Xitay hökümiti yaponiyige qarshi mezmunlar bolghan tor betlerni tosidi

• Muxbirimiz peridening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Xitayda yüz bergen yaponiyige qarshi heriketler bir az pesiyip uzun ötmey, ötken ayda xitaydiki bir qanche tor betlerde, emgekchiler bayrimi mezgilide kishilerni yaponiyige qarshi yene bir nöwet namayish ötküzüshke ündeydighan chaqiriqlar élan qilin'ghan. Shu sewebtin xitay da'iriliri yéqinda, xitaydiki jungxu'a wetenperwerler birleshmisi tor béti" we "xitay xelq arisidiki sénkakoni qoghdash uyushmisi" dep atalghan bir qanche tor betlerni taqiwetken.

Xitay qollinip kéliwatqan kona ussul

Fransiye axbarat agéntliqining "jungxu'a wetenperwerler birleshmisi tor béti" gha mes'ul bir neper xadimning sözini neqil keltürüshiche, xitay hökümiti téxi ulargha bu torbetlerni taqiwétishtiki seweblerni chüshendürmigen, hetta buning taqilishining waqitliq yaki menggülük ikenliki toghrisidimu héchnéme démigen. Amérika oklaxoma merkizi uniwérsitétidiki gherbiy tinch okyan tetqiqat ornining bashliqi li shyawbin, xitay hökümitining yaponiyige qarshi mezmundiki tor betlerni tosush usulining xitay qollinip kéliwatqan kona usul ikenlikini bildürüp mundaq dédi:

"Bu xitayning burundinla qollinip kéliwatqan kona usuli. U bolsimu, yuqiri bésim bilen addiy shekilde yuqiridin tartip töwen qatlamghiche pütünley kontrol qilish bolup hésablinidu".

Xitay – yaponiye otturisidiki sürkilish asan hel bolalmasliqi mumkin

Li shyawbin sözide yene, yaponiyiningmu gheziwini qozghimaydighan, emma buning bilen bir waqitta yene, yaponiye hökümitige urush jinayitini tonitalaydighan bir tinch usulning bolushini ümid qilidighanliqini éytti. Emma u yene, xitay hökümitining az dégende 30 yildin béri bu xil usulni izdep kelgen bolsimu, emma netije qazinalmighanliqini, shu sewebtin xitay bilen yaponiye otturisidiki sürkülüshning yene uzun mezgilni béshidin kechürüshi mumkinlikini bildürdi. U mundaq dédi:

"Xélidin béri, xitay hökümiti yaponiyining chirayliqche bir baldaq töwen'ge chüshiwélishi üchün purset yaritip bérishke tirishqan bolsimu, lékin bu dawamliq netijisiz axirlashti. Yaponiye hazirghiche asiyani sorashni xalaydu. Shunga bu ikki dölet otturisidiki sürkilish undaq asan hel bolalmasliqi mumkin".

Roytérs axbarat agéntliqi xewiride, xitay hökümitining, dölitide yaponiyige qarshi namayish dolqunining yene bir qétim qozghilishini xalimighanliqi shundaqla yene hökümetning uni kontrol qilalmay qélishtinmu endishe qilghanliqi sewebidin, bu tor betlerni taqiwetkenlikini yazghan.

Türkiyidiki yawro-asiya istratégiye tetqiqat merkizining tetqiqatchisi doktor erkin ekrem, xitay hökümitining esli yaponiyige qarshi heriketlerni deslep özi qozghap chiqqanliqini bildürdi. Shundaqla u yene, xitaydiki bu xil wetenperwerlik éqimining kelgüside, xitay hökümitining özige qarshi küch bolup qélishi mumkinlikini otturigha qoydi.

Erkin ekrem ependimu, xitay bilen yaponiye otturisidiki bu majrani qisqa mezgil ichide hel bolidu dep qarimaydighanliqini bildürdi.(Peride)