Xitay hökümiti türkiyidiki Uyghurlargha wiza bérishni qattiq qiyinlashturghan

Türkiye Uyghurlar köp olturaqlashqan döletlerdin biri bolup, türkiyide pa'aliyet élip bériwatqan sherqiy türkistan teshkilatliri mesulliri bergen melumatqa asaslan'ghanda türkiyide 15 ming etrapida Uyghur yashaydiken.
Muxbirimiz erkin tarim
2009.04.22
pasport-mushkulliki-305 Melum döletning pasportidin körünüsh.
RFA Photo / Arslan

Bu Uyghurlarning köpi xitaydin mal élip kélip sétip öz turmushini qamdap kelmekte. Hetta türkiye grajdani bezi Uyghurlarning Uyghur diyarida karixanilirimu bar. Biz alghan melumatlargha qarighanda xitay hökümiti 2008 - yili 4 - aydin bashlap türkiyidin xitaygha baridighan Uyghurlargha wiza bérishni toxtatqan, olimpik musabiqisi axirlashqandin kéyin wiza bérishke bashlighan bolsimu, Uyghurlarning wiza élishini qattiq qiyinlashturghan.
 
Xitay dölitining türkiyide turushluq konsulxaniliri wiza almaqchi bolghan türkler, kimlikining fotokopiyisi, nopus idarisidin tonushturush, edliye idarisidin jinayet ötküzmigenliki heqqidiki xetni aparsa wiza béridiken.

Türk grajdani Uyghurlardin yuquridiki resmiyetlerdin bashqa yurtidiki tughqini ewetken teklipname, mehelle komitétining tonushturushini, bir yerde ishlewatqan bolsa idarisidin tonushturush xetni, bankigha 5000 dollar qoyghanliqi heqqidiki qeghezni élip kélishni telep qiliwatqanliqi melum. Bulardin bashqa wizige kelgen Uyghurlarni konsolusluqtiki kichik bir öyge chaqirip u yerde so'al soraydiken. Wiza üchün tolduridighan jedwelde yurtidiki pütün urugh - tughqanliri heqqide melumat bérishi telep qilin'ghan.

Konsolusluqta soraqqa tartilghan ismini ashkarilashni xalimighan Uyghurlarning manga déyishiche 10 Uyghur wiza üchün iltimas qilghan bolsa, bir heptidin kéyin bu Uyghurlarning besh nepirige wiza bérip, besh nepirige wiza bermeydiken, shuning bilen Uyghurlarning ichide bir birige bolghan ishench yoq bolidiken.

Biz bundaq bir ehwalni öz béshidin ötküzgen, nezir dul ependi bilen téléfon ziyariti élip barduq. Nezir dul ependi ötken yili xitay konsolosluqi aldida bir namayishqa qatnashqandin kéyin xitaylarning istanbulda turushluq konsolxanida ishlewatqan shöhret isimlik bir kishi teripidin konsulxanigha chaqirilip soraqqa tartilghan.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.
Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.