Ukra'iniye prézidént saylimining teqdiri ali sotning hökümige qaldi


2004.11.29

Ukra'iniye ali sot mehkimisi öktichilerning saylam jeryanida saxtipezlik weqeliri yüz bergenliki heqqidiki erznamisini körüp chiqishqa bashlidi. Shundaqla, öktichiler, wezipidin ayrilish aldidiki ukra'iniye prézidénti kochimagha ultumatum tapshurghan. Ukra'inyining sherqiy - jenubiydiki bir qisim oblastlar, aptonomiye yaki musteqilliq jakarlaydighanliqini agahlandurmaqta.

Ukra'iniye ali sot mehkimisi düshenbe künidin bashlap öktichilerning saylamni bikar qilish heqqidiki erznamisini közdin köchürüshke bashlidi. Ali sot mehkimisining dilo üstidin axirqi hökümni chiqirishi üchün bir qanche kün kétishi mumkin. Öktichi küchlerning rehbiri yushinkoning qollighuchiliri bilen saylamda ghelibe qilghanliqi élan qilin'ghan yanukowéchning qollighuchiliri düshenbe küni ukra'iniye ali sot mehkimisining aldigha yighilip küch körsetti.

Ali sot mehkimisining qarari, krizis ichidiki ukra'iniye weziyitining buningdin kéyinki tereqqiyatigha hel qilghuch tesir körsitishi mumkin. Öktichiler köp sanliqni igileydighan ukra'iniye parlaménti shenbe küni qarar maqullap, 21 - noyabirdiki prézidént saylimini inawetsiz, dep jakarlighan. Shundaqla ukra'iniye merkizi saylam komitétining qararlirigha ishenmeydighanliqini élan qilghan. Parlaméntning qarari öktichi küchlerge ilham bergen bolsimu biraq, bu qarar qanuni jehette mejburlash küchige ige emes.

Mutexessislerning bildürüshiche, ukra'iniye asasi qanuni boyiche saylam netijisini élan qilish hoquqi ukra'iniye merkizi saylam komitétining ilkidiki hoquq bolup, ali sot mehkimisi saylamning qanunluq yaki qanunsizliqini jakarlash hoquqigha ige. Shunga saylam netijisining qandaq bolidighanliqi ali sotning hökümige baghliq bolup qalghan.

Öktichiler, wezipidin ayrilish aldidiki ukra'iniye prézidénti kuchimagha bergen ultumatumning waqit qereli toshushqa az qaldi. Öktichi küchler, yekshenbe küni prézidént kuchimadin bash ministir yanukowéchni, shundaqla musteqilliq jakalaydighanliqini élan qilghan sherqiy ukra'iniyidiki bezi oblast bashliqlirini emilidin élip tashlashni telep qilghan. Öktichiler, prézidént kuchimadin merkizi saylam komitétini üzgertip teshkil qilish, shundaqla ukra'iniye teptish da'irilirining musteqilliq jakalaydighanliqini élan qilghan sherqiy ukra'iniyidiki bezi oblast bashliqlirining jinayiy jawapkarliqini sürüshturushini otturigha qoyghan. Öktichiler rehbiri zimashinko, “eger hökümet öktichilerning yuqiriqi teleplirini qandurmisa, memliket xaraktirlik naraziliq herikiti qozghaydighanliqini agahlandurghan.

Nöwette öktichilerning ukra'iniye paytexti kiyéftiki naraziliq bildürüsh namayishi dawam qilmaqta. Namayishchilar hökümet organlirini qorshiwalghanliqtin ukra'iniye hökümitining ichki kabinti bilen prézidént ishxanisining xizmiti palech halgha chüshüp qalghan. Öktichiler, ali sotning saylamni bikar qilish qarari chiqiridighanliqigha ishench bilen qarimaqta. Shuning bilen birge saylamda ghelibe qilghanliqi élan qilin'ghan yanukowéchning sherqiy ukra'iniyidiki qollighuchiliri, eger öktichiler rehbiri yashinko prézidént bolsa sherqiy ukra'iniyidiki bezi oblastlar, ukra'iniyidin bölünüp chiqip musteqilliq jakarlaydighanliqini élan qilghan.

Yanukowéch yekshenbe küni qollighuchilirigha söz qilip, krizis bundaq dawam qiliwerse döletning yimirilishke qarap mangidighanliqini agahlandurghan. Sherqiy ukra'iniyidiki oblastlar, merkizi saylam komitéti élan qilghan saylam netijisini étirap qilidighanliqini élan qilip, yanukowéchni ukra'iniye prézidénti dep tonuydighanliqini bildürmekte.

Ukra'iniyining sherqidiki donskiy oblasti kéler yekshenbe küni mezkur oblastning ukra'iniyidin bölünüp chiqip, aptonomiye élan qilishni omumiy xelq awazigha qoyushni qarar qilghan. Ukra'iniyining sherqiy we jenubidiki bezi oblastlarning nopusi, rus tilida sözlishidighan xelqlerni asas qilidu. Saylamda ghelibe qilghanliqi élan qilin'ghan yanukowéch , ilgiri donskiy rayonining oblast bashliqi bolghan idi.

Közetküchilerning bildürüshiche, eger ukra'iniyining sherqidiki oblastlar aptonomiye yaki musteqilliqni omumiy xelq awazigha qoysa, bu ukra'iniyining ikkige bölünishini keltürüp chiqirishi mümkin. Chünki 48 milyonluq ukra'iniye nopusining 3 den 2 qisimi, mezkur döletning sherqidiki rusiye bilen chigirilinidighan rayonlarlargha tarqalghan. Ukra'iyidiki bölünish xewpi astida ukra'iniye prézidénti ly'onéd kuchima, ukra'iniyidiki siyasi krizisni hel qilishning birdin- bir yoli, qayta saylam élip bérish, dep jakarlighan.

Kuchima düshenbe küni "eger biz tinchliq we birlikni, shundaqla démokratik dölet qurushni ümid qilsaq...... Qayta saylam élip bérish kérek" dep tekitligen.

Közetküchilerning ilgiri sürishiche, kuchimaning sözi öktichiler rehbiri yashinkogha bolghan xelq himayisini kücheytiwetken. Bu arida amérika tashqiy ishlar ministiri kolin powéll düshenbe küni kuchima bilen téléfonda sözliship, amérikining ukra'iniyining bölünüp kétishige qarshi turidighanliqini bildürgen. (Erkin)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.