Үрүмчидики сақчи - әдилийә мәктипидә тоқунуш йүз бәрди
2007.09.24

Шинҗаң сақчи - әдилийә мәктипидә уйғур оқуғучилар билән хитай оқуғучилири оттурисида йүз бәргән тоқунуш һәққидә хитай чоң қуруқлуқидики тор мәйданлири ондин артуқ оқуғучиниң өлгәнликини , әмма мәктәп даирилириниң буни инкар қилғанлиқини һәмдә мәктәп әтрапидики аһалиларниң һөкүмәтниң бу һәқтә учур қаналлирини қаттиқ қамал қилғанлиқини билдүргән иди.
Бу арида хоңкоңдики җуңгу кишилик һоқуқ вә демократийә мәркизи, пәйшәнбә күни кәчтә үрүмчидики шинҗаң сақчи - әдилийә мәктипиниң уйғур қиз оқуғучиси билән хитай қиз оқуғучисиниң мәктәп ашханисида тамақ йәветип җедәллишип, арқидин оғул достлириниң җидәлгә арилишиши нәтиҗисидә вәқәниң көлими чоңийип, 500 дәк кишиниң бир - биригә һуҗум қилиш дәриҗисигә йәткәнлики вә 10 дин артуқ адәм яриланғанлиқини елан қилди.
Бу һәқтә берилгән хәвәрләрдә йәнә икки қиз оқуғучи вә уларниң достлириниң сақчилар тәрипидин қолға елинип, қизларниң қоюветилгәнлики ашкариланди.
Бастурушқа қатнашқан сақчилар вәқә һәққидә ипадә билдүрүштин өзини қачурди
Дүшәнбә күни биз бу һәқтә техиму ениқ учур елиш үчүн, мәзкур мәктәп қарашлиқ сақчи понкити йәни җәнчүән сақчиханисиға телефун урдуқ.
Сақчи бизниң америкидики әркин асия радиосидин йүз бәргән вәқә һәққидә мәлумат елиш - үчүн телефун урғанлиғимизни уққандин кейин наһайити қопаллиқ билән " сән мени териктүрмә , мән һечнәрсә билмәймән" деди.
Бирақ истансимизниң гуаңдуң тили бөлүми мухбириниң зияритини қобул қилған җәнчүән сақчиханисидики нөвәтчи сақчи һәқиқәтән икки милләт оқуғучилири арисида қаттиқ тоқунуш йүз бәргәнликини вәқәниң шу күнила бесиқтурулғанлиқини билдүргән, лекин яриланған, өлгән һәмдә қолға елинған оқуғучиларниң әһвали тоғрисидики суалларға җаваб беришни рәт қилған.
Биз нурғун қетим мәктәп ятақханиси билән мәктәп аманлиқ сақлаш бөлүмигә телефун урған болсақму, әмма телефонға җаваб беридиған адәм чиқмиди.
Биз йәнә, аптоном районлуқ җамаәт хәвпсизлик назаритигә телефун урдуқ. Бу идаридики нөвәтчи хадимдинму охшашла қанаәтлинәрлик җавабқа еришәлмидуқ.
Мәзкүр мәктәпниң йенидики тйәнлоң меһманханисидики бир хизмәтчи хадим, нөвәттә даириләрниң бу һәқтики учурларниң тарқилип кетишиниң алдини елиш үчүн, назарәт вә қамал қилиш тәдбирлирини қаттиқ күчәйткәнликини ейтип бәрди.
Хитай даирилири муқимлиқни дәп әркинликни боғмақта
Зияритимизни қобул қилған, бир хитай мухбир аптоном районлуқ парткомниң әрзийәт башқармиси әрздарларни қобул қилиш бөлүминиң алдиға интайин көп адәмниң йиғилғанлиқини, бу адәмләрниң шинҗаң сақчи - әдилийә мәктипи оқуғучилриниң ата - аниси болуши мумкинликини ейтти.
У өзиниң сақчи - әдилийә мәктипидә йүз бәргән вәқәдин хәвири йоқлуқини, әмма муқимлиқни сақлаш үчүн болупму , дөләт байриминиң яхши өткүзүлүши үчүн бундақ вәқәләрниң ашкарилинишиниң алди елинидиғанлиқини билдүрди.
Биз мухбирдин бу йәрдә сөз әркинлики йоқму, мән бу вәқәдә яриланған вә өлгән адәм һәққидә ениқ мәлуматқа еришиш үчүн көп издәндуқ, әпсус һечқандақ җавабқа еришәлмидуқ, буниң сәвәби сиз ейтқандәк муқимлиқ үчүнму дәп соридуқ, у бизгә җаваб берәлмәй" тоқунуш һәммә йәрдә болиду" дәп телефун турупкисини қоювәтти.
Дүшәнбә күни чоң қуруқлуқта чиқидиған " фейку муназирә " торида, вәқә йүз бәргән кечиси 11 оқуғучиниң өлгәнлики, һөкүмәт хадимлиридин яриланғанларниң барлиқи, бирақ буниң раст - ялғанлиқиниң мәлум әмәслики баян қилинған.
Илгири уйғур илидики алий мәктәпләрдә оқутқучилиқ қилған оқутқучилар вә оқуғучиларниң билдүрүшичә, уйғур оқуғучилар билән хитай оқуғучилар оттурисида даим дегүдәк һәр хил тоқунушлар йүз берип туридикән, болупму ашханида йүз беридиған маҗиралар наһайити көп болуп, икки милләтниң турмуш адити, диний етиқади тамамән охшаш болмиғанлиқи үчүн оқуғучиларниң бир җайда тамақлинишиму еғир зиддийәтләрниң мәйданға келишигә сәвәб болидикән. (Әқидә)
Мунасивәтлик мақалилар
- 'Шинҗаң' сақчи-әдлийә мәктипидә йүз бәргән тоқунушниң түп сәвәби
- Қирғизистан уйғурлири уйғур тили маарипиға көңүл бөлүп кәлмәктә
- Истанбулда уйғурларниң язлиқ тәтил курси мукапатлаш мурасими өткүзди
- Чәт әлләрдики уйғурлар пәрзәнтлириниң ана тил өгинишигә әһмийәт бәрмәктә
- Пакистандики хитай ишчилири немә үчүн һуҗумға учрайду ?
- Қазақ мәктәплири тақалмақта
- Хитайниң баш әлчиханиси ишчиларниң өлтүрүлүш вәқәсини қаттиқ әйиблиди
- Шветсийидики уйғурлар ана тил мәктипини тәбриклиди
- Уйғур оқуғучиларниң кәсп вә мәктәп таллашта көп тәрәплимә чәклимигә учриши һәққидә қарашлар
- Мусулман аяллири вә илим - мәрипәт
- Алий мәктәпкә имтиһан бәргән уйғур оқуғучилар йәниму еғир бесим һәм наһәқ риқабәткә дуч кәлмәктә
- Вәтән ичи вә сиртидики уйғур зиялийлириниң уйғур маарипи һәққидики мулаһизилири