Ürümchidiki saqchi - ediliye mektipide toqunush yüz berdi


2007.09.24

XitaySaqchiliri-200.jpg
Wezipe kütüshüp qatar turghan xitay saqchiliri. AFP Photo.

Shinjang saqchi ‏- ediliye mektipide Uyghur oqughuchilar bilen xitay oqughuchiliri otturisida yüz bergen toqunush heqqide xitay chong quruqluqidiki tor meydanliri ondin artuq oqughuchining ölgenlikini , emma mektep da'irilirining buni inkar qilghanliqini hemde mektep etrapidiki ahalilarning hökümetning bu heqte uchur qanallirini qattiq qamal qilghanliqini bildürgen idi.

Bu arida xongkongdiki junggu kishilik hoquq we démokratiye merkizi, peyshenbe küni kechte ürümchidiki shinjang saqchi - ediliye mektipining Uyghur qiz oqughuchisi bilen xitay qiz oqughuchisining mektep ashxanisida tamaq yewétip jédelliship, arqidin oghul dostlirining jidelge arilishishi netijiside weqening kölimi chongiyip, 500 dek kishining bir - birige hujum qilish derijisige yetkenliki we 10 din artuq adem yarilan'ghanliqini élan qildi.

Bu heqte bérilgen xewerlerde yene ikki qiz oqughuchi we ularning dostlirining saqchilar teripidin qolgha élinip, qizlarning qoyuwétilgenliki ashkarilandi.

Basturushqa qatnashqan saqchilar weqe heqqide ipade bildürüshtin özini qachurdi

Düshenbe küni biz bu heqte téximu éniq uchur élish üchün, mezkur mektep qarashliq saqchi ponkiti yeni jenchüen saqchixanisigha téléfun urduq.

Saqchi bizning amérikidiki erkin asiya radi'osidin yüz bergen weqe heqqide melumat élish - üchün téléfun urghanlighimizni uqqandin kéyin nahayiti qopalliq bilen " sen méni tériktürme , men héchnerse bilmeymen" dédi.

Biraq istansimizning gu'angdung tili bölümi muxbirining ziyaritini qobul qilghan jenchüen saqchixanisidiki nöwetchi saqchi heqiqeten ikki millet oqughuchiliri arisida qattiq toqunush yüz bergenlikini weqening shu künila bésiqturulghanliqini bildürgen, lékin yarilan'ghan, ölgen hemde qolgha élin'ghan oqughuchilarning ehwali toghrisidiki su'allargha jawab bérishni ret qilghan.

Biz nurghun qétim mektep yataqxanisi bilen mektep amanliq saqlash bölümige téléfun urghan bolsaqmu, emma téléfon'gha jawab béridighan adem chiqmidi.

Biz yene, aptonom rayonluq jama'et xewpsizlik nazaritige téléfun urduq. Bu idaridiki nöwetchi xadimdinmu oxshashla qana'etlinerlik jawabqa érishelmiduq.

Mezkür mektepning yénidiki tyenlong méhmanxanisidiki bir xizmetchi xadim, nöwette da'irilerning bu heqtiki uchurlarning tarqilip kétishining aldini élish üchün, nazaret we qamal qilish tedbirlirini qattiq kücheytkenlikini éytip berdi.

Xitay da'iriliri muqimliqni dep erkinlikni boghmaqta

Ziyaritimizni qobul qilghan, bir xitay muxbir aptonom rayonluq partkomning erziyet bashqarmisi erzdarlarni qobul qilish bölümining aldigha intayin köp ademning yighilghanliqini, bu ademlerning shinjang saqchi - ediliye mektipi oqughuchilrining ata ‏- anisi bolushi mumkinlikini éytti.

U özining saqchi - ediliye mektipide yüz bergen weqedin xewiri yoqluqini, emma muqimliqni saqlash üchün bolupmu , dölet bayrimining yaxshi ötküzülüshi üchün bundaq weqelerning ashkarilinishining aldi élinidighanliqini bildürdi.

Biz muxbirdin bu yerde söz erkinliki yoqmu, men bu weqede yarilan'ghan we ölgen adem heqqide éniq melumatqa érishish üchün köp izdenduq, epsus héchqandaq jawabqa érishelmiduq, buning sewebi siz éytqandek muqimliq üchünmu dep soriduq, u bizge jawab bérelmey" toqunush hemme yerde bolidu" dep téléfun turupkisini qoyuwetti.

Düshenbe küni chong quruqluqta chiqidighan " féyku munazire " torida, weqe yüz bergen kéchisi 11 oqughuchining ölgenliki, hökümet xadimliridin yarilan'ghanlarning barliqi, biraq buning rast ‏- yalghanliqining melum emesliki bayan qilin'ghan.

Ilgiri Uyghur ilidiki aliy mekteplerde oqutquchiliq qilghan oqutquchilar we oqughuchilarning bildürüshiche, Uyghur oqughuchilar bilen xitay oqughuchilar otturisida da'im dégüdek her xil toqunushlar yüz bérip turidiken, bolupmu ashxanida yüz béridighan majiralar nahayiti köp bolup, ikki milletning turmush aditi, diniy étiqadi tamamen oxshash bolmighanliqi üchün oqughuchilarning bir jayda tamaqlinishimu éghir ziddiyetlerning meydan'gha kélishige seweb bolidiken. (Eqide)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.