Uyghurlar mesilisi gérmaniye parlaméntida

• Ixtiyari muxbirimiz ekremning bu heqtiki melumati
• Download story audio

Gérmaniye teshwiqat wastilirida11 – ayning 24 - 27 – künliri myunxénda chaqirilghan 2 – nöwetlik d u q ning xewiri we Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanimning qurultay re'islikige saqlan'ghanliqi heqqidiki xewerlerning téxi ayiqi üzülmigen bir waqitta, d u q we rabiye qadir xanimgha a'it yene bir xewer metbu'at saheside élan qilinip, kishilerning küchlük diqqitige ulashti.

Téxi bir qanche kün ilgiri ashkare élan qilin'ghan we küchlük tesir qozghighan bu xewer, gérmaniyidiki besh chong partiyining biri bolghan "yéshillar partiyisi" ning gérmaniye parlaméntidiki bash katipi Volker Beck ependining gérmaniye parlaméntida sözligen nutqidin ibaret.

D u q xadimlirining éytishiche, Volker Beck ependining bu pikri Uyghurlar mesilisining tunji qétim gérmaniye parlaméntida ashkare otturigha qoyulishi we bu xewerning metbu'at sahelirige ashkare tarqitilishi bolup hésaplinidiken. Undin ilgiri gérmaniye parlaméntida körüshülgen Uyghurlar mesilisi parlaménttiki ayrim organlar bilen élip bérilghan we bu heqtiki xewerler ashkarilanmighan idi.

Gérmaniye parlaméntida Uyghurlar mesilisini jiddi rewishte otturigha qoyghan yéshillar partiyisining mes'uli Volker Beck ependi, 2 – nöwetlik d u q échilishtin ikki kün ilgiri d u q ning re'isi rabiye qadir xanim bilen biwaste söhbet élip barghan bolup, uning Uyghurlar mesilisi heqqidiki pikirliri qurultay axirliship üch kündin kéyin, yeni 11 – ayning 30 – küni, gérmaniye fédéral jumhuriyiti parlaméntining chong yighinida otturigha qoyulghan.

Volker Beck Ependi öz nutqida gérmaniye bash ministéri Angela Merkel ge we parlamént xadimlirigha Uyghurlarning insan heqliri mesilisi heqqide xitab qilish bilen birge, gérmaniye tashqi ishlar ministiri Frank-Walter Steinmeier ependige so'allar qoyghan.

Volker Beck Ependi öz nutqini "men untulghan bir millet we uning untulghan insaniy heqliri heqqide sözleymen. Men aldinqi hepte Uyghurlarning anisi we Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanim bilen körüshtüm. Men "sherqiy türkistan" dep atalghan bu weten xelqining "islam térroristliri" dégen böhtan bilen uzundin buyan xitay merkizi höküméti teripidin basturushqa, hujumgha we ziyankeshlikke uchrawatqanliqini körüp yettim, dep bashlighan.

Dunya Uyghur qurultiyining bash katipi dolqun eysa ependi, yéshillar partiyisining mes'uli Volker Beck ependining parlamént yighinida, aldinqi ayda échilghan d u q heqqide toxtilip ötkenliki we rabiye qadir xanimning gérmaniye hem yawropa parlaménti mes'ulliri bilen körüshkenliki, shundaqla Volker Beck ependining nuqtuluq halda d u q re'isi rabiye qadir xanimning perzentliri mesilisini otturigha qoyghanliqi heqqide öz köz qarashlirini ipadilidi.

Volker Beck Ependi gérmaniye parlaméntida 614 wekilge sözligen nutqida, Uyghurlarning nöwettiki weziyiti heqqide melumat bérish bilen birge, özining d u q re'isi rabiye qadir xanim bilen körüshkende ige bolghan uchurlirini sherhilep ötken we rabiye qadir xanimning perzentlirining qamaqqa élin'ghanliqini, rabiye qadir xanim d u q re'islikige saylinip etisila, xitay hökümitining uning bir oghlini yette yilliq qamaq jazasigha höküm qilip öch alghanliqini hemde rabiye qadir xanimning bashqa perzentlirining hayatining xewpke yoluqiwatqanliqini alahide eskertken. U sözining axirida gérmaniye tash ishlar ministirige muraji'et qilip, rabiye qadir xanimning perzentlirini qutuldurush üchün béyjing hökümiti bilen jiddiy sözlishish élip bérishni tekitligen we xitayning insan heqliri depsendichiliki, insan heqliri pa'aliyetchilirige ziyankeshlik qilish mesilisi heqqide gérmaniye hökümitini jiddiy pozitsiye tutushqa dewet qilghan.

Volker Beck Ependining gérmaniye parlaméntidiki bu nutqi 12 – ayning 15 – 16 – künliri ashkare élan qilin'ghandin bashlap bügün'ge qeder, her qaysi metbu'at we torlarda keng tarqitilmaqta. (Ekrem)