Hindi okyandiki yer tewresh we sunamida ölgenlerning sani 100 minggha yétishi mümkin

Xelq'ara qizil krést jem'iyitining perez qilishiche, hindi okyan etrapidiki yer tewresh we sunami déngiz dolqunida ölgenlerning sani 100 minggha yétishi mumkin. Hindonéziye bilen srilankida eng köp adem ölgen.

Hindonéziye hökümitining charshenbe küni élan qilishiche, hindonéziyide ölgenlerning sani 45 minggha yetken. Srilanka hazirghiche 22500 ademning ölgenlikini jakarlidi. Hindistan hazirghiche 12500 puqrasining ölgenlikini élan qildi. Biraq andaman taqim aralliridiki 30 ming puqrasining hazirgha qeder iz dérikini alalmighan. Tayland 4100 puqrasining iz - dériki yoqliqini élan qildi. Tayland da'irilirining bildürüshiche, weqede 1650 kishi ölgen, buning 470 nepirini chet'ellik sayahetchiler igileydiken.

Ölgenlerning sani ashmaqta

Charshenbe künidiki eng yéngi istatistikida, hindi okyan etrapidiki 11 dölet, 70 ming kishining yer tewresh we déngiz dolqunining hujumida ölgenlikini ispatlighan. Biraq “bügünki amérika” géziti bu sanning 76 minggha chiqqanliqini ilgiri sürdi. Xelq'ara qizil krést jem'iyiti iz déreksiz yoqalghanlarni qoshqanda, ölgenlerning sani 100 minggha yétidighanliqini bildürmekte.

Yekshenbe küni yüz bergen yer tewresh we sunami déngiz dolquni, hindi okyan etrapidiki somali, srilanka, maldiwi, hindistan, tayland, bérma, malaysziye we hindonéziye déngiz sahilidiki rayonlarni su astigha kömüwetken. Hindinoziyining sumatra arilidiki achix ölkisi eng éghir zerbige uchrighan bolup, achixning gherbidiki rayonlar pütünley su astida qaldi. 240 K m uzunliqdiki gherbiy achéx déngiz sahili ghayip bolghan.

Dunya sehiye teshkilati, apet rayonlardiki ichimlik sunning kamchilliqi, turmush shara'itining nacharliqi shundaqla jesetlerni bir terep qilishtiki qiyinchiliqlar yuqumluq késellerning tarqilishini kücheytip, téximu köp puqralarning ölüshini keltürüp chiqirishi mümkin, dep agahlandurdi.

Ziyan nahayiti éghir

Xewerlerge qarighanda, apet yüz bergen rayonlardiki asasi esliheler asasi we su bilen teminlesh séstimisi pütünley weyran bolghan. Weqe yüz bergen mezgil hindi okyan rayonidiki sayahet peslige toghra kelgen bolup, ölgenler yaki iz - déreksiz yoqalghanlar ichide amérika we yawropaliq sayahetchilerning sani az emes. Buning ichide xitay sayahetchilerning sani besh neper, awmin, xongkong we teywenlik sayahetchiler nechche yüzge yétidiken. Hindinoziye herbiy qisimlarni seperwerlikke keltürüp, sumatra arilining gherbiy déngiz qirghiqidiki mulabo rayonigha kirgen. Hindinoziye da'iliri mulabo rayonining özide ölgen puqralarning sani 10 minggha yitidighanliqini bildürmekte.

Amérika yardem qolini sundi

Amérika prézidénti jorji bush, amérika, awstraliye, hindistan we yaponiye qatarliq döletlerler bilen, apet yüz bergen rayonlarning qayta qurulushi we saremjanlashturulushi üchün, xelq'ara ittipaq qurghanliqini élan qildi. U "biz ularning yurtini qayta qurushigha yardem bérimiz," dep körsetti. Prézidént bushning bildürüshiche, amérika apet yüz bergen rayondiki puqralargha 35 milyon dollar yardem qilghan shundaqla herbiy qisimlar we qutquzush etretlirini yollighan. Amérika déngiz armiyisining asiyadiki " linkolin" namliq awi'amatka we uning qarmiqidiki ayropilan, herbiy paraxotlar 15000 kishilik esker bilen apet rayonigha qarap yolgha chiqqan.

Tarixtiki eng chong qutquzush herikiti

B d t, tarixidiki kölimi eng zor qutquzush herikiti qozghidi. B d t ning mu'awin bash sékritari égiland, 20 nechche döletning yüz nechche transport ayropilani, qutquzush buyumlirini 48 sa'et ichide apet rayonigha yetküzidighanliqini bildürdi. U, intayin chong kölemdiki qutquzush herikiti élip bériliwatqanliqini ilgiri sürgen.

Égilandning bildürüshiche, apet rayonidikilerni qutquzush üchün nechche milyard dollarliq yardem buyumi kétidiken. Igiland , bay döletlerni béxilliq qilish bilen tenqidligen . Uning , bir dölet bay bolghansiri béxillishidiken, digen sözi amérikining inkasini qozghidi. Amérika tashqiy ishlar ministiri kolin powél igilandning sözini ret qilip, amérikining insanperwerlik yardimi bérish jehettiki chimpiyonliqini tekitligen. Kolin powél mundaq deydu: " biz xelq'ara qizil krist jem'iyiti arqiliq apet rayonidikilerge 4 milyon dollar, kéyin 10 milyon dollar jem'i 15 milyon dollar yardem qilduq. Uningdin bashqa amérikining 9 ayropilani yardem bériwatidu. Tinch okyan qisimlirining déngiz piloti apet rayonigha ewetildi".

Amérikining ötkenki 4 yil ichide bergen yardimi, dunyadiki her qandaq döletning yardimidin éship kétidighanliqini ilgiri sürgen powél, amérikining téximu köp yardem béridighanliqini bildürgen. Bu arida amérika qatarliq döletlerni béxilliq qilish bilen tenqidligen b d t mu'awin bash katipi, aldinqi künki sözige tüzütish kirgüzdi. Igiland, tünügünki sözining xata chüshenche yaratqanliqini eskertip, konkért bir döletni közde tutmighanliqini bildürdi.

Xelq'ara qizil krést jem'iyitining agahlandurishiche, apet rayonidiki puqralar yimek - ichmek we tibb'iy qutquzush buyumlirigha jiddi ihtiyaj bolup, qutquzush buyumlar waqtida yétip barmisa, téximu köp puqralarning ölüshini keltürüp chiqirishi mumkin.(Erkin)