Tibetlerning xitayche ma'aripni omumlashturushqa bolghan naraziliq herikiti kéngeymekte

Süret, 22 - öktebir, béyjing merkizi milletler uniwérsitétidiki 400 din artuq tibet oqughuchilirining mektep ichide élip barghan xitayche maaripni omumlashturushqa qarshi namayishidin körünüsh.

Bügün radi'omiz igiligen eng yéngi uchurgha qarighanda, jüme küni béyjing merkizi milletler uniwérstétidiki tibet oqughuchilarmu mektep ichide namayish qilghan.

Xewerlerdin melum bolushiche,19 - öktebir küni chingxey ölkisining rébkong nahiyiside partlighan bu namayish bügün 4 - künige qedem qoyghan. Merkizi londondiki " erkin tibet teshkilati"ning bügünki xewiridin melum bolushiche, tibet oqughuchilirining xitay tili ma'aripini omumlashturushqa bolghan naraziliq namayishi barghanche kéngiyishke bashlighan.

Erkin tibet teshkilatining bir xadimi bügün en'gliye b b s agéntliqining ziyaritini qobul qilip, bügün chingxey ölkisidiki tibetler olturaqlashqan goro oblasti mashin nahiyiside 1000 dek tibet oqughuchining namayish qilghanliqini bildürgen. U yene we tsulxo nahiyidimu tibet oqughuchilirining naraziliq namayishining dawamlishiwatqanliqini bildürgen. Tsulxo nahiyisidiki bir qisim puqralar bügün b b s agéntliqining ziyaritini qobul qilip, nahiye teweside namayish bolghanliqini anglighanliqini, emma hökümet terep bu heqte xewer bermigini üchün emeliy ehwalni bilmeydighanliqini bildürgen.

Radi'omiz tibet bölümining igilishiche, goro oblastida bügün etigen sa'et 6 etrapida texminen 1000 dek tibet oqughuchisi namayishni bashlighan , chüshtin kéyin sa'et 2 lerde qoralliq saqchilar oqughuchilarni qorshap ularni mejburiy halda mektep qorusigha qayturup kelgen. Rayondin igiligen uchurlardin melum bolushiche, nöwette chingxey ölkilik hökümet namayish yüz bergen rébkong nahiyisi, tsulxo nahiyisi we goro nahiyilirige mexsus xizmet etriti ewetip, weqeni tinchitishqa tirishmaqta iken.

Melum bolushiche, bügün xitay hökümet metbu'atliridin chingxey xewer torida namayish heqqide tunji qétim qisqa xewer bérilgen. Xewerde tünügün 21 - öktebir küni chingxey ölkilik partkom sékrétari , ölkilik xelq qurultiyining mudiri chyang wéyning rébkong nahiyisige ma'arip xizmitini tekshürgili barghanliqi, hem qosh tilliq ma'arip islahati heqqidiki teklip - pikirlerni anglighanliqi bayan qilin'ghan.

Xewerde gerche tibet oqughuchilirining xitay tilini omumlashturushqa qarshi élip barghan namayishi heqqide mexsus xewer bérilmigen bolsimu, emma ölkilik partkom sékrétari chyang wéyning "milliy rayonlarda qosh tilliq ma'aripni omumlashturush, milliy ma'aripning muhim mezmuni, bu merkizi hökümetning yolyoruqi hem dölet qanunighimu uyghun " dégen sözi neqil élinip, tibet oqughuchilirining naraziliq namayishigha seweb bolghan ölkilik hökümetning " qosh tilliq ma'arip" siyasiti heqqidiki qarari aqlan'ghan.

Tibet yashliri teripidin qurulghan" yer sharining ögzisi" namidiki in'glizche tor bétidin melum bolushiche, bügün jüme küni chüsh mezgilide , béyjing merkizi milletler uniwérsitétining tibet oqughuchiliridin 400 dek oqughuchi mektep ichide namayish qilghan. Xewerde déyilishiche, namayishqa bashlamchi bolup mangghan tibet oqughuchilar "milliy tilimizni qoghdayli, jungxu'a medeniyitini rawajlandurayli" dégen plakatni kötürüwalghan. Xewer astigha yézilghan inkaslarda" milletler barawer, tilimiz erkin bölishi kérek!" dégen sho'arlar köplep yézilghan.

Radi'omiz gu'angdung bölümining merkizi milletler uniwérsitétigha téléfon qilip igiligen uchuridin melum bolushiche, bügün mektep ichi jiddiy haletke ötken bolup, mektep ichide amanliq qoghdash xadimliri köpeytilgen. Mektep ichide namayish yüz bergendin kéyin mektep da'iriliri tibet oqughuchilirining mektep ichidiki pa'aliyetlirini chekligen. Shundaqla uqturush chiqirip, bügün 22 - öktebir kech mektep ichide ötküzülmekchi bolghan "tibet oqughuchilirining kolléktip usul kéchiliki"ning bikar qilin'ghanliqini uqturghan.

Nöwette béyjing milletler uniwérsitétida yüz bergen namayish heqqidiki xewer hökümet da'iriliri teripidin qamal qilin'ghan. Radi'omiz muxbiri merkizi milletler uniwérsitéti mektep ishxanisigha téléfon qilip, namayish ehwalini sorighinida, xizmetchi xadim mektep ichide namayish bolghanliqini inkar qildi.

Xeydyen rayonluq saqchixanining téléfonni alghan saqchi xadimi bolsa milletler uniwérsitétida namayish yüz bergenlikini anglimighanliqini bildürdi. Emma, milletler uniwérsitétida yüz bergen tibet oqughuchilirining namayishidin mektep ichidiki oqughuchi - oqutquchilar xewerdar bolghan bolup, radi'omiz ziyaritini qobul qilghan bir oqughuchi özining bu heqtiki xewerni anglighanliqini, emma tepsiliy ehwalni bilmeydighanliqini bildürdi.

Nöwette, tibet oqughuchilirining tibet mektepliride xitay tili ma'aripining omumlashturulushigha qarshi qozghalghan naraziliq namayishining tereqqiyati hem xitay hökümitining bu mesilini qandaq bir terep qilishi xelq'ara kishilik hoquq jem'iyetliri hem gherb döletlirining diqqitini tartmaqta.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.