Prof. Dr. Memet jihat ozonder wapatidin Uyghurlar qattiq qayghurdi

• Muxbirimiz erkin tarimning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Milletchi heriket partiyisidin téxi bu saylamda parlamént ezasi bolup saylan'ghan prof. Dr. Mehmet jihat öz'önder mashina weqeside hayatidin ayrildi. Türk dunyasini intayin yaxshi bilidighan, Uyghurlarning yéqin dosti bolghan mehmet jihat öz'önderning wapat bolghanliq xewiri etigen kelgendin kéyin kishiler arisida qayghu yaratti.

Yarilan'ghan mehmet jihat öz'önder neq meydanda hayatidin ayrilghan

Qatnash da'iriliridin élin'ghan melumatlargha qarighanda, etigen sa'et 7:30 da enqerening esenbogha yolida özi mashina heydep kétiwatqanda yüz bergen qatnash weqeside éghir yarilan'ghan mehmet jihat öz'önder neq meydanda hayatidin ayrilghan.

Milletchi heriket partiyisi bash sékritari jihan pachaji xewerni alghandin kéyin bayanat bérip: "mehmet jihat özönderning istanbuldin parlamént ezasi bolup saylan'ghanliqini we bügün etigen istanbulgha mazbatasini élishqa kétiwatqanliqini éytip: mehmet jihan özönder intayin qimmetlik akadimist we qimmetlik insan idi. Hemmimizge sebir tileymen," dédi.

U yashliq yilliridin tartipla türk dunyasigha intayin qiziqatti

1947-Yilida dunyagha kelgen prof. Dr. Mehmet jihat özönder 1971-yilida hajettepe uniwérsitétining jem'iyetshunasliq bölümini püttürüp mezkur unwérsitita xizmetke bashlighan idi. U yashliq yilliridin tartipla türk dunyasigha intayin qiziqatti. U manisa sahilidiki 1954-yili sherqiy türkistandin köchüp kelgen qazaq köchmenliri we bulgharistan köchmenlirining ijtima'iy-mediniyet qurulmisi témiliq ilmiy maqalisi bilen doktorluq unwanigha érishken idi.

Prof.Dr. Mehmet jihat özönder bu ilmiy maqaliside keng jughrapiyige tarqalghan türkiy xelqlerning ijtima'iy-mediniyet alahidilikliri, ularning mesililiri, yashawatqan rayonliridiki mesililiri we nopus alahidilikliri üstide tetqiqat élp barghan. U 1981-yilida koriyidiki bir uniwérsitétning teklipige bina'en koriyede ikki yil ders bergen we türk mediniyitining koriyede tonulushigha zor töhpe qoshqan idi.

1992-Yili proféssorluq unwanigha érishken mehmet jihat özönder uzun yil jem'iyetshunasliq bölümide mudir bolghandin kéyin hajettepe uniwérsititida türkologiye tetqiqatliri inistituti we sitratigiyilik tetqiqatlar merkizini qurghan. U yene türkiye dölitining mesililirining hel bolushigha bir kishilik hesssini qoshush üchün 1991-yili kök ijtima'iy we stratégiyilik tetqiqatlar fondi jem'iyitini qurup mudirliq wezipisini ötep kéliwatqan idi. U yene türk dunyasi heqqide yüzlerche xizmet pilanini yolgha qoyup bu pilanlarni püttürgen bolup, bu xizmet pilanliri ichide xitayda yashaydighan türkiy milletler xizmet pilanimu bar idi.

Merhum Uyghurlargha we Uyghur mesilisige köngül böletti

Merhum mehmet jihat özönder yene jem'iyetshunasliq sahesi boyiche Uyghur oqughuchilarnimu yétishtürgen idi. Uning yene kök we türkologiye jornilini chiqiriwatqan bolup, her sanida dégüdek Uyghurlar heqqide maqalilerge yer béretti.

Bulardin bashqa prof. Dr. Mehmet jihat özönder 2002-yili 1-ayda Uyghurlarning ötmüshi we bügüni témisida keng kölemlik xelq'araliq ilmi muhakime yighini chaqirmaqchi bolup, pütün teyyarliqlar axirliship yighin échilishqa 5 kün qalghanda türkiyediki xitay elchiliki bu ilmi muhakime yighinini achturmasliq üchün unwérsitét mudirliki we türkiye tashqi ishlar ministirlikige qattiq bésim ishletken idi.

Buning bilen amalsiz qalghan mehmet jihat özönder bu yighinni achalmighan idi. Munasiwetlik yerlerdin alghan melumatlirimizdin qarighanda, bu yighin tüpeyli ikki dölet arisida kirizis chiqishqa az qalghan iken.

Mehmet jihat özönderning wapat bolghanliq xewirini alghandin kéyin türkiyide yashaydighan Uyghurlar qattiq qayghugha chömdi.

Biz prof. Dr. Mehmet jihat özönder heqqidiki köz qarashlirini élish üchün munasiwetlik kishilerge téléfon qilduq. Yuqiridiki ulinishtin, téléfon ziyaritining tepsilatini anglaysiz. (Erkin tarim)