Xénen ölkisi jongmu nahiyisige qarashliq langchénggang bazirida tungganlar bilen xitaylar otturisida qattiq toqunush yüz berdi
2004.11.01
Ötken jüme, yeni 29 -öktebir küni xénen ölkisi jongmu nahiyisining lang chénggang baziridiki musulman tungganlar bilen xitaylar otturisda qattiq toqunush yüz bérip, köpligen kishilerning éghir yarilinishini we hetta ölümini keltürüp chiqarghan.
Gerche xitay metbu'atliri bu heqte héchqandaq zuwanini achmighan bolsimu, biraq lang chénggang bazirida yüz bergen mezkur weqe, héchkimning közidin qéchip qutulalmidi.
Oxshash bolmighan san
Xelq'ara metbu'atlar bu heqte yerlik xelqtin biwaste melumat igilep, weqede heqiqeten yarilinish we ölüm hadislirining yüz bergenlikidin xewer tapti. Lékin, herqaysi agéntliq toqunush yüz bergende ölgen adem sani heqqide élan qilghan sanliq melumati bir -biridin xéli köp derijide perqlinidu.
Langchénggang baziridiki yerlik xelq, en'giliye b b s radi'o téléwiziye shirkitige toqunushta 5 kishining ölgenlikini melum qilghan bolup, amérika birleshme agéntliqi weqede 7 kishining qaza qilghanliqini, fransiye agéntliqi az dégende 20 kishining ölgenlikini élan qilghan. Biraq, “nyu - york waqti géziti” bolsa ölgenler sanining 148 ge yétidighanliqini ilgiri sürgen.
Amma, royétiris agéntliqining bu heqte bergen xewiride éytilishiche, xitay hökümet xadimliri yüzligen kishning ölgenlikini inkar qilip, toqunushta 18 ademning qolgha élin'ghanliqini, 7 ademning ölgenlikini, 42 ademning yarilan'ghanliqini bildürgen.
Royitéris agéntliqining bu heqtiki xewiride, nöwette weziyetning ténch haletke qaytip kelgenlikini, biraq saqchilarning lang chénggang bazirida charlash élip bériwatqanliqi tekitlen'gen.
114 Ning éytqini xatamu?
Toqunushta ölgen we yarilan'ghan adem sanining her xil bolishi seweplik, bu toghrisida éniqraq uchurgha érishish üchün biz xénen ölkisi jongmu nahiyelik hökümetke, jongmu nahiyelik saqchi idarisigha téléfon urduq.
Nahiyilik hökümet we nahiyilik saqchi idarisining xadimliri, mezkur weqege mexsus qomandanliq orni tesis qilinip, peqet shularning mes'ul ikenlikini bildürüp, birdek halda, bu ishtin özlirining toluq xewerdar bolmighanliqini, eng yaxshisi weqeni bashqa orunlardin sürüshte qilishimizni we yaki neq meydan'gha kélip ziyaret qilishimizni buyrup, bizge toqunush heqqide qana'etlen'gidek jawab bermidi.
Shuning bilen biz lang chénggang bazirining saqchixanisigha téléfon urduq. Gerche biz saqchixana nomurini, téléfon nomuri éniqlash merkizi 114 tin qayta - qayta sorap resmileshtürgendin kéyin, saqchixanigha téléfon urup toqunush jeryanini sürüshte qilghan bolsaqmu, saqchi xadimliri deslep bu saqchixana emes dep téléfon turupkisini qoyuwetti we qayta - qayta kelgen téléfunimizdin bizar bolghan saqchi xadimliri “pilastik satimiz bu pilastik chiqirdighan orun, pilastik sétiwalamsen, pilastik sétiwaldighanlar keldi xosh – xosh” dep téléfonni qoyuwetti.
Biz axirqi téléfonni alghan saqchi xadimigha, siler néme üchün mes'ulyettin qachisiler, bu lang chénggang saqchixanisighu ? toqunush zadi qandaq bir terep boldi, weqede qanche adem öldi dep sorighinimizda, xitay saqchisi bu ishtin bizning xewirimiz yoq depla téléfonni qoyuwetti.
Weqe yüz bergen jay qamal qilin'ghan
Istansimizning xitay bölümining igiligen melumatidin qarighanda, düshenbe künige qeder saqchi we amanliq qoghdash qisimliri langchénggang bazirini qamal qilip nazaret astida tutup turghan.
Yerlik ahalining bildürüshiche, toqunushta bir qisim öyler köydürüwétilgen. Hökümet da'iriliri nechche yüzligen amanliq qoghdash xadimlirini ishqa sélishtin sirt hemde yene sirtqa bu heqte uchur bérishni qet'iy chekleshni qarar qilghan.
Bir xitay qizining, tunggan shopur teripidin soqulup qaza qilishi sewebidin kélip chiqqan toqunush, xitaylar bilen tungganlar otturisda milli ziddiyetning küchiyishige yol échip, kishilerning ölümini we yarlinishini meydan'gha keltürdi.
Xitay da'irilirining, axbarat uchurlirini qamal qilish aditi boyiche, toqunushta zadi qanchilik ademning qaza qilghanliqi heqqide hazirche éniq sanliq melumat élish qéyin'gha toxtimaqta. (Eqide)