Ürümchi, xitay buyiche bulghinish derijisi eng éghir sheherge aylandi


2007.01.15

Xitay da'irilirining 15 ‏- yanwar küni ürümchidin bergen xewiridin ashkarilinishiche, ürümchi shehiri ötken bir yil ichide muhitni qoghdash xizmitide intayin bek arqida qalghan hemde ölchimi boyiche qilishqa tégishlik bolghan muhitni qoghdash xizmitining 70% i öz péti qélip, héchkimning kari bolmighan. Mezkur xewerde éytilishiche, yéngi yil kirgendin buyan, ürümchidiki hawaning bulghinish derijisi téximu bek éghirlashqan bolup, mezkur sheher "memliket boyiche bulghinish derijisi eng éghir sheher" ge aylan'ghan.

Qara tuman qaplighan ürümchi

Ürümchi shehiri muhitni nazaret qilish merkizi, ürümchide 1 ‏- yanwar künidin bashlap ta hazirghiche, is -tuman tüpeylidin kélip chiqqan bulghinishning intayin éghir haletke yetkenlikini melum qilish bilen bir waqitta "hazir ürümchi shehirining asman boshluqidiki qara tuman 800 métir qélinliqta bolup, kishiler qara tuman ichide xuddi yuqiri bésimliq qazan tégide yashawatqandek hés qilmaqta" dep bildürmekte.

Xelq qurultiyining wekili bolup saylan'ghan li ji "gerche 2000 ‏- yilidin buyan sheherlik hökümet ' kök asman insha'ati' pilani boyiche, 490 milyon yüen meblegh sélip, 3000 din artuq kömürni yéqilghu qilidighan par qazanlirini yoqatqan bolsimu, hazirning özide bu xil kömürni yéqilghu qilidighan par qazinidin yene 5000 din artuqi bolup, ulardin chiqiwatqan qara tütün pütün sheherni qaplimaqta" dep bildürgen.

"Shinjang géziti" muxbirining melum qilishiche, hazir ürümchide chong ‏- kichik herxil issitish üskünilirining köp sandikisi kömürge tayinidiken hetta ju jyawen qatarliq jaylardiki a'ililiklerning par qazanlirimu pütünley kömürni yéqilghu qilidiken. Buningdin bashqa yene, énérgiyidin paydilinish ünümining töwenliki we israpchiliqimu qish peslidiki hawaning bulghinishigha sewebchi bolup qalghan.

Bulghinish kishilerni azabgha duchar qilmaqta

Radi'omizning ziyaritini qobul qilghan ürümchi shehiridiki bir ziyaliy ayal mezkur sheherdiki hawaning bu yil qish peslining yétip kélishi bilen künséri éghirliship kétiwatqanliqini, bolupmu yéqinqi bir ‏- ikki aydin buyan bu xil bulghan'ghan hawa tüpeylidin kishiler arisida b tiplik gheyri zukam xaraktérlik nepes yoli késelliki tarqilip kétiwatqanliqini sözlep berdi. U yene öziningmu yéqinda bu xil késel bilen doxturxanida yétip chiqqanliqini sözlep kélip, hazir ürümchidiki doxturxanilarning hemmisi dégidek bu xil késellikke giriptar bolghan bimarlar bilen toshup ketkenlikini melum qildi.

Ziyaritimizni qobul qilghan bu ziyaliy ayal söhbet jeryanida, yene bir qisim kishilerning bu xil bulghan'ghan hawadin kélip chiqqan késelge giriptar bolup, waqtida dawalanmighanliqtin, hayatidin ayrilip qéliwatqanliqini melum qilip, özining bu xil ehwaldin qattiq endishe qiliwatqanliqini bildürdi.

Munasiwetlik xewerlerdin melum bolushiche, ürümchining hawa bulghinishi mushundaq éghir halette bolsimu, mezkur jayda, xitaylarning chaghan bayrimining yétip kélishini qarshi élish üchün, bulturqidin üch hesse köp sanda salyot bazargha sélinmaqta iken.

Ziyaritimizni qobul qilghan ürümchilik ziyaliy ayal "ürümchining hawasi bundin ilgiri héchqachan bu derijide éghir bolup baqmighan. Yéqinqi bir ‏- ikki yildin buyan, bolupmu bu yil ürümchining hawa muhiti ademni chöchütküdek derijide bulghinishqa bashlidi. Bu, xitay ölkiliridin éqip kéliwatqan, öz menpe'itinila oylap, etraptiki muhitning bulghinip kétishi bilen kari bolmaywatqan xitay köchmenlirining barghanséri köpeygenlikidin boluwatidu " dep bildürdi. (Méhriban)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.