Démokratik partiyining parlamént ezasi namzatliri Uyghurlarni ziyaret qildi

• Muxbirimiz erkin tarimning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Türkiyide bu yekshenbe küni saylam élip bérilidu. Saylamgha az qalghan künlerde herqaysi partiyiler we parlamént ezasi namzatliri özlirining saylam teshwiqat xizmetlirini tézlitip türlük wasitiler arqiliq saylam teshwiqatlirini élip barmaqta. Hemmimizge melum bolghinidek, türkiyidiki Uyghur nopusimu sel qarighili bolmaydighan derijide jiq bolup, bu san elwette herqaysi partiyilerning awaz sanigha belgilik derijide tesir körsitidu.

Shunga herqaysi partiyiler türkiyidiki bu Uyghur nopusining awazigha alahide qiziqmaqta. Nechche waqittin béri türkiyidiki sherqiy türkistan ammiwi teshkilatirini saylamgha qatnishidighan partiyilerning köpi arqa - arqidin ziyaret qildi. Démokratlar partiyisimu mana bularning ichidiki biri.

Tünügün démokratik partiyining wekilliri qeysiridiki sherqiy türkistan medeniyet we hemkarliq jem'iyitige alahide kélip, Uyghurlardin hal soridi we ehwal igellep özliri eger parlaméntqa kirgen teqdirde Uyghurlar üchün qilip béridighanliri heqqide wedilerni bérishti. Biz mana bu uchrishish élip bériliwatqan neq meydan'gha téléfon qilip ehwal igiliduq.

Séyit tümtürk ependining méhmanlargha sözi

Sherqiy türkistan medeniyet we hemkarliq jem'iyitining bashliqi séyit tümtürk ependi méhmanlargha aldi bilen söz qilip mundaq dédi: "sherqiy türkistanliq qérindashliringlar bolush süpitimiz bilen sizning qedem teshrip qilishingiz bizni xursen qildi. Elwette siz her da'im sherqiy türkistan dawasigha köngül bölüp kelgen we hesse qoshqan biri. Shunga men aldi bilen sizge pütün sherqiy türkistanliqlargha wakaliten rehmet éytimen. Sherqiy türkistan zémini we nopus jehettin bolsun türkiyidin kéyinla qalsa ikkinchi chong türk yurti. Sherqiy türkistan pütün türklerning ana wetini. Ulugh alim mehmut qeshqiri we yüsüp xas hajiplarni yétishtürgen bir tupraq. 1965- Yili Uyghurlar türkiyege köchmen bolup kelgende bizni türkiyige girajdanliqqa qobul qilish üchün silerning partiye köp küch chiqarghan idi. Bu jehettin élip éyitqandimu silerning partiyige köngül rishtimiz bar. Türkiyide Uyghurlarning yerlishishi silerning sayenglarda bolghan idi."

Séyit tümtürk ependi parlamént ezasi namzatlirigha Uyghurlar bügün duchar boliwatqan qéyinchiliqlarni we xitaylarning bésim siyasetlirini bir qur anglatqandin kéyin parlamént ezaliridin kütidighan ümidini éytip mundaq dédi: "bizning ümidimiz türk millitining, türkiye jumhuriyiti dölitining öz ana yurtigha, öz qérindashlirigha yardem qolini uzitishini ümid qilimiz. Tarixtin buyan türkiye jumhuriyiti béshigha kün kelgen pütün milletlerni qoynigha alghan insanperwer bir millet. Parlaméntqa kirgen teqdirde Uyghurlarning mesililirini türkiyining kün tertipige ekilishinglarni ümid qilimiz we silerge muweppeqiyet tileymen. "

Démokratiye partiyisining namzati mustafa er'aslanning sözi

Kéyin, démokratiye partiyisidin kelgen parlamént ezasi namzati mustafa er'aslan söz qilip mundaq dédi: "buyerde olturghan hörmetlik chonglirimiz, qedirlik qérindashlirimiz! silerning yaranglar elwette bizning yarimiz. Buni ayrishning mumkinchiliki yoq. Elwette bir qérindash bolush süpitimiz bilen bashqa türk qérindashlirimizning béshigha kün chüshkende ularni qoynimizgha élish bizning ebedi wezipimizdur. Emma silerningmu bilgininglardek, epsuski dunya hazir bashqa bir yönilishke kétiwatidu. Islam döletliri bir- birige ige chiqmaywatidu. Xudayim buyrisa biz démokrat partiyisi hökümet qursaq ehwal özgiridu. Biz türkiy jumhuriyet we milletler bilen bolghan uchrishishimizni köpeytimiz."

Mustafa er'aslan yene mundaq dédi:" musulman qérindashlirimizning derdige dawa tépishqa tirishimiz. Bilgininglardek démokrat partiyisi 60-yillarda sherqiy türkistandin kelgen köchmenlerni türkiyige qobul qilish qararini chiqarghan adalet partiyisining dawami. Shunga biz bu qétim hökümet béshigha kelsek, sabiq adalet partiyisi qilghan bu yaxshi ishlarning téximu yaxshisini qilishqa yeni sherqiy türkistanliq qérindashlirimizning bu yerge kélishini emes, belki ularning öz yurtliridiki xitay zulmida yashawatqan Uyghurlarning öz tupraqlirida hozur ichide yashishi üchün néme kérek bolsa biz shuni qilimiz. Biz her da'im silerning yéninglarda. Partiye bolush süpitimiz bilen millet bolush süpitimiz bilen silerni özimizdin ayrimaymiz. Chünki siler bizning qérindishimiz."

Namzatlardin soralghan su'allar

Biz parlamént ezasi namzati mustafa er'aslan ependining sözi ayaghlashqandin kéyin uninggha töwendikidek dep so'al soriduq.

Erkin asiya radi'osi muxbiri: "sa'adet partiyisi bolsun, hazir hakimiyet béshidiki adalet we tereqqiyat partiyisi bolsun pütün partiyilerning millet wekilliri namzatliri sherqiy türkistan ammiwi teshkilatlirini ziyaret qilidu. Epsuski, parlaméntqa kirgen waqtida bergen wedilirini untup qalidu. Hazir türkiyide köchmen Uyghurlarning bolsun, Uyghur diyaridiki Uyghurlarning bolsun bezi mesililiri bar. Bularni hel qilish üchün parlaméntqa kirgende konkért néme ishlarni qilisiz ? "

Mustafa er arsilan: "xudayim buyrup parlamént ezasi bolup saylansam buyerdiki sherqiy türkistan ammiwi teshkilatliri bilen dawamliq halda körüshüp pikir almashturup turimiz. Uyghurlarning néme qiyinchiliqi bolsa uni hel qilish üchün tirishidighanliqimizgha héchbir shübhingiz bolmisun. Bizning siyasetke kirishimizdiki eng muhim seweblerning biri pütün dunyadiki türk qérindashlirimizgha yardem qilish, ularning mesililirini hel qilishtur. Bu sherqiy türkistanliq köchmenlerni türkiyige qobul qilip yerleshtürgenmu bizning partiye idi. Bundin kéyinmu sherqiy türkistanliqlarning yénida bolimiz." (Erkin tarim)