Türkiyide 5-nöwetlik xelq'araliq türkche olimpik musabiqisi ötküzüldi

100 Dölettin kelgen, 5 - nöwetlik türükche olimpik musabiqisigha qatnashqan oqughuchilar. Photo by RFA / Erkin Tarim

5-Nöwetlik türkche olimpik musabiqisi shenbe küni ghelibilik ayaqlashti. Amérika, gérmaniye, rusiye, teywen qatarliq 100 dölettin türkche sözlishidighan 550 oqughuchi qatnashqan bu hel qilghuch musabiqe qizghin keypiyat ichide ötti.

Epsus, birmu Uyghur qatnashmighan

Pütün türkiy milletlerdin wekil qatnashqan bu musabiqide bir Uyghurning bolmasliqi diqqetni tartti. Dunyaning herqaysi jayliridin kelgen bu yashlar bir qanche tür boyiche musabiqileshti. Türkche olimpik musabiqisining hel qilghuch musabiqisi 5 qit'edin kelgen oqughuchilar birlikte éytqan türkiye dölet marshi bilen bashlandi.

Musabiqilerde shé'ir oqush türi boyiche qirghizistanliq ayda risbekqizi "képez" namliq shé'irni diklamatsiye qilip birinchilikke érishti. Türkmenistanliq ajayip allashowa ikkinchi, mozambeklik inranek kala'o üchinchilikke érishti. Naxsha éytish türi boyiche makidoniyelik hawsa mula " yastayim" dégen naxsha bilen birinchi, pakistanliq shisyet ikkinchi, ganaliq edna yebo'a darko 3-likke érishti.

Türk tilini dunya tilliri qataridin orun aldurush

Bu türkche olimpik musabiqisige dunya islam teshkilatining bashliqi ekmeleddin ihsanoghlu, démokratik partiye bashliqi mehmet aghar we milli ma'arip ministiri hüseyin chélik, türkiye parlaménti bashliqi bülent arinch qatarliqlar qatnashti we söz qildi.

Türk tilini tonutush we uni dunyada keng qollinidighan tillar qatarigha ötküzüsh meqsiti bilen élip bérilghan bu pa'aliyet ichide yene türk tiligha qoshqan töhpisi, türk tilining omumlishishi yolida qilghan xizmetlerni teqdirlesh üchün elishir nawayi mukapatimu tesis qilin'ghan bolup, bu yil mukapat türkiye til - tetqiqat idarisi bashliqi shükür akalin bilen amérikidiki dangliq folklor tetqiqatchisi prof. Kamal karputqa bérildi.

Hel qilghuch musabiqidin kéyin birinchi derijige érishkenlerning mukapatini türkiye parlaménti bashliqi bülent arinch ependi berdi. U bu médalni bergendin kéyin söz qilip mundaq dédi: "bügün intayin ehmiyetlik we muhim menzirini körmektimiz. Zaldiki minglarche kishi zoq we hayajan ichide memnunluq bilen bu musabiqini körüwatidu. Dunyaning herqaysi jayliridin kelgen bu balilardin türkche naxsha we shé'irlarni anglash bizge büyük bir zoq berdi. Bügünki bu héssiyatimni til bilen ipadileshke ajizliq qilimen. 5 Qit'ediki 100 dölettin musabiqige kelgen bu balilar ichide biz téxi isimlirinimu anglap baqmighan, xeritide yérinimu bilmeydighan döletlerdin kelgen balilarmu bar. Yene bundin 15 -16 yil burun musteqil bolghan döletlerdin, hetta téxi urush boliwatqan döletlerdin kelgen balilarmu bar. Derijidin tashqiri chong döletlerdin kelgenlermu bar. Men türkiye jumhuriyitining musteqilliqining sémowli bolghan türkiye parlaméntining bashliqi bolush süpitim bilen 5 qit'e, 100 dölettin kelgen 550 yash- ösmürni bir yerge toplap tinchliqning uruqini chéchiwatqan bu pa'aliyetni uyushturghuchi orunlargha chin könglümdin rehmet éytimen."

U bu musabiqige qatnashqan yash - ösmürlerge muwapiqiyet tiligendin kéyin ulargha nesihet qilip yene mundaq dédi: "dölitinglarni söyünglar, chünki siz u döletke a'it. Latwiyelik latwiyede, qazaqistanliq qazaqistanda, koriyelik koriyede eng muweppeqiyetliklerdin bolunglar, emma öz dölitinglarni söyüsh bilen birlikte türkiyeni unutmanglar. Türkiye bilen dost bolunglar. Shuninggha ishinishinglar kérekki, bu arzu emes, heqiqet. 1997-Yili men türkmenistan' gha ziyaretke barghan waqtimda, bir toluqsiz ottura mektep oqughuchisi manga türkche shé'irlarni oqup bergen idi. Mana shu bala 7 yildin kéyin chong bir shirketning türkiyidiki wekili bolup aldimgha chiqti. Bu yashlar kelgüside öz döliti bilen türkiye otturisida köwrüklük rol oynaydu. Biz qazaqistanni söyimiz, qirghizistan we türkmenistanni söyimiz. Biz hem la'osni, mozambekni söyimiz we dunyadiki pütün döletlerni söyimiz. Ular bilen tinchliq ichide dostlarche yashashni arzu qilimiz. Bu pa'aliyitinglarning dunyada tinchliqqa sewep bolushini tileymiz".

Dunya islam teshkilati bashliqi ihsanoghluning sözi

Axirida, dunya islam teshkilati bashliqi ihsanoghlu söz qilip," bu güzel we ehmiyetlik pa'aliyetni bashtin béri teqip qiliwatqan, bu döletlerdiki türkche mekteplirige bérip ziyaret qilghan bir kishimen. Bir türk bolush süpitim bilen ulargha alahide hörmet bildürimen. Bu ehmiyetlik ishning otturigha chiqishi üchün töhpe qoshuwatqan minglarche kishige alahide rehmitimni bildürimen. Ularni tebrikleymen," dédi.

5 -Nöwetlik türkche olimpik musabiqisige qatnishish üchün kelgen bu balilargha türkiye parlaménti qatarliq muhim orunlar we tarixi yerler sayahet qilduruldi. Musabiqide netijige érishkenlerge türkiye parlaméntidin mukapat boyumliri bérildi. Buning bilen birlikte yene meripetperwer, yardem söyer ish ademliri musabiqige qatnashqan 550 balining her birige 1000 dollardin pul mukapati berdi. Bu mukapat musabiqige qatnashqan balilarni shundaqla tamashibinlarni hayajan'gha chömdürdi. (Erkin tarim)