ئۇيغۇر تارىخىدىن كەلگەن قەھرىمان پېرسوناژ - قارا ئوغلان
2007.07.04
تۈركىيىدە تۈركلەرنىڭ ئەرگەنەكوندىن چىقىپ ھازىرقى تۇپراقلارغا كېلىش تارىخى ئاڭلىتىلغان رىۋايەتلەر ئىنتايىن جىق. بۇ رىۋايەتلەر ئېغىزدىن - ئېغىزغا، ئەۋلادتىن- ئەۋلادقا ئاڭلىتىلىپ كەلگەن. بۇ رىۋايەتلەردە خۇددى ئۇيغۇرلاردىكى چىن تۆمۈر باتۇرغا ئوخشاشلا قارا ئوغلان، تاركان قاتارلىق قەھرىمان پېرسوناژلار بار بولۇپ، قارا ئوغلان دېسە تۈركىيىدە بىلمەيدىغان كىشى يوق. ھەتتا تۈركىيەنىڭ سابىق باش مىنىستىرلىرىدىن بۈلەنت ئېجېۋىتكە خەلق تەرىپىدىن قارا ئوغلان دەپ نام بېرىلگەن ئىدى.
ئۆتكەن ھەپتە تۈركىيەنىڭ ئەڭ چوڭ خەۋەر قاناللىرىدىن بىرى بولغان NTV تېلېۋىزىيىسىنىڭ تۈرك قەھرىمانلىرى تېمىلىق پروگراممىسىدا قارا ئوغلان پېرسوناژىنىڭ ئۇيغۇر ئىكەنلىكى ھەتتا قارا ئوغلان فىلىمىنىڭ يېقىندا قازاقىستاندا سىنغا ئېلىنىدىغانلىقى دېيىلدى. ئىگىلىشىمىزچە، 1960-يىلىدىن تارتىپ قارا ئوغلان ھەققىدىكى رىۋايەتلەر ۋە چۆچەكلەر ئاڭلىتىلغان رەسىملىك كىتاپ ئۇدا 7 يىل فرانسىيە، ئالجىرىيە، تۇنىس، ماراكەش قاتارلىق دۆلەتلەردە سېتىلغان ئىكەن.
بۇ رەسىملىك ھېكايە تۈركىيەدىكى چوڭ گېزىتلەردە ئۇزۇن يىللار رەسىملىك چاتما ھېكايە شەكلىدە نەشىر قىلىنغان بولۇپ، ئوقۇرمەنلەرنىڭ قىزىقىپ ئوقۇشىغا سازاۋەر بولغان ئىكەن. بىز بۇ قارا ئوغلان پېرسوناژىنىڭ ئۇيغۇرلارغا ئاساسلىنىپ تۇرۇپ يارىتىلغانلىقىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن، بۇ قەھرىماننىڭ ياراتقۇچىسى بولغان سۇئات يالاز ئەپەندىم بىلەن كۆرۈشتۇق. سۇئات يالاز ئەپەندى 1932-يىلى تۈركىيەنىڭ قىرشېھىر ۋىلايىتىدە دۇنياغا كەلگەن بولۇپ، ئىستانبۇل گۈزەل- سەنئەتلەر ئاكادېمىيىسىنى پۈتتۈرگەن.
ئوقۇغۇچىلىق يىللىرىدا تۈركىيەدىكى گېزىت ۋە ھەپتىلىك ژۇرناللاردا رەسىم سىزغان. 1960-يىلىدا ئاخشام گېزىتىدە يېزىشقا باشلىغان قارا ئوغلان ھېكايىلىرى بىلەن ئوقۇرمەنلەرنىڭ ئالقىشىغا سازاۋەر بولغان. كېيىن ئۇ ئۆزىنىڭ شىركىتىنى قۇرۇپ، تارىخى قەھرىمانلار تەسۋىرلەنگەن كىنولارنى ئىشلىگەن.
يۇقىرىدىكى ئۇلىنىشتىن، مۇخبىرىمىز ئەركىن تارىمنىڭ سۇئات يالاز ئەپەندى بىلەن ئېلىپ بارغان سۆھبىتىنى ئاڭلىغايسىلەر.
مۇناسىۋەتلىك ماقالىلار
- در. ئالىمجان ئىنايەت ئەپەندىنىڭ شەرقىي تۈركىستاننىڭ نۆۋەتتىكى مەسىلىلىرى تېمىسىدىكى دوكلاتى
- تۇرپاندىكى قەدىمىي شەھەرلەر ۋەيرانچىلىققا ئۇچرىماقتا
- "قەدىمىي جۇڭگۇ زادى قانچىلىك چوڭ ئىدى" دېگەن ماقالىنىڭ ئاپتورى بىلەن سۆھبەت
- تەيۋەن ئوتتۇرا مەكتەپ تارىخ دەرسلىك كىتابىغا ئۆزگەرتىش كىرگۈزگەندىن كېيىن بەس مۇنازىرىلەر ئەۋج ئالدى
- 30 - ئۆكتەبىر ۋەقەسىگە 25 يىل
- كۆز يېشىدا نەملەنگەن زېمىن" ناملىق ئەسەر ئىستانبۇلدا نەشىر قىلىندى
- كوممۇنار تالىپوفنىڭ ئۈرۈمچىدە سۆھبەت يىغىنىغا قاتناشقانلىقى مۇناسىۋىتى بىلەن(1)
- مەرھۇم ھاجى ياقۇپ ئانات ئەپەندىنىڭ "شەرقىي تۈركىستاندا مىللەتچىلىك ھەرىكەتلىرى" نەشر قىلىندى
- ياپونىيىدە ئۆتكۈزۈلگەن "شىنجاڭدىكى تارىخىي مەنبەلەر" مۇھاكىمە يىغىنى مۇناسىۋىتى بىلەن دوكتور ئابلەت كامالوفنى زىيارەت
- غالجاپ يېزىسىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆتمۈشى ۋە ھازىرى
- تۈركىيىدە ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر ۋە تۇرغۇن ئالماسلارنى خاتىرىلەش يىغىلىشى ئۆتكۈزۇلدى
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
RFA
- مۇتەخەسسىسلەر:«خىتايغا خۇشخەۋەر بولغان ئىشلار ئۇيغۇرلار ئۈچۈن شۇم خەۋەردۇر»
- «شىنجاڭ ۋەكىللىرى» «دۆلەت ئورتاق تىل-يېزىقى قانۇنى» غا ئۆزگەرتىش كىرگۈزمەكچى
- كۆزەتكۈچىلەر: «خىتاينىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئىسلاھات پىلانى ئۇيغۇرلارنى ئەمەس، بەلكى خىتاينىڭ ئۆزىنى باي قىلىدۇ»
- ئۇيغۇر قۇللۇق ئەمگىكى مەسىلىسى ئەنگلىيە ھۆكۈمىتى بىلەن پارلامېنت ئارىسىدىكى تالاش-تارتىشقا سەۋەب بولغان
- ئەنگلىيەلىك يۇتۇبېر كۆرگەن تاقاقلىق مەسچىتلەر ۋە روزا تۇتۇش چەكلەنگەن ئۇيغۇرلار ۋەزىيىتى دىققەت قوزغىدى