlislirini basturush herikitini ret qilishqa urundi.

Tibet ishlirigha alahide köngül bölüp kelgen xitay ressam öz qarashlirini bayan qildi

Ilgiri köp qétim tibetke barghan hemde uzundin buyan tibet ishlirini yéqindin közitip kelgen, en'gliyide turuwatqan xitay ressam ma jenning bildürüshiche, buninggha oxshash weqeler tibette buningdin burunmu nurghun qétim yüz bergen bolup, bu qétim yüz bergen weqege heyran qilishning hajiti yoq iken.

" Méningche , bundaq bir weqe yüz bergenlikige tamamen ishinishke bolidu, eng muhimi yeni ishinishke erziydighini hökümetning bu xil weqelerni bir terep qilish wastisi da'im bir xil bolidu. Eger dalay lama mukapatqa érishse, lxasada choqum charlash élip bérilip, lama muritlirining pa'aliyetliri kontrol qilinidu. Dalay lamaning mukapatqa érishishi yalghuz bu qétimla emes, ilgiri mukapatlansa yaki döletler ara ziyarette bolsa , tibet ibadetxaniliri jiddiyliship kétetti."

Bu heqte bérilgen xewerlerde , hökümetning yene lxasaning gherbidiki sheherge kiridighan yollar qamal qilin'ghandin sirt, tekshürüsh ponkitliri qurulghan shuningdek lxasa shehiridiki yene bir chong ibadetxana zuklakkangning derwazisigha qaritip, közitish aparati ornitilghan. Bu aparat mexsus ibadetxana etrapi we ibadetxana yénidiki meydanda yürgen ademlerni küzitidiken.

Ma jen sözide" : xitay hökümiti nazaret qilishni qanche kücheytsimu, tashqi dunyagha bilindürmey xelqning naraziliqni basturush hiylisi ishletsimu, erkinlik üchün élip bérilghan her qandaq heriket shu haman sirtqa tarqilip kétidu" dédi.

" Xitay hökümitining qattiq basturush herikiti astida, kochilarda chong özgirish bolmighan bolushi mumkin, biraq hökümet butxana ichide dalay lama üchün murasim élip bérilishidin qattiq endishe qilidu. Hökümet butxana ichide dalayni tebriklesh murasimi ötküzmeslik heqqide mexsus höjjet chiqarmaydu, chünki her bir butxanida partiye yachéykisi qurulghan , ular butxana pa'aliyetlirini waqti - waqtida yuqirigha doklat qilip turidu. Hökümet bu qétim dalay lamani tebriklesh pa'aliyitining tuyuqsiz yüz bérip qélishidin endishe qilip, aldin'ala heriket qilghan bolushi mumkin.

Jépung ibadetxanisi lxasaning gherbige jaylashqan bolup, tibettiki eng muhim budxanilardin biri hésablinidu. 1960 ‏- Yilidin burun mezkür ibadetxana tibettiki eng chong buddist muritlirini yétishturidighan mektep bolush rolini oynighan . Jépung ibadetxanisini tawab qilghan adem sani 10 mingdin ashqan. Yéqinqi yillardin béri bu ibadetxanining muxlisliri nurghun qétim naraziliq heriketliri qozghighanliqi üchün, hökümet da'iriliri jépung budxanisigha alahide diqqet nezirini tikip kelmekte iken. (Eqide)