B d t emgek teshkilati Uyghur teshkilatliridin matériyallar bilen teminleshni telep qildi


2007.12.13

B d t emgek teshkilati chet'eldiki Uyghur teshkilatlirining shikayitige asasen Uyghur élide yerlik emgek küchlirining xizmet, ma'ash, salametlik we ijtima'iy hoquqlarda kemsitilish, Uyghur qizlirini ichkiri ölkilerge yötkesh mesiliside küzitish élip baridighanliqini bildürgen. Shiwétsariyining jenwe shehiride ziyaritini dawam qiliwatqan muhajirettiki Uyghur herikitining rehbiri rabiye qadir, b d t emgek teshkilatidiki xadimlar bilen uchrashqanda bu mesililerni muzakire qildi.

"Xitay imza qoyghan b d t ning munasiwetlik emgek ehdinamilirigha xilap"

Qeshqer wilayetlik partkom sékritari shi dagang, qeshqerdiki her sahe zatlargha achqan bir yighinda "Uyghur qizlarning ichkirige bérip ishlishige qarshi chiqish, Uyghur xelqighe qilin'ghan eskilik " dep tekitligende, Uyghur qizlarni erzan emgek küchi süpitide ichkirige keng - kölemlik yötkesh siyasiti b d t emgek teshkilatining diqqitini qozghaydighanliqi we bu xitay imza qoyghan b d t ning munasiwetlik emgek ehdinamilirigha xilap, dep qarilidighanliqini eqlige keltürmigen bolsa kérek.

Muhajirettiki Uyghur herikitining rehbiri rabiye qadir xanim bilen b d t emgek teshkilatidiki xadimlarning peyshenbe küni b d t ning jenwediki binasida ötküzülgen söhbiti bu témigha béghishlan'ghan bolup, rabiye qadir xanim Uyghur emgekchilirining ehwali toghrisida doklat bergen idi.

Yighinda xitayning emgek hoquqigha da'ir bezi b d t ehdinamilirigha imza qoyghanliqini we bir qismigha imza qoyush aldida turuwatqanliqini tekitligen emgek teshkilatidiki xadimlar, rabiye qadir otturigha qoyghan mesililerge yeni Uyghur qizlarni ichkirige yötkeshke mejburlash yaki turmush shara'itini ilajisiz yötkilishke muhtaj qilip qoyush, balilarni emgekke sélish, hashar shundaqla yerlik milletlerni xizmet, ma'ash qatarliqlarda chetke qéqish mesilisige alahide qaraydighanliqini we yuqiriqi ehwallar xitay hökümiti imza qoyghan bezi maddilargha xilap ikenlikini bildürgen.

" Tughut yéshidiki qizlarni yötkesh pilanini tasadipiy dégili bolmaydu "

Rabiye qadirning eskertishiche, emgek teshkilatidiki xadimlar ichkirige yötkelgen Uyghur qizlar toghrisida bezi uchurlargha ige bolghanliqini shundaqla Uyghurlarning bu mesilige da'ir pakit -matériyallar bilen teminlishini telep qilghan. Bu qétimqi uchrishish b d t emgek teshkilatidiki xadimlarning 1 - qétim Uyghur wekili bilen körüshüp, Uyghur qizlarning ichkirige yötkilish ehwali, hashar we Uyghur emgek küchlirining qiyinchiliqini anglishidur. Rabiye qadir, emgek teshkilatidiki xadimlargha Uyghur déhqanlirining ehwali, hashar emgiki, ichkiridiki Uyghur qizlar we ata - anilirining shikayiti xatirilen'gen sin'alghu lintisini emgek teshkilatidiki xadimlargha bergen.

Axirqi chaghlarda, Uyghur qizlarni ichkirige yötkesh mesilisi xitay hökümiti bilen Uyghur teshkilatlirining teshwiqat urushidiki keskin téma bolupla qalmay, bu yene amérika we xelq'ara kishilik hoquqi teshkilatlirini guman'gha salidighan mesililerning biri bolup qalghan idi. Amérika tashqiy ishlar ministirliqi adem etkeschilikige qarshi turush idarisining mes'uli, bash elchi mark logan, xitayning "tughut yéshidiki qizlarni yötkesh pilanini tasadipiy dégili bolmaydu " dep tekitlise, rabiye qadir xitayning bu pilani "tughut yéshidiki Uyghur yigit - qizlirigha toy qilish pursiti bermeslik we Uyghurlarning teb'iy köpiyishini chekleshtur," dep körsetmekte.

" Uyghur emgek küchlirining ehwalini resmiy bir mesile qilip turghuzimiz "

Xitay metbu'atlirining melumatida eskertishiche, da'iriler bir yil ichide qeshqer wilayitining özidin ichkirige 240 ming adem ‏- qétim qiz yötkigen bolup, bu sanni milyon adem‏-qétimgha chiqiridighanliqini bildürgen. Zor kölemlik bu san Uyghurlarni chöchütmekte idi. Rabiye xanim peyshenbe küni jenwediki b d t binasida uchrashqan emgek teshkilatidiki xadimlarning isimlirini ashkarilashni ret qildi. Lékin u, emgek teshkilatidiki xadimlarning "yéterlik pakitlar bilen teminlensek, Uyghur emgek küchlirining ehwalini resmiy bir mesile qilip turghuzimiz "dégenlikini bildürdi. Uyghur ilidiki yerlik da'irilerning eskertishiche, Uyghur qizlarni yötkeshtiki meqset höner ögitish, ularning turmush ehwalini yaxshilash üchündur.

Rabiye qadir, b d t ning emgek teshkilatidiki xadimlar bilen uchrishishtin bir qanche kün burun 'tengritagh" tori xitayning jéjyang ölkisidiki bir karxanida ishleshke ewetilgen texminen 100 dek qeshqerlik Uyghur qizning "pul tépip" "shad- xoram" yurtigha qaytqanliqini xewer qildi. Közetküchiler, "tengritagh" torining bu xewiri xelq'ara jem'iyetning Uyghur qizlar mesilisige diqqiti qozghiliwatqan mezgilde élan qilin'ghanliqini eskertip, bu mesilide yerlik da'iriler bilen xitay diplomatlirining bir - birige zit bayanat bériwatqanliqini eskertmekte.

Yéqinda amérikining washin'gtondiki bash elchixanisi hökümetning Uyghur qizlarni ichkirige yötkesh siyasiti yoqluqini, bu ishni qiliwatqan kishilerni bolsa yerliktiki "qanunsiz unsurlar", dep tekitligen. (Erkin)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.