Türkiyidiki yerlik axbarat wasitilirida Uyghur mesilisige keng kölemde yer bérilmekte
2006.06.07
Yéqindin buyan türkiyide yerlik axbarat wasitilirida Uyghur mesilisige keng kölemde yer bérilmekte. Bulardin biri, türkiyining eng chong we tarixi sheherliridin biri bolghan konya wilayitide chiqiwatqan merhaba gézitidur. Bu gézit yéqinqi bir nechche aydin buyan köp qétim Uyghur mesilisige alahide yer bérip, bu heqte nurghun tepsili maqalilerni élan qildi. Biz bu gézitte Uyghur mesilisi heqqide maqaliler élan qiliwatqan zhurnalist ibrahim buyukeken ependi bilen söhbet élip barduq.
Erkin tarim: Hörmetlik buyukeken ependi, gézitinglarda Uyghur mesilisige alahide yer bériwatisiler. Aldi bilen merhaba géziti heqqide melumat bersingiz qandaq?
Ibrahim buyukeken : Merhaba géziti 1991-yilidin buyan konyada chiqiwatqan ich anatoliye rayonining eng chong gézitliridin biri. Gézitimizning axbaratchiliq pirinsipi milli we meniwi qimmetlerge ehmiyet bérishtin ibaret. Gézitimiz oqurmenlerning alqishigha érishken bir gézit. Bizning konya wilayitidila emes. Qoshna wilayetlernimu oz ichige alghan bir qanche wilayette sétilidu.
Erkin tarim: Yéqindin buyan Uyghur mesilisini arqa arqidin kun tertipke ekeldinglar. Buning sewebi néme?
Ibrahim buyukeken : Gézitimizning meqsiti turk dunyasining mesililirini, sherqiy türksitan mesilisi bolsun, ezerbeyjan, bosniye we kosowadiki türkiy xelqlerning mesililirini dunyagha we konya xelqige anglitish bizning eng chong arzuyimizdur. Chünki, u yerlerdiki insanlar uzun yillardin buyan zulum körüwatidu. Bolupmu 1949 - yilida sherqiy türkistan xitaylar teripidin bésiwélin'ghandin kéyin bu yerdiki zulum barghanséri küchiyiwatidu. Men iki yildin buyan merhaba gézitide ishlewatimen. Bu iki yil jeryanida kop qétim sherqiy türkistan heqqide maqale we xewerler yazdim. Sherqiy türkistan xelqining derdini dunya jama'etchilikge we turk jama'etchilikge anglitishni özemning bir burchi dep qaraymen. Uyghurlar bizning qérindashlirimiz ularning zulumgha uchrishishini xalimaymiz. Bundin kéyinmu qolumdin kélishiche Uyghur qérindashlirimning derdini turk xelqige anglitishqa dawam qilimen.
Erkin tarim: Yerlik axbarat wasitilirida Uyghur mesilisining kun tertipke kélishining ehmiyiti néme sizche?
Ibrahim buyukeken : Konyada eng kop oqulidighan gézitlerdin biri merhaba gézitidur. Sherqiy türksitan mesilisini merhaba gézitidin oqush bilen döletlik chong metbu'atlarda oqushning perqi bar. Memliket xaraktérlik axbarat wasitilirida sherqiy türksitan mesilisi intayin qisqa bérilse, bizge oxshash yerlik gézitlerde bu mesile intayin etrapliq bérilidu. Menche sherqiy türkistan mesilisi köprek yerlik axbarat wastilirida yer élishi kérek dep qaraymen.
Erkin tarim: Sherqiy türkistan ammiwi teshkilatliri mes'ulliri we türkiyide yashawatqan Uyghurlar Uyghur mesilisige turk metbu'atlirining yéterlik derijide yer bermeywaqanliqini ilgiri süriwatidu. Sizche Uyghur mesilisining turk metbu'atlirida yer élishi üchün Uyghurlar néme qilishi kérek?
Ibrahim buyukeken : Sherqiy türkistan mesilisining axbarat wasitilirida yer élishi üchün sherqiy türkistanliqlargha chong wezipe chüshidu. Sherqiy türkistan ammiwi teshkilatliri, türkiyidiki siyasi partiyiler dawamliq halda sherqiy türkistan mesilisi heqqide metbu'atlarha melumat bérishi, léksiye we ilmi muhakime yighinlirini chaqirishi kérek. Bolupmu türkiyide yashawatqan Uyghurlar sherqiy türkistanning weziyitini dawamliq halda turk jama'etchilikge anglitip turushi kérek. Eger bizning gézitimizge kélip uyerde boliwatqan hadisilerni anglatsa biz derhal élan qilimiz.
Erkin tarim: Konya wilayitide Uyghurlar bilinemdu?
Ibrahim buyukeken : Konyada sherqiy türkistan mesilisini yaxshi bilidu. Chünki konya xelqi turk dunyasidiki qérindashlirigha intayin köngül bolidu. Mesilen, bosniye urush bolghanda, pakistanda yer tewrigende, ezerbeyjan qarabaghada urush bolghanda u yerlerge eng kop yardem konyadin barghan. Konyaliqlarning esli tégi türksitan. Bizning ana wetinimiz sherqiy türksitandur. Konya xelqi meniwi we milli qimmetlirige nahayiti ehmiyet béridighan xelq. Shunga bu yerde sherqiy türkistan mesilisi intayin yaxshi bilinidu. Biz zhurnalist bolush süpitimiz bilen sherqiy türkistanda meydan'gha kéliwatqan yéngi hadisilerni waqti waqtida konya xelqige anglitishqa dawam qilimiz. Dunyaning herqaysi yerliride yashawatqan Uyghurlar sherqiy türkistan heqqidiki xewerlerni bizge ewetip tursun. Bizning intérnét adérisimiz: www. merhabagazetesi.com.tr
Munasiwetlik maqalilar
- Shwétsiyidiki 4 – dunya zhornili Uyghurlarni tonushturmaqta
- Türkiyidiki téléwizye qanalliri Uyghur mesilisige alahide yer bermekte
- Yapon metbu'atida rabiye qadir xanim
- Türkiye Uyghur qérindashlirigha yardem bérishi kérek
- Xeyrulla ependi türkiye tashqi ishlar ministiri abdullah gül bilen körüshti
- Türkiyide "mehmud qeshqeri we türk tili" namliq höjjetlik filim ishlendi
- Xitaydin qandaq paydilinalaymiz?